Warunki dostępu do serwisów

Obok komputera osobistego wyposażonego w oprogramowanie telekomunukacyjne niezbędne jest posiadanie dostępu do sieci rozległej (Internetu z TCP/IP, sieci pakietowej X.25).

Koszt całkowity jednego wyszukania w trybie on-line jest dosyć wysoki i zależy od sposobu połączenia oraz wykorzystania konkretnej bazy.

W Polsce ze specjalnego bezpłatnego programu szkoleniowego korzystają Centrum Informacji o Wspólnotach Europejskich oraz Biblioteka Narodowa. W ramach programu instytucja akademicka otrzymuje komplet dokumentacji wraz z materiałami szkoleniowymi oraz bezpłatny, ściśle limitowany czas dostępu do baz danych (uzależniony od liczby szkolonych osób i czasu dostępu wykorzystanego w latach poprzednich). Odpłatne szkolenia prowadzi także Centrum Wyszukiwania Informacji Profesjonalnej (ok. 50 USD).

Zawartość serwisów

Część bazy danych z Dialogu i Data-Star jest wspólna, ale wyróżnić można dziedziny szczególnego zainteresowania. Dialog koncentruje się na technice, bazach pełnotekstowych (3 tys. gazet i periodyków), gromadzących dane o własności intelektualnej (patenty, znaki handlowe, prawa autorskie). Dialog oferuje od niedawna faktograficzną bazę danych o polskich przedsięborstwach - TeleAdreson. Data-Star specjalizuje się w materiałach europejskich: gazetach i czasopismach, prawie Unii Europejskiej, zestawieniach firm, danych o przemyśle motoryzacyjnym, statystykach handlu światowego oraz farmacji, medycynie, opiece zdrowotnej.

Twórcami poszczególnych baz składających się na serwisy są dysponujące kilkudziesięcioletnim doświadczeniem wywiadownie gospodarcze, uniwersytety, firmy konsultingowe oraz wydawnictwa prasowe.

Struktura rekordu w bazach danych

W bazach bibliograficznych struktura rekordu jest znormalizowana i zawiera pola takie jak tytuł dokumentu, autora, źródło, streszczenie, słowa kluczowe, deskryptory. W bazach faktograficznych struktura rekordu odpowiada tematyce konkretnej bazy danych. W bazach katalogowych udostępniane są nazwy i adresy instytucji, stan finansowy firm, kody wyrobu, sprawozdania finansowe. Oczywiście całkowicie odmienne pola mają bazy znaków firmowych, patentowe, katalogi środków chemicznych itp. Pełnotekstowe bazy danych oferują dostęp do całych artykułów, które można obejrzeć na monitorze komputera i wydrukować.

Wyszukiwanie

Przed przystąpieniem do wyszukiwania należy dokładnie opracować jego strategię (płacimy przecież także za czas wykorzystania łącza). Informacja o stawkach opłat za wykorzystanie poszczególnych baz podawana jest w momencie połączenia się z nimi. Po zakończeniu sesji użytkownik informowany jest o łącznym koszcie operacji uwzględniającym czas połączenia i liczbę wyszukanych pozycji.

Pełny wykaz baz Dialogu znajduje się w wydawnictwach Database Catalog oraz Database Bluesheet. Bazy można także wyszukiwać za pomocą CROS, a w Dialogu poprzez DIALINDEX. Dla mniej doświadczonych użytkowników przeznaczone są systemy: w Data-Star FOCUS, a w Dialogu MENU. Za ich pomocą użytkownik jest prowadzony krok po kroku, aż do uzyskania upragnionej informacji.

W konkretnej bazie należy wybrać interesujące nas terminy wyszukiwawcze (w j. angielskim). Mogą one być powiązane operatorami logicznymi oraz operatorami precyzującymi odległość jaka je oddziela (np. w tym samym zadaniu, w tym samym akapicie). Jeśli interesujących nas dokumentów jest kilkadziesiąt a nawet kilkaset, to należy zawęzić terminologię wyszukiwawczą, bądź ograniczyć liczbę przeglądanych baz. Dodatkowo możliwe jest automatyczne wyszukiwanie przy każdej kolejnej aktualizacji bazy danych. Uzyskane w ten sposób informacje mogą być przesyłane przez pocztę elektroniczną. Twórcy serwisów wciąż udoskonalają narzędzia wyszukiwawcze - język i zestaw komend zmieniają się praktycznie co roku.

Warto pamiętać, że systemy te nie są proste w obsłudze. Zainteresowani mogą jednak korzystać z usług profesjonalnych firm zajmujących się odpłatnym wyszukiwaniem danych z serwisów on-line, przykładowo The British Council w Warszawie (tel. 628 74 01/3 w. 119) i Centrum Wyszukiwania Informacji Profesjonalnej Warszawa (tel. 48 88 08). Koszty wyszukania informacji przez firmy brookerskie kształtują się w granicach 5 USD za rekord.