Od Web 2.0 do skanera mózgu

Programy zarządzania wiedzą natrafiają na przeszkody natury mentalnej (brak świadomości, niechęć naczelnego kierownictwa), jak i strukturalnej. Głównym problemem strukturalnym jest brak dobrze funkcjonującego systemu zarządzania informacją. Wdrażanie programu zarządzania wiedzą w firmie, która nie uporządkowała swojego systemu zarządzania informacją, przypomina lakierowanie zardzewiałej powierzchni. Aby efekt był skuteczny, należy najpierw oczyścić powierzchnię z rdzy (czytaj: stworzyć dobry system zarządzania informacją), a następnie powierzchnię zagruntować (czytaj: przeszkolić pracowników w zarządzaniu informacją). Dopiero później można położyć warstwę właściwą (czytaj: wdrożyć system zarządzania wiedzą). Jak się wydaje, świadomość tego faktu jest coraz powszechniejsza wśród ekspertów z branży IT.

Organizacje od zarania dziejów zmagały się z problemem "mgły", tzn. nieposiadania pełnej informacji niezbędnej do podejmowania decyzji. Cała teoria zarządzania opierała się na założeniu, że nie posiadamy całej informacji potrzebnej do "optymalnego" działania. W zarządzaniu strategicznym firmą chodziło przede wszystkim o to, aby "zbić jak najmniej porcelany poruszając się po pokoju, w którym nie pali się światło".

Obecnie firmy stoją u progu zupełnie nowych wyzwań. Bardzo niedługo ziści się marzenie teoretyka wojny Carla von Clausewitza, który wprowadził koncepcję "mgły" na polu bitwy. Dzięki nowoczesnym systemom informatycznym "mgła" znika. I nie chodzi tutaj wyłącznie o wprowadzenie elektronicznego obiegu dokumentów czy wykorzystanie hurtowni danych. Zmienia się także kultura społeczeństwa. Mikroblogi są klasycznym przykładem na to, jak obywatele oddolnie i spontanicznie tworzą informacje, którymi można zarządzać.

Wiele firm patrzy z zaciekawieniem na szanse, jakie dają portale społecznościowe w zarządzaniu wiedzą firmową. Chyba jednak największym przełomem będzie upowszechnienie się metod analizy pracy mózgu. Na razie urządzenia do rezonansu magnetycznego są bardzo drogie, ale za 10-20 lat skaner mózgu w cenie PC-ta może okazać się faktem. Wówczas to otworzą się zupełnie nowe możliwości - nastąpi prawdziwe sprzężenie zasobów wiedzy i informacji w firmie.

Jan Fazlagić jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, autorem m.in. książki "Know-how w działaniu! Jak zdobyć przewagę konkurencyjną dzięki zarządzaniu wiedzą" (2009).