Technologie sieciowe opanowują nowe obszary informatyki, wśród nich są pamięci masowe. Powiedzenie "komputer to sieć" nabiera więc nowego znaczenia, tym razem dzięki macierzom dyskowym i hurtowniom danych, dla których partnerem nie jest już serwer, ale wydzielona sieć SAN.

Przyzwyczailiśmy się już do trzech skrótów kończących się na AN, za którymi kryją się sieci lokalne (LAN), sieci rozległe (WAN) i sieci metropolitalne (MAN). Teraz pora nauczyć się nowego akronimu - SAN. Chociaż kojarzy on się z jedną z polskich rzek, to nie będzie tu żadnego lania wody. SAN to poważna technologia sieciowa, to Storage Area Network, czyli sieć pamięci masowych.

Krótkie wprowadzenie

Zacznijmy od rzeczy podstawowej: od definicji. SAN jest technologią, dzięki której informacje mogą być przechowywane na wielu współużytkowanych stacjach pamięci masowych (obsługiwanych przez specjalne serwery i zarządzanych za pośrednictwem struktury sieciowej SAN).

SAN to nic innego jak wydzielona (czyli dedykowana) sieć, zaprojektowana tak (chodzi tu szczególnie o architekturę i protokoły transportu), aby użytkownik mógł jak najszybciej uzyskać dostęp do interesujących go danych.

Ktoś może powiedzieć, że to samo można osiągnąć w klasycznej sieci LAN. W sieci takiej pracują przecież serwery, do których można dołączać kolejne twarde dyski. Tak, ale sieć SAN jest jednak strukturą pracującą niezależnie od korporacyjnej sieci LAN, używającą bardzo szybkich kanałów transmisji danych (takich jak na przykład Fibre Channel). Dzięki temu użytkownik uzyskuje dostęp do pamięci masowych tak szybko, jak jest to możliwe; nie mówiąc już o tym, że siecią taką można w odpowiedni sposób zarządzać. Można sterować przepustowościami każdego z łączy tworzących taką sieć, łatwo przepisywać zasoby z jednego miejsca sieci w inne (zmniejszając tym samym czas dostępu do danych) i tworzyć redundancyjne ścieżki dostępu, zwiększając niezawodność pracy sieci i uodporniając ją na błędy.

Cały czas spada koszt przechowania 1 MB danych. Dwa lata temu użytkownik płacił przeciętnie 0,45 USD za przechowanie 1 MB danych. W 2000 r. zapłaci już tylko 0,07 USD. Wszystko to powoduje, że producenci rozwiązań sieciowych zaczęli poszukiwać takich technologii, które będą w optymalny sposób zarządzać pamięciami masowymi i skrócą czas oczekiwania na dane. Narodziła się więc koncepcja wydzielonych sieci, obsługujących wyłącznie pamięci masowe. I to są właśnie sieci pamięci masowych (SAN), pracujące najczęściej w technologii Fibre Channel, choć równie dobrze może to być inna technologia (np. FDDI czy choćby Fast Ethernet), gwarantująca szybkie przesyłanie danych z jednego miejsca sieci do drugiego. Zastosowana technologia transportu pakietów jest kwestią drugorzędną, ma ona oferować po prostu jak największe przepustowości. Nowatorstwo sieci SAN nie polega na zastosowaniu takiego czy innego mechanizmu transportu pakietów, ale na tym, iż jest to wydzielona sieć, obsługująca wyłącznie żądania kierowane do stacji pamięci masowych.

Należy w tym momencie wspomnieć o innym rozwiązaniu, opracowanym również z myślą o zwiększeniu dostępności pamięci masowych. Chodzi o koncepcję znaną pod skrótem NAS (Network Attached Storage). Można zaryzykować stwierdzenie, że jest to koncepcja pośrednia między SAN a typowym rozwiązaniem, polegającym na ścisłym integrowaniu stacji pamięci masowych z konkretnym serwerem. Technologia NAS (pamięci masowe dołączane do sieci) ma tę wadę, że nie mamy tu do czynienia z wydzieloną siecią, obsługującą wyłącznie żądania dostępu do pamięci masowych, ale z siecią, która służy też do przesyłania innych pakietów generowanych przez aplikacje sieciowe eksploatowane w przedsiębiorstwie.