Zwolnienia w podatkach lokalnych

Poza wskazanymi powyżej zmianami, projekt ustawy wprowadza także zwolnienie z opodatkowania podatkiem od nieruchomości, podatkiem rolnym oraz podatkiem leśnym przedsiębiorcy o statusie centrum badawczo-rozwojowego w zakresie prowadzonych badań i prac rozwojowych.

Planowane zmiany nie oznaczają rewolucji w działalności spółek z sektora zaawansowanych technologii. W przeważającej mierze są adresowane do dużych przedsiębiorców, nie uwzględniają konieczności rozwijania nowych technologii przez wszystkie, również mniejsze, podmioty nastawione na pracę grup ekspertów, specjalistów z konkretnej, nawet wysoce wyspecjalizowanej dziedziny. Możliwe, że ustawodawca zniweluje tę niczym nieuzasadnioną dyskryminację podmiotów gospodarczych na dalszym etapie prac legislacyjnych.

Autorzy są doradcami podatkowymi PricewaterhouseCoopers. Tytuł i śródtytuły pochodzą od redakcji.

<hr size=1 noshade>Z amerykańskiej perspektywy

Z amerykańskich przepisów federalnych warto przedstawić dwie podstawowe zasady traktowania kosztów prac rozwojowych. Rozliczania wydatków na prace badawcze lub doświadczalne oraz zasady działania tzw. kredytu podatkowego związanego z wydatkami na prace rozwojowe.

Podatnik amerykański ma alternatywę: zaliczać wydatki na prace badawczo-rozwojowe w bieżące koszty podatkowe lub rozliczać poprzez odpisy. Stawka amortyzacyjna nie przekracza 20% rocznie, czyli okres amortyzacji trwa nie mniej niż 5 lat. Zasady te mają również zastosowanie w przypadku rozliczania kosztów wydatkowanych na stworzenie oprogramowania komputerowego. Podatnicy mają prawo wyboru sposobu ich rozliczania między zaliczaniem w bieżące koszty podatkowe (metoda kasowa) lub poprzez odpisy amortyzacyjne (metoda memoriałowa). Natomiast zgodnie z polskimi przepisami, wydatki na opracowanie oprogramowania we własnym zakresie powinny zostać rozpoznane jako bieżące koszty podatkowe. Polskie przepisy wskazują na możliwość rozpoznania oprogramowania jako wartości niematerialnej i prawnej, wyłącznie w przypadku nabycia licencji.

Amerykańscy podatnicy mają prawo do rozliczenia straty podatkowej aż przez 20 kolejnych lat (w Polsce 5 lat). Ma to duże znaczenie w przypadku podatników, którzy stosują metodę kasową rozliczania wydatków na badania i rozwój. W wielu przypadkach 5 lat nie wystarcza na osiągnięcie przychodów pokrywających poniesione koszty. Długość okresu rozliczania strat jest bardzo istotna dla nowo powstałych podmiotów (start-up), które nie osiągną przychodu, dopóki nie zakończą prac badawczych sukcesem.

Jeszcze większym "dziwolągiem" dla polskiego księgowego jest możliwość rozliczania straty podatkowej z dochodem osiągniętym w dwóch wcześniejszych latach podatkowych! Zachęca to do zwiększenia finansowania prac badawczych po okresie znacznych zysków (pozwala bowiem zwiększyć koszty i w przypadku powstania strat "zaoszczędzić" na już zapłaconym podatku). Dzięki temu firmy płacą podatki w oparciu o dochody i straty osiągane w długim okresie.

Głównym założeniem wprowadzenia bezzwrotnego kredytu po-datkowego było wsparcie prac nad rozwojem nowych produktów i technologii. Ten szczególny benefit podatkowy został szeroko rozpowszechniony wśród firm ponoszących "koszty prac badawczo-rozwojowych". Warto podkreślić, że amerykańskie przepisy dotyczące kredytu podatkowego odnoszą się do wszystkich podatników ponoszących określone wydatki, nie są ograniczone do jednostek ze statusem centrum badawczego. Podatnik ma prawo do kredytu podatkowego w wysokości 20% różnicy między sumą kwalifikowanych wydatków dotyczących prac rozwojowych a tzw. kwotą bazową. Może również odliczyć 20% tego kredytu w przypadku nabycia prac badawczych od uczelni lub jednostek badawczych. Kredyt podatkowy pomniejsza bezpośrednio podstawę opodatkowania (czyli praktycznie dochód).

Kwalifikowane wydatki dotyczące prac rozwojowych - powinny być związane z "uzyskaniem nowych technologii mających na celu stworzenie nowych lub ulepszonych elementów, składników, komponentów". Obejmują dwie kategorie:

Wydatki wewnętrzne - czyli wynagrodzenia pracowników, których praca związana jest z prowadzonymi pracami rozwojowymi, wydatki na materiały wykorzystywane do prac rozwojowych i koszty korzystania z komputerów. Wydatki wewnętrzne podlegają zaliczeniu w całości do "kwalifikowanych wydatków dotyczących prac rozwojowych".

Wydatki zewnętrzne - czyli wydatki poniesione na nabycie usług od podmiotów zewnętrznych. W tym przypadku zaliczeniu do kwalifikowanych wydatków podlega 65% poniesionych kosztów. Wyjątkiem są wydatki na "kwalifikowane konsorcja badawcze", w przypadku których próg jest podniesiony do 75% wydatków.

Kwota bazowa to iloczyn tzw. procentu bazowego - tj. proporcji "kwalifikowanych wydatków dotyczących prac rozwojowych" w ogólnych przychodach spółki (pomniejszany wg szczegółowych zasad dla kolejnych lat, w których prowadzone są badania) - oraz średnich przychodów podatnika poprzedzających rok, za który podatnik dokonuje obliczenia kredytu podatkowego. Warto podkreślić, że kwota bazowa nie może być niższa niż połowa sumy "kwalifikowanych wydatków dotyczących prac rozwojowych". Firmy rozpoczynające działalność korzystają z oddzielnych zasad ustalania tzw. procentu bazowego (fixed-base percentage).