System informatyczny do obsługi zadań Generalnego Inspektora Informacji Finansowej SI*GIIF (aplikacja Comarch SA)

Uwagi dostawcy: Na wstępnie chcielibyśmy zaznaczyć, że Comarch zamierza skorzystać z możliwości mechanizmów SI*GIIF uruchomionego w 2004 roku w zakresie:

- pozyskiwania danych w formie plików xml, walidacji poprawności plików xml i ich przechowywania w środowisku bazodanowym

- infrastruktury PKI (klucza publicznego i prywatnego wraz z kwalifikowanymi certyfikatami), czyli podpisywania, szyfrowania i operacji odwrotnej dla pozyskanych danych oraz autentykacji w serwisie www przy pomocy PKI

- w zakresie bezpieczeństwa - tu nie możemy powiedzieć nic więcej

- architektury technicznej - tu nie możemy powiedzieć nic więcej

natomiast pozostałe funkcjonalności zostaną zbudowane zgodnie z założeniami projektu pilotaż eDeklaracje, czyli:

- generowanie, publikacja i zarządzanie formularzami deklaracji podatkowych - jako nowy moduł dla aplikacji SI*GIIF

- zasilanie baz danych systemów POLTAX jako m.in. wykorzystanie systemu obiegu dokumentów Biblioteka Akt, którego właścicielem jest MF.

Warto też na wstępie przedstawić podstawowe usługi jakie ma realizować system eDeklaracje w wersji pilotażowej oraz docelowej (na podstawie prezentacji z 29 września 2005 z cyklu Otwarte drzwi informatyki Ministerstwa Finansów):

Na 16 sierpnia 2006 r system pilotażowy (e-Deklaracje - usługi on-line dla podmiotów gospodarczych, w tym CIT 2, PIT 4, PIT 5, PIT 11, VAT 7, NIP) będzie realizował:

- przyjmowanie deklaracji CIT, PIT, VAT, NIP, PCC-16 sierpień 2006r.

- przyjmowanie dokumentów innych niż deklaracje-16 sierpień 2006r.

- Portal informacyjny i informacja dedykowana-16 sierpień 2006r.

Do końca roku 2007 system eDeklaracje będzie realizował kolejne usługi:

- pełna obsługa deklaracji CIT, PIT, VAT, NIP, PCC-31 grudzień 2007r.

- pełna obsługa dokumentów innych niż deklaracje-31 grudzień 2007r.

- sprawdzanie stanu sprawy-31 grudzień 2007r.

- dostęp do informacji o stanie rozliczeń podatnika-31 grudzień 2007r.

- aktualizacja danych o podmiocie-31 grudzień 2007r.

- potwierdzenie danych identyfikacyjnych podmiotu-31 grudzień 2007r.

- Centralny Rejestr Podatników jako rejestr referencyjny-31 grudzień 2007r.

Pełna wersja systemu docelowego (e-Podatki - pełna wersja usług elektronicznych on-line dla obywateli i podmiotów gospodarczych), czyli zakończenie całego projektu - planowane jest pod koniec 2012r.

System SI*GIIF obsługuje praktycznie tylko jeden typ informacji elektronicznej.

Uwagi dostawcy:Jeżeli chodzi o typ informacji z punktu widzenia technicznego to owszem, SI*GIIF obsługuje praktycznie tylko jeden typ danych oparty o uznany standard dla tego typu systemów - pliki xml. W dalszym ciągu zakładamy wykorzystanie tego typu informacji elektronicznej jako nośnika danych od podatników -poprzez system - do Urzędów.

Jeżeli pytanie dotyczy sposobu przekazywania informacji elektronicznej to system obsługuje w chwili obecnej 3 typy:

- formularze dostępne na WWW

- przesłanie pliku xml przygotowanego w oparciu o dowolne zewnętrzne oprogramowanie (np. program do wypełniania deklaracji PIT eksportujący dane do formatu xml, bądź system F/K lub ERP w jaki wyposażony jest przedsiębiorca) poprzez bramkę WWW

- wiadomość e-mail zawierająca załącznik będący plikiem z danymi przygotowanymi w oparciu o zewnętrzne oprogramowanie.

W naszej propozycji rozbudowy systemu dodajemy jeszcze jeden typ - usługę webservice, która pozwoli w sposób automatyczny dostarczać informacje do systemu.

Jeżeli spojrzeć na typ informacji elektronicznej jak na rodzaj dokumentu jaki jest obsługiwany, to przyjmowane są dwa różne typy dokumentów: transakcje ponadprogowe oraz o podejrzane. Każde podlegają innym procesom w operacyjnej części systemu.

Dostosowanie uniwersalnej części systemu SI*GIIF do przyjmowania nowego typu dokumentu wymaga przygotowania wzorca pliku, w jakich ten dokument będzie dostarczany (tzw. Schemy XML wraz z walidacjami) oraz opracowania nowego wyglądu formularza WWW. A to już dochodzimy do nowego modułu w systemie. COMARCH w tym zakresie oferuje łatwe w obsłudze narzędzie, które w sposób wizualny pozwala definiować strukturę, wygląd, zestaw walidacji i wygenerować zestaw plików konfiguracyjnych niezbędnych do przyjmowania nowych kategorii danych poprzez podsystem akwizycji SI*GIIF. To narzędzie wraz z repozytorium plików xml oraz formularzy pozwoli sprawnie zarządzać zmieniającymi się wersjami dokumentów podatkowych.

Brak jest doświadczenia w pracy z wieloma różnymi dokumentami elektronicznymi wymienianymi z zewnętrznymi klientami, w których niektóre dane się powtarzają, w których informacje pomiędzy dokumentami są powiązane i w których kilka dokumentów tworzy jeden proces biznesowy.

Uwagi dostawcy: Proces biznesowy w systemie SI*GIIF jest dużo szerszy niż pozyskiwanie elektronicznych dokumentów. Transakcje finansowe wiązane są już na etapie dostarczania ich do systemu przez "zewnętrznych klientów", czyli Instytucje Obowiązane, które mają obowiązek kojarzyć podejrzane operacje i przesyłać jako zbiór dokumentów powiązanych. Proces biznesowy obejmuje także pracę użytkowników z wieloma różnymi dokumentami elektronicznymi, które służą jako materiał pomocniczy czy dowodowy. Wiele podobnych, czasem tych samych informacji dociera do użytkowników systemu z różnych źródeł i w rożnej formie, a system pozwala je rejestrować, przetwarzać i wiązać między sobą w sprawy. W pełni obsługiwane są także korekty dokumentów. Ponadto dodawanie nowych kategorii danych nie stanowi problemu w systemie, gdyż opiera się on w pełni definiowalne przez Administratora słowniki. Podobnie dodanie nowych typów pliku xml nie będzie stanowić problemu. Kluczowe dla doświadczeń w pracy z wieloma różnym dokumentami jest - w przypadku pilotażu eDeklaracji - przyjęcie dużego wolumenu danych i ich dystrybucja do właściwych urzędów skarbowych (adresatów). Jednym z założeń projektu "Pilotaż e-Deklaracje" jest zasilenie systemu POLTAX danymi z deklaracji złożonych przez przedsiębiorców. Pilot e-Deklaracji musi skupić się na pozyskiwaniu, weryfikacji, odpowiedniej klasyfikacji zebranych danych i przede wszystkim, na szybkim przekazaniu ich do systemów w Urzędach Skarbowych.

System SI*GIIF został zaprojektowany i zbudowany do obsługi tylko jednej informacji o transakcji, która jest prostą w budowie informacją w porównaniu z niektórymi typami deklaracji podatkowych. Brak jest rozwiązań technicznych oraz jakiegokolwiek doświadczenia w obsłudze bardziej rozbudowanych dokumentów elektronicznych, które zawierają informacje zagnieżdżone oraz załączniki. Przy bardziej rozbudowanych dokumentach, jakimi są deklaracje podatkowe wymagane są specjalne techniki wstępnego sprawdzenia dokumentów oraz walidacji szczegółowej biorącej pod uwagę powiązania informacji pomiędzy wieloma polami dokumentu.

Uwagi dostawcy: O uniwersalnej budowie systemu SI*GIIF i jego gotowości do przyjmowania różnych kategorii danych oraz o powiązaniach pomiędzy dokumentami napisaliśmy w poprzedniej odpowiedzi. Dodatkowo system SI*GIIF wbrew powyższym informacjom umożliwia przyjmowanie załączników stanowiących materiał dowodowy do transakcji przesyłanych przez Instytucje Obowiązane. Naturalne jest, że system SI*GIIF dokonuje kilkupoziomowej walidacji dostarczanych informacji, od poprawności podpisu i znakowania czasem, poprzez poprawności przesłanego pliku i walidacje ukryte w schemie xml, aż po biznesową poprawność danych w systemie produkcyjnym (więcej o walidacji w SI*GIIF w punkcie następnym). Ta ostatnia część walidacji i biznesowych reguł poprawności danych, zgodnie z założeniami MF, w dalszym ciągu podczas pilotażu realizować będzie system POLTAX. Rolą pilotażu jest zapewnić poprawność przyjmowanego dokumentu pod kątem podpisu elektronicznego oraz poprawności pliku z danymi. Potwierdzeniem naszych doświadczeń w informatyzowaniu obsługi rozbudowanych dokumentów elektronicznych, które zawierają informacje zagnieżdżone oraz załączniki, może być kilka innych systemów wykonanych przez COMARCH dla tego samego klienta. Jeden z nich to hurtownia danych finansowych SINDBAD, gdzie są gromadzone dane z większości deklaracji podatkowych (wraz z informacjami zagnieżdżonymi oraz załącznikami) i celnych (obejmuje dane z deklaracji PIT, VAT, CIT, Akcyzy i Cła), inny to system ISKOS (system wspomagający działalność kontroli skarbowej). Praca analityczna i doświadczenie, jakie zdobyliśmy przy tym projekcie dają nam unikalną wiedzę o polskim systemie podatkowym i dokumentach, jakie w nim funkcjonują oraz szeroką wiedzę dziedzinową.

W systemie SI*GIIF brak jest mechanizmów elastycznego zarządzania algorytmami walidacyjnymi obsługujących wiele deklaracji występujących w różnych wersjach. Aby efektywnie obsługiwać pobieranie wielu rodzajów dokumentów elektronicznych przysyłanych przez różnego rodzaju użytkowników zewnętrznych wymagany jest sprawdzony w warunkach pracy rzeczywistej mechanizm zarządzania algorytmami walidacyjnymi, przy czym tworzenie nowych algorytmów oraz ich modyfikacje powinno być dokonywane przez różne osoby, posiadające wiedzę merytoryczną, ale nie posiadające wiedzy informatycznej.

Uwagi dostawcy: System SI*GIIF dokonuje kilkupoziomowej walidacji dostarczanych informacji, od poprawności podpisu i znakowania czasem, poprzez poprawności przesłanego pliku i walidacje ukryte w schemie xml, aż po biznesową poprawność danych w systemie produkcyjnym. Reguły walidacyjne obecnie zastosowane w SI*GIIF to weryfikacja zgodności dokumentu elektronicznego ze wzorcem (schema XML), sprawdzenie czy pola obowiązkowe zostały wypełnione, sprawdzenie czy wypełnione pola posiadają prawidłowe wartości, weryfikacja obliczenia sum kontrolnych. W trakcie najbliższej prezentacji dla MF zostanie zaprezentowany mechanizm pozwalający użytkownikowi merytorycznemu, nie posiadającemu wiedzy informatycznej:

- zarządzać formularzami (wygląd, definicja struktury merytorycznej wraz z walidacje) dla odpowiednich wzorów deklaracji

- samodzielnie opracowywać i publikować kolejne wzory formularzy wraz z regułami walidacyjnymi

- samodzielnie opracowywać i publikować kolejne warianty istniejących formularzy/deklaracji.

System SI*GIIF nie jest systemem deklaracji finansowych. Jest on zbliżony do systemu wywiadowczego, a nie do systemu finansowego. Nie posiada w związku z tym żadnych mechanizmów umożliwiających podatnikowi pobieranie online danych o saldzie jego rozliczeń, co jest niezbędne w systemie e-Deklaracje.

Uwagi dostawcy: System pilotażowy e-Deklaracje nie jest planowany i nie miał być w tej wersji systemem finansowym, a deklaracje finansowe są pojęciem bliższym transakcjom finansowym przetwarzanym właśnie przez SI*GIIF niż deklaracjom podatkowym. Należy rozróżnić cele systemu pilotażowego a usługi dostarczane docelowo w systemie ePodatki. Comarch w swojej ofercie wykracza poza trzy usługi uruchomione zgodnie z oczekiwaniami MF 16 sierpnia 2006. System SI*GIIF prezentuje Instytucjom Obowiązanym dane o wysłanych dokumentach i ich statusach, natomiast zakres prezentowanych danych jest kwestią wtórną. Jest to uniwersalny mechanizm prezentacji komunikatów z systemu produkcyjnego i dokładnie w ten sam sposób do portalu prezentującego statusy wracać mogą dowolne komunikaty, jak np. saldo rozliczeń podatnika, stan sprawy czy kolejna usługa - potwierdzenie danych identyfikacyjnych podmiotu. W szczególności prezentacja statusów nie ogranicza się do systemu eDeklaracji, ale może w prosty sposób obejmować komunikaty dostarczane zwrotnie z rozproszonych systemów POLTAX.

System SI*GIIF nie posiada mechanizmów internetowych umożliwiających aktualizację w trybie online danych identyfikacyjnych i dodatkowych danych rejestracyjnych, co jest wymagane w systemie e-Deklaracje.

Uwagi dostawcy:System SI*GIIF posiada mechanizmy zgłoszenia, rejestracji i aktualizacji danych identyfikacyjnych instytucji obowiązanych oraz ich jednostek organizacyjnych (oddziałów, filii itd.). Dostosowanie tego mechanizmu o dodatkowe dane rejestracyjne nie wymaga zatem opracowywania nowych modułów, czy nawet nowych funkcji, lecz jedynie zmiany zakresu danych obecnie obsługiwanych np. w celu zapewnienia zgodności tych deklaracji z deklaracjami z grupy NIP. Co więcej dzięki tej funkcjonalności możliwe jest składanie dokumentów elektronicznych w imieniu jednostki organizacyjnej. Analogicznie w systemie pilotaż eDeklaracji istnieje potrzeba składania deklaracji przez biuro rachunkowe w imieniu podatnika.

