Rozwiązanie polega na wyposażeniu węzłów cieplnych w narzędzia umożliwiające monitorowanie przesyłu ciepła oraz zintegrowane zarządzanie pracą całej sieci. W praktyce oznacza to m.in. zdalny monitoring danych, zdalne sterowanie urządzeniami w węźle, zdalne odczyty urządzeń pomiarowych oraz różnego rodzaju alerty i alarmy pozwalające na wczesną identyfikację zagrożeń (np. nieszczelności, zmiany ciśnienia) lub innych przypadków, które mogą wpłynąć negatywnie na standard dostawy energii.

Dzięki nowym rozwiązaniom klient zyskuje dostęp do danych dotyczących zużycia ciepła w czasie rzeczywistym, jak również możliwość odtworzenia danych historycznych. Dostęp do aktualnych informacji połączony z analizą porównawczą może pomóc zarówno zarządcy budynku, jak i lokatorom w podniesieniu efektywności oraz utrzymaniu kontroli nad zużyciem ciepła. Z kolei właściciel sieci ma szansę na bieżąco śledzić i reagować na wszelkie nieprawidłowości w funkcjonowaniu sieci, dowiadując się o nich w czasie rzeczywistym. Przekłada się to na wczesną identyfikację i usunięcie awarii, zanim jej skutki staną się odczuwalne dla odbiorców ciepła.

Fortum planuje wdrożyć usługę 2-Way Communication w ciągu najbliższych dwóch lat we Wrocławiu, w Płocku i Częstochowie. Docelowo w Polsce firma chce wyposażyć w system 2-Way (hardware i software) ok. 4600 węzłów cieplnych (3500 we Wrocławiu, 730 w Płocku i 470 w Częstochowie) oraz 5500 liczników ciepła. Rozwiązaniem interesują się już pierwsi klienci. Niewykluczone, że w najbliższym czasie znajdzie ono również zastosowanie w innych krajach, gdzie działa Fortum.

Automatyka pogodowa

W węzłach będących własnością Fortum funkcjonuje już zespół urządzeń, których zadaniem jest monitorowanie warunków pogodowych oraz sterowanie dostawami ciepła. To klient decyduje o poziomie temperatury (różnym dla lata i zimy), przy którym dom lub mieszkanie jest zaopatrywane w ciepło. W cieplejsze dni, gdy temperatura jest wyższa od zaprogramowanej, system odcina dostawę ciepła, natomiast gdy temperatura spada poniżej ustalonego poziomu, ciepło ponownie jest dostarczane. Zaletami takiego rozwiązania jest możliwość korzystania z systemu przez całą dobę przez cały rok, co zapobiega wychłodzeniu, zawilgoceniu i zagrzybieniu budynku, wyeliminowanie dodatkowych kosztów związanych z dogrzewaniem mieszkań. Uruchomienie usługi nie generuje dodatkowych kosztów, a opłaty naliczane są za faktycznie wykorzystane ciepło.

„Fortum dostrzega rolę miejskich sieci ciepłowniczych jako bazy do rozwoju innowacyjnych rozwiązań. Dobrym przykładem jest 2-WAY Communication, rozwiązanie umożliwiające klientom m.in. szerszy dostęp do bieżących i archiwalnych danych na temat zużycia ciepła. Tego typu narzędzia pomagają efektywniej i bardziej świadomie korzystać z ciepła, co może przełożyć się na obniżenie wysokości rachunków. Drugą istotną kwestią jest bezpieczeństwo dostaw ciepła. System umożliwia automatyczną, wczesną identyfikację zagrożeń, co pozwala zapobiec części awarii lub usunąć je zanim ich skutki będą odczuwalne dla odbiorców ciepła. W rezultacie to wszystko przekłada się na podniesienie satysfakcji i komfortu życia naszych klientów” – tłumaczy Rafał Ciesielski, kierownik sieci ciepłowniczej Fortum.

Zapewnia, że z biznesowego punktu widzenia wprowadzanie nowych technologii do sieci ciepłowniczych pomaga podnosić konkurencyjność usług. „Operator sieci, odpowiadający za jej utrzymanie, ma szansę dowiedzieć się o awarii poprzez system, a nie od mieszkańca. Mniejsza liczba fizycznych inspekcji i odczytów oznacza obniżenie kosztów stałych, a sprzedaż nowych usług pozwala generować dodatkowe zyski ze sprzedaży” – dodaje Rafał Ciesielski.

W rozwiązania informatyczne inwestuje także grupa gdańska GPEC, dostarczająca ciepło odbiorcom w Gdańsku i Sopocie. W roku 2015 GPEC uruchomiła system FFA firmy Globema, służący do zarządzania pracami brygad w terenie. Jak zapewnia spółka, w znaczący sposób poprawił on efektywność pracowników eksploatacji, co wyraźnie przełożyło się na relacje z klientami i ich zadowolenie. W roku 2016 firma planuje przebudowę systemu e-bok, w którym chce udostępnić nowe usługi dla klientów.

Dobre perspektywy IT w ciepłownictwie

W różnorodne narzędzia informatyczne inwestują także inne firmy ciepłownicze w Polsce. Specyfiką krajowego sektora ciepłowniczego jest jego rozdrobnienie, jest tylko kilka grup działających w większej skali niż lokalny rynek, dlatego skali inwestycji informatycznych tej branży nie widać, w przeciwieństwie do branży elektroenergetycznej, gdzie działa kilka dużych, skonsolidowanych podmiotów. Co ciekawe, choć systematycznie maleje moc zainstalowana w polskich ciepłowniach i elektrociepłowniach, to rośnie długość sieci ciepłowniczych. Z danych Urzędu Regulacji Energetyki (URE) wynika, że w latach 2002–2014 długość sieci ciepłowniczych w Polsce wzrosła o 17% (wzrost z 17,31 tys. kilometrów do 20,25 tys. km), w kolejnych latach można się spodziewać utrzymania tego trendu. Nowe sieci ciepłownicze już na etapie budowy są wyposażane w najnowsze rozwiązania informatyczne, sieci starsze są natomiast modernizowane. To dobre wiadomości dla firm oferujących rozwiązania IT dla branży ciepłowniczej.