Base Framework Classes oraz Data and XML Classes

Pozostałe elementy .Net Framework bazują również na CLR i na jego systemie typów. Klasy z biblioteki standardowej (Base Framework Classes), również znane pod nazwą System Classes, wspomagają wejście-wyjście, kolekcje, bezpieczeństwo, trwałość obiektów, wątki, transakcje, zdarzenia, przekazywanie wiadomości (messaging) itd. Przykładowo, wszystkie języki programowania .Net albo bezpośrednio używają tych samych klas do pisania do standardowego wyjścia, albo ich kompilatory używają tych klas.

Biblioteka klas danych i XML (Data and XML Classes) umożliwia jednorodny dostęp do baz danych (klasy ADO .Net) i przetwarzanie danych zapisanych w XML. Wreszcie na górze tej hierarchii .Net Framework ma biblioteki klas, które pomagają w budowie interfejsu użytkownika i komunikacji z usługami Web. Na przykład klasy ASP .Net są używane do budowy internetowego interfejsu użytkownika (Internet user interface).

Warto zwrócić uwagę, że klasy z Base Framework udostępniają funkcje, które w przeszłości były oferowane osobno przez monitor transakcji (MTS) i kolejkę komunikatów (MSMQ). Funkcje te Microsoft uznał za na tyle zasadnicze, że zostały one zintegrowane z systemem operacyjnym i udostępnione poprzez .Net Framework.

.Net Framework, a w szczególności CLR, jest obiecującym etapem w rozwoju inżynierii oprogramowania. Microsoft potrafił w pełni wykorzystać to, że ma kompleksowy zestaw rozwiązań technologicznych, poczynając od systemu operacyjnego, przez kompilatory, aż do bibliotek klas oferujących różne funkcje. Dzięki temu aplikacje .Net można budować dowolnie mieszając języki programowania.

Usługi Web

Drugim podstawowym elementem architektury .Net są usługi Web (Web services). Z punktu widzenia użytkownika taka usługa to komponent, który może wykonać pewne zadania w sposób niezależny od lokacji i implementacji. Przykładowo, usługa może dostarczyć wartość opcji giełdowych przedsiębiorstwa, takiego jak Microsoft, jeżeli da jej się symbol (ticker symbol, w naszym przykładzie MSFT) jako argument.

Usługi Web bazują na ogólnodostępnych standardach. Pierwszy z nich to SOAP (Simple Object Access Protocol) opisujący, jak wywoływać metody realizowane przez obiekty za pośrednictwem XML i HTTP. Drugim standardem jest WSDL (Web Services Description Language) używany do opisu funkcji oferowanych przez usługi Web. Komplet zamyka standard opisu katalogów usług UDDI (Universal Description, Discovery and Integration). UDDI jest używane do wyszukiwania usług Web w trakcie działania aplikacji. Innymi słowy, aplikacja może być napisana w taki sposób, że będzie dynamicznie wyszukiwała usługę, która jest jej w danym momencie potrzebna.

Wszystkie te standardy wspierają tzw. architekturę SOA (Service Oriented Architecture). Jednocześnie żaden z nich nie jest własnością Microsoftu, choć firma ta bardzo aktywnie uczestniczyła w ich definiowaniu. Przewaga Microsoftu polega na tym, że usługi Web są najprostsze do realizacji właśnie za pomocą jego technologii i narzędzi - na bazie .Net Framework i przy użyciu Visual Studio .Net.

Architektura .Net zakłada, że użytkownicy systemów zbudowanych z usług Web będą się z nimi komunikować za pośrednictwem rozmaitych "inteligentnych urządzeń", takich jak komputery stacjonarne, telefony komórkowe, komputery naręczne (PDA) czy specjalizowane urządzenia, np. czytniki kart kredytowych, skomputeryzowane stanowiska na stacjach benzynowych czy bankomaty. Dla każdego z tych urządzeń architektura .Net oferuje inną wersję systemu operacyjnego Windows. Dla komputerów osobistych jest to Windows XP, dla naręcznych - Windows CE .Net. Dla specjalizowanych urządzeń jest to Windows XP Embedded, czyli biblioteka komponentów do budowy specjalnych wersji Windows, które mogą działać na małych procesorach i z niewielką ilością pamięci.

Microsoft od dawna tworzy i udostępnia: BizTalk Server, Commerce Server, Content Management Server, Exchange Server, Internet Security and Acceleration Server, SharePoint Portal Server czy SQL Server. Natomiast nowością architektoniczną jest to, że wszystkie te serwery mogą być udostępnione w postaci usług Web i dowolnie rozproszone.