Na początek kilka słów wyjaśnienia: artykuł w wersji skróconej, stanowiącej kwintesencję treści, pojawił się już w bieżącym, trzecim wydaniu PC Worlda. Jednak rynek produktów zmienia się błyskawicznie, dlatego uznaliśmy, że naszym wiernym czytelnikom należy się wgląd do pełnej wersji tekstu. W bieżącym materiale uwzględniamy aplikacje, o których z pozoru zapomnieliśmy, a które w rzeczywistości nie zmieściły się w wydaniu papierowym ze względu na ograniczoną objętość pisma.

W artykule porównujemy najpopularniejsze produkty służące zabezpieczaniu systemu operacyjnego przed niebezpiecznym ruchem sieciowym. Niektóre z opisywanych aplikacji stanowią fragmenty większej całości (programu antyszpiegowskiego, antywirusowego itp.), ale pozostałym funkcjom się nie przyglądaliśmy.

Trzy spośród testowanych przez nas rozwiązań uzyskały wyróżnienie ("Wybór redakcji") ze względu na wyjątkowo dobre wyniki. W artykule publikowanym w PC Worldze Online postanowiliśmy nie umieszczać tychże wyróżnień - w ciągu najdalej miesiąca pojawi się Service Pack 1, a tymczasem przynajmniej jeden z produktów ma pewne problemy z Vistą SP1.

Wstęp

Dlaczego ludzie szukają firewalla do Visty, skoro w systemie znajduje się wbudowana zapora? Naszym zdaniem jest kilka powodów tego stanu. Przede wszytkim: firewall Visty działa zbyt dyskretnie.

Użytkownicy poprzedniej edycji Windows mieli świadomość, że przed pakietem Service Pack 2 uruchomienie firewalla wymagało poszukiwań w Panelu sterowania, a po nim składnik systemu był aktywowany automatycznie, ale za wyraźnym przyzwoleniem właściciela komputera.

Zapora w Viście istnieje od początku, działa, dlatego niektórym się wydaje, że... nie funkcjonuje poprawnie. Wiele osób przesiadających się z XP żywi ponadto przekonanie, że Microsoft wbudował w system firewall "na odczepnego", który warto zastąpić czymś godnym zaufania.

Badanie

Problem z testami pojawił się zaraz na samym początku, gdy przymierzaliśmy się do eksperymentów. Na łopatki rozłożyło nas proste pytanie: "Dobrze, ale co właściwie chcemy zbadać?" Gwarantowany przez firewall poziom bezpieczeństwa? Okropny ogólnik, który właściwie nic nie mówi. A może algorytm filtrowania pakietów? Przydatna sprawa, bo - oczywiście! - każdy użytkownik lodówki zastanawia się, jaki czynnik chłodzący zastosował producent.

Olśniło nas dopiero wtedy, gdy przypomnieliśmy sobie pradawną maksymę administratorów systemu UNIX: największym zagrożeniem systemu komputerowego jest element znajdujący się 50 centymetrów od monitora - czyli człowiek. Od tego momentu definiowanie potrzeb poszło jak z płatka:

- Zapora ogniowa musi komunikować się z nami po ludzku, czyli po polsku - atak może być wykonany w sposób na tyle specyficzny, że zostaniemy zaskoczeni ostrzeżeniem. Czegoś nie zrozumiemy, coś przeoczymy - i już po nas. Ponadto wyświetlane lub notowane w dzienniku informacje muszą być zrozumiałe, bez specjalistycznego bełkotu o portach, protokołach TCP i pofragmentowanych pakietach.

Świetnie, że główny programista firmy X produkującej firewall plasuje się w pierwszej dziesiątce najlepszych sieciowych hakerów. My skromnie umieszczamy się w okolicach 23. miejsca na świecie, dlatego też prosimy o bardziej zrozumiałe wyjaśnienia.

- Zapora ogniowa nie może być zbyt gadatliwa - to fantastyczne uczucie, kiedy dokładnie wiesz, co w twoim komputerze piszczy. Jednak tysięczny komunikat o services.exe wysyłającym pakiet na adres rozgłoszeniowy to nadmiar szczęścia.

- Zapora ogniowa nie może blokować prawidłowego ruchu - przesadna gorliwość w filtrowaniu pakietów powinna być karana publicznym spaleniem. Rozumiemy, że niektórzy producenci chcą się wykazać, jak to świetnie ta ich zapora działa, ale nie dajmy się zwariować. To nieprawda, że twój komputer jest atakowany 200 razy na sekundę, to nieprawda, że każda próba nawiązania połączenia na kolejnych portach to zagrożenie dla twoich danych.

Jeśli firewall poprawnie wywiązywał się z powyższych zadań, oznaczało to, że jego twórca dobrze poznał zachowania użytkowników i wiele przemyślał. Tego rodzaju oprogramowanie mogło wziąć udział w ostatnim teście, w którym badany był poziom bezpieczeństwa i obciążenie komputera. Uprościliśmy sobie robotę, prawda? Po co dawać drugą szansę mało zdolnym uczniom, skoro można ich odrzucić zaraz na samym początku testów. No, ale bezpieczeństwo to nie przelewki - hamulce samochodowe albo działają, albo nadają się do śmieci. Stanu pośredniego brak.

Dlatego pamiętaj: oferowana ochrona stanowi liche (bo nierozumne) uzupełnienie twej inteligencji i wiedzy. Nie należy więc przesadnie w nią wierzyć (patrz też genialny wywiad z radzieckim szpiegiem Wiktorem Suworowem, który nawiązuje do tej kwestii).

Uwaga, jeśli twój ulubiony firewall nie pojawia się w zestawieniu, prawdopodobnie sprawia w Viście na tyle duże problemy, że uznaliśmy, iż nie warto go opisywać. Albo zabrakło na niego miejsca, bo artykuł z założenia miał nie przekraczać 6 "papierowych" kolumn.