Aplikacje Web

W Visual Studio .Net 2005 znacznie udoskonalono narzędzia do projektowania aplikacji internetowych. Przede wszystkim zmieniła się sama filozofia ich działania. Powiązania z plikami, znajdującymi się na serwerze IIS z zainstalowanym mechanizmem FrontPage Server Extension, w Visual Studio .Net 2005 zastąpiono tworzeniem projektów w folderze na lokalnym dysku, na serwerze FTP lub SharePoint. W wersji Beta 1 pojawiło się ponad 24 nowych kontrolek, w tym WebParts przeznaczone dla SharePoint Portal.

Środowisko projektowe generuje domyślnie kod zgodny z XHTML 1.1. Można wybrać inny - w czasie edycji automatyczny walidator sprawdza zgodność strony ze standardem i wyróżnia elementy niezgodne z przyjętym schematem. W opcjach można ustawić zasady formatowania kodu XHTML przy projektowaniu graficznym. Można też wymusić zachowanie istniejącego formatowania. Podobnie jak przy edycji XML, dłuższe elementy kodu, np. duże tabele, można "zwijać".

Kompilacja ASP .Net 2.0 - podobnie jak nowy Visual Basic - wykorzystuje "klasy częściowe". Dzięki temu w kodzie programista widzi tylko to, co sam napisał. Kod generowany istnieje, lecz niejako "gdzieś obok". Mechanizm IntelliSense w ASP .Net 2.0 potrafi podpowiadać składnię nawet w sytuacjach, gdy mieszamy kod rozwiązania z kodem odpowiadającym za wizualną część strony. Uproszczono też związywanie z danymi - można to zrobić niemal bez pisania kodu.

W nowej wersji ASP .Net wprowadzono tzw. master pages. To nowy typ pojemnika, w którym można umieszczać dowolne inne strony lub dynamicznie "podmieniane" kontrolki. W ten sposób można na każdej stronie umieścić menu czy inne wspólne elementy portalu. Z poziomu IDE można je oczywiście projektować i sprawdzać, jak będą wyglądały z daną zawartością.

W związku z wprowadzeniem takich wzorców przebudowano częściowo mechanizm cache w ASP. Net 2.0. Pojawił się mechanizm post cache substitution, pozwalający wskazać, że prawie cała strona może być pobrana z pamięci podręcznej, ale wskazany element musi być ponownie wyliczony. Mechanizm ten dobrze współpracuje także z mechanizmem określania własnych zależności elementów cache. Można np. określić, że dana wartość zależy od tego, czy zmienia się wyliczone wyrażenie SQL wysłane do serwera (można też tworzyć własne tego typu zależności). W rezultacie cała strona zostanie wysyłana bezpośrednio z bufora, a tylko jeden element będzie ponownie przetwarzany. Wraz z modyfikacjami w potoku przetwarzania HTTP mechanizm ten pozwala przyspieszyć działanie rozwiązania nawet o 30% szybciej niż w ASP .Net 1.1, które i tak jest szybkie.

W ASP .Net 2.0 dodano także nowe moduły obsługi sesji, działające niezależnie od tego, czy sesję obsługuje serwer, czy opiera się ona na innym mechanizmie. Jest też nowy moduł zarządzania rolami, w tym dostępem anonimowym. Pojawiły się również mechanizmy do personalizacji treści wg użytkownika i liczenia różnych statystyk. W nowym ASP pokazały się narzędzia przeznaczone do budowania "witryn administracyjnych". Wystarczy dodać odpowiedni "handler", który zajmie się autoryzacją itp. W specjalny sposób można także traktować obrazki, np. globalnie określić sposób umieszczania ich w kodzie i serwowania z pamięci podręcznej.

Ciekawą możliwością jest też mechanizm przekazywania żądań post pomiędzy stronami ASP .Net. Wykorzystuje je procedura obsługi zdarzeń w środowisku "bezpołączeniowym" HTTP. W APS .Net 2.0 można "złapać" zdarzenie na zupełnie innej stronie niż ta, na którą "kliknął" użytkownik. W praktyce uprości to budowanie witryn z przekierowaniem połączonym z przekazaniem parametrów (wypełnionych formularzy, kontekstu bezpieczeństwa itd.).

Dla twórców stron wygodny będzie wprowadzony w ASP .Net 2.0 mechanizm pełnej kompilacji kodu w czasie uruchamiania witryny. Jeżeli kod znajdzie się w specjalnym folderze na serwerze IIS, zostanie automatycznie skompilowany do odpowiednich bibliotek DLL obsługujących budowaną witrynę. Unika się wtedy konieczności dbania o to, czy na pewno zainstalowano odpowiednie wersje komponentów. Można też oczywiście stosować istniejące mechanizmy kompilacji w środowisku Visual Studio .Net i wgrywać oddzielnie strony ASPX (zawierające elementy graficzne stron) i biblioteki DLL. Można również stworzyć "pełny" obraz aplikacji ASP .Net, tak by nawet nie było oddzielnych stron ASPX.

Nowe IDE

Środowisko IDE w Visual Studio .Net 2005 wygląda trochę inaczej niż w wersji 2003. Microsoft wprowadził wiele pozornie drobnych zmian, które sumarycznie sprawiają, że praca w nowym środowisku jest wygodniejsza i bardziej efektywna. Zmienił się edytor tekstowy - mimo wielu elementów charakterystycznych dla środowisk RAD, edytor kodu jest nadal podstawowym narzędziem pracy programisty. Podczas edycji kodu po lewej stronie znajduje się pasek wskazujący żółtym kolorem fragmenty kodu, które zostały zmienione. Pojawiło się też specjalne okno do zarządzania zakładkami, które programista może przypisywać do określonych linii kodu. Reasumując, nawigacja po kodzie stała się jeszcze łatwiejsza niż dotychczas.

Ciekawym pomysłem są tzw. rozwinięcia. Jest to rodzaj "autotekstu", który pojawia się w momencie, gdy programista wprowadzi określoną sekwencję kodu. W takim przypadku edytor może automatycznie wygenerować fragment instrukcji warunkowej lub też np. definicję właściwości. Z tym mechanizmem współpracuje także mechanizm podpowiadania składni IntelliSense.

Pisząc fragment kodu, np. ciało metody, IntelliSense proponuje nam całe bloki do wstawienia w danym miejscu. W Visual Studio .Net 2005 ten sam mechanizm podpowiada także słowa kluczowe. Analizując poprzedzający fragment kodu, sugeruje też, jaki wyjątek warto "łapać" w procedurze obsługi błędów. Jeżeli funkcja ma przypisany komentarz i zawiera parametry, można od razu wstawić wywołanie funkcji wraz z podpowiedzianymi parametrami. To bardzo użyteczne, zwłaszcza w początkowych okresach pracy z nowym API.