KRUS zmienia kurs

  • Sławomir Kosieliński,

Po pierwsze, sieć

"Regularnie wpływają do mnie wnioski od naszych interesantów, które wymagają pilnego rozpatrzenia" - mówi Jan Kopczyk. "Gdybyśmy mieli sieć rozległą, decyzje szybciej trafiałyby do zainteresowanych. Owszem, mieścimy się w ustawowych terminach, ale przecież tutaj mamy do czynienia z materią społeczną, gdzie każda chwila zwłoki powoduje niepotrzebne stresy" - dodaje.

Lech Trawiński, główny specjalista ds. informatyki

W strukturze organizacyjnej KRUS działają: centrala, 49 oddziałów regionalnych (pamiątka po poprzedniej administracyjnej strukturze państwa) i 221 placówek terenowych. Oddziały pracują w sieci LAN. Znajdują się tam terminale podłączone do mainframeŐów poszczególnych firm z sieci ZETO (więcej pisaliśmy na temat w artykule Bal u weteranów w CW 18/2003 z 5 maja). Ale wszelkie statystyki i raporty trafiają do warszawskiej centrali pocztą kurierską. "Zarządzanie instytucją jest rozproszone. Sieć rozległa pomogłaby scentralizować instytucję, obniżając koszty jej działalności" - konstatuje Jan Kopczyk. Sprawa sieci WAN dla KRUS jest priorytetowa. Nie oznacza to jednak, że KRUS nie będzie dążył za wszelką cenę do budowy rozległej sieci. Być może zostaną wykorzystane doświadczenia Straży Granicznej, która kupiła usługę zarządzania siecią WAN od Telekomunikacji Polskiej. Operator zestawił łącza, dba o modernizację routerów i monitoruje obciążenie sieci. Pogranicznicy ze swojej strony zadbali o bezpieczeństwo transmisji, instalując oprogramowanie szyfrujące. W przypadku KRUS nie są przetwarzane informacje niejawne, tylko dane osobowe, co obniży koszt zabezpieczania systemu informatycznego.

Po drugie, gospodarka własna

Rozproszona organizacja implikuje konieczność prowadzenia osobnej księgowości w każdym oddziale. I tak jest z każdą inną dziedziną określaną jako gospodarka własna. W KRUS pracuje ok. 6,5 tys. osób - aż by się prosiło, żeby za tę sferę działalności odpowiadał zintegrowany system wspomagający zarządzanie. To musi zresztą rozstrzygnąć strategia informatyzacji, ale można domniemywać, że wchodzą w grę dwa główne rozwiązania, mające referencje w sektorze publicznym, czyli Oracle i SAP. Osoby spoza KRUS, które orientują się w potrzebach informatycznych tej instytucji, uważają, że trzeba brać pod uwagę również rozwiązania Navision, rozwijane obecnie przez Microsoft. Niezaprzeczalnie ważną funkcją tego systemu musi być współpraca z modułami realizującymi działalność merytoryczną KRUS, począwszy od wypłat emerytur, rent i zasiłków rodzinnych, po naliczanie i rozliczanie składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne i podatku dochodowego od osób fizycznych. Teraz za każde zadanie odpowiada oddzielna aplikacja. W roku 1999 ZETO Bydgoszcz opracowało system emerytalno-rentowy Farmer, który miał być sukcesywnie wdrażany w poszczególnych oddziałach. Jednak na razie działa w siedmiu lokalizacjach i nic nie wskazuje na to, żeby prace kontynuowano.

Po trzecie, outsourcing

"Nie ma potrzeby centralizacji przetwarzania danych" - deklaruje Jan Kopczyk. To ważna informacja, szczególnie dla sieci 21 przedsiębiorstw ZETO, które od 1991 r. przetwarzają dane KRUS i zapewniają ciągłość wypłat świadczeń emerytalno-rentowych. Oznacza ona, że outsourcing wciąż jest tam mile widziany. "Nie mam zamiaru zatrudniać armii informatyków" - dodaje prezes. ZETO pobiera za obsługę konta jednego ubezpieczonego ok. 1,20 zł. Wszelka dyskusja o pożytkach z informatyzacji musi uwzględniać tę kalkulację. W takim razie, ile KRUS wydaje obecnie na informatykę? "Ponad 40 mln zł" - odpowiada Lech Trawiński. Niektóre inwestycje informatyczne, np. zakup 550 komputerów, zostaną sfinansowane z Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Dopóki nie będzie ujawniona strategia informatyzacji, dopóty nie poznamy modelu docelowego informatyki i spodziewanych oszczędności po wdrożeniu systemu zintegrowanego. Poproszeni o opinię niezależni konsultanci oceniają, że można się spodziewać nawet 5-8-krotnego obniżenia kosztów. Zapowiada się zatem gorąca jesień dla firm informatycznych, zainteresowanych nowym kursem w KRUS. Jan Kopczyk i Lech Trawiński chcieliby, żeby budowa zintegrowanego systemu informatycznego rozpoczęła się jak najszybciej.

Systemy informatyczne KRUS

Obecnie dwoma filarami systemu informatycznego realizującego działalność merytoryczną (ustawową) KRUS są Podstawowe Systemy Emerytalno-Rentowe - EMIR, RENTIER i FARMER, realizujące m.in. wypłatę emerytur, rent, zasiłków rodzinnych, dodatków pielęgnacyjnych, ryczałtów energetycznych, waloryzację i weryfikację oraz naliczanie i rozliczanie składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne i podatku dochodowego od osób fizycznych.

Każdy z Oddziałów Regionalnych KRUS eksploatuje jeden z trzech wymienionych systemów. Wszystkie systemy działają na platformie sprzętowej IBM mainframe, współpracują z bazą danych ADABAS. Istnieje 49 baz danych obsługiwanych na zasadach outsourcingu przez 21 podmiotów (przedsiębiorstwa ZETO). Podstawowe Systemy Ewidencji Ubezpieczonych obsługujące zadania dotyczące rozliczania składek i obsługi świadczeń to: KRUS-1, KRUS-R, KRUS-ADI, KRUS-POMO, KRUSnal. Ostatni system jest w trakcie wdrażania i wypiera pierwsze cztery systemy, z których każdy jest zainstalowany we wszystkich placówkach KRUS (tj. OR i PT). Cztery wycofywane systemy pracują pod kontrolą systemów DOS i NetWare. System KRUSnal jest aplikacją Windows, napisaną w środowisku NATURAL, pracuje na bazie danych ADABAS.

Architektura sprzętowa i sieciowa:

  • Stacje robocze klasy PC: różne, z procesorami od 200 MHz do 1,8 GHz.
  • Serwery: głównie IBM NetFinity z procesorami 233 MHz, 450 MHz, 1,2 GHz.
  • Terminale graficzne: IBM InfoWindows lub komputery PC 486 z kartami emulacyjnymi, wykorzystywane do pracy w systemach EMIR/RENTIER/FARMER (tylko w Oddziałach Regionalnych).
  • Wszystkie jednostki organizacyjne (OR w tym PT) posiadają sieci LAN. Obecnie trwa modernizacja sieci i do końca 2003 r. wszystkie wymienione jednostki będą wyposażone w sieci z okablowaniem klasy 5e.