W systemie SI*GIIF brak jest procesów, w których po przesłaniu dokumentu elektronicznego przez podmiot administracja wysyła informację zwrotną w formie oficjalnego dokumentu potwierdzającego, informującego o dodatkowych danych powstałych w wyniku działania systemu w administracji lub proszących o podjęcie dodatkowej decyzji lub poprawy przekazanych informacji przez podatnika.

Uwagi dostawcy: Odpowiedź została częściowo zamieszczona wyżej, do podatnika może wracać dowolny komunikat. Kanał dostarczenia komunikatu do użytkownika jest również dowlony - email z podpisem elektronicznym MF/US, czy też oficjalny komunikat dostępny na stronie www po zalogowaniu się za pomocą PKI. Jak wspomniano wyżej możliwe jest w systemie złożenie dokumentu korekty, który poprawia przekazane przez podatnika informacje. SI*GIIF pozwala ponadto na wysyłanie korespondencji do instytucji obowiązanych (w tym również korespondencji seryjnej). Korespondencja ta jest w sposób odpowiedni podpisywana z wykorzystaniem mechanizmów podpisu elektronicznego.

System SI*GIIF pracuje od 2004 roku, ale nie w cyklu pracy ciągłej 24/7/365, gdyż serwis internetowy jest dostępny tylko przez 7 godzin na dobę w dni robocze. Z doświadczenia w pracy operacyjnej systemów informacyjnych widać wyraźnie, że skala problemów, które trzeba rozwiązywać na co dzień, jest wielokrotnie wyższa dla systemów pracujących 24 godziny na dobę, niż dla systemów pracujących mniej niż 12 godzin na dobę.

Uwagi dostawcy: System SI*GIIF pozwala na akwizycję danych za pomocą trzech kanałów komunikacji - e-mail, formularz WWW i bramka WWW. Nie prawdą jest, że system SI*GIIF dostępny jest tylko przez 7 godzin na dobę w dni robocze. Owszem, system SI*GIIF udostępnia swój portal w godzinach urzędowych, jednak nie wynika to z jego nie przystosowania do pracy w trybie 24/7/365 (architektura gwarantuje wysoką dostępność systemu) a z ustaleń organizacyjnych. W trybie 24/7/365 istnieje możliwość wysłania dokumentów poprzez email, bo ta jego część działa nieprzerwanie, podobnie jak cała pozostała funkcjonalność systemu dostępna dla jego wewnętrznych użytkowników.

Warto dodać, że realizując swoje zadania w ograniczonym dla portalu cyklu system SI*GIIF pozyskuje miesięcznie dane w liczbie ok. 2 000 000 transakcji w zaszyfrowanych i podpisanych certyfikatami kwalifikowanymi plikach od ponad 6 000 instytucji zewnętrznych. Wolumen ten potwierdza zdolność systemu do skutecznego przetwarzania znacznych ilości danych oraz obrazuje skalę problemów jakie ma już za sobą system SI*GIIF (wszak działa nie przerwanie od 2004 roku).

System obsługuje bezpieczny podpis elektroniczny wystawiony przez dowolne centrum certyfikacji.

Uwagi dostawcy: System SI*GIIF obsługuje bezpieczny podpis elektroniczny pod warunkiem, że podpis jest wystawiony przez kwalifikowane centrum certyfikacji - SI*GIIF nie współpracuje z centrami podpisów niekwalifikowanych. Akceptowane są podpisy kwalifikowane kategorii I lub II, nie są akceptowane podpisy kategorii III.

Definicja:

Kategoria I - zawiera przynajmniej następujące atrybuty: nazwa kraju, nazwisko, imię (imiona), numer seryjny

Kategoria II - zawiera przynajmniej następujące atrybuty: nazwa kraju, nazwa powszechna, numer seryjny

Kategoria III - zawiera przynajmniej następujące atrybuty: nazwa kraju i pseudonim.

Należy podkreślić, iż funkcjonalność obsługi podpisu niekwalifikowanego jest wyłączona, a nie niedostępna. Oznacza to, że zgodnie z ustawą o podpisie elektronicznym, jeżeli MF zdecydowałoby się stworzyć własne centrum certyfikacyjne, to na podstawie odpowiedniej umowy zawartej z podatnikiem mogłoby dostarczać samodzielnie podpis niekwalifikowany podatnikom i wykorzystać go w systemie SI*GIIF/pilotażu eDeklaracji.