Miejsce spotkań

Ważnym punktem dla wszystkich liczących się usługodawców internetowych jest WIX (Warsaw Internet eXchange), czyli warszawski międzyoperatorski punkt wymiany ruchu (http://www.wix.net.pl ). Działa on od siedmiu lat w centrali TP SA, przy ul. Pięknej w Warszawie. Obecnie są podłączone do niego sieci ok. 30 usługodawców internetowych. Choć WIX jest efektem nieformalnego porozumienia usługodawców, to jednak faktycznie znajduje się w gestii Internet Partners.

Darmowa wymiana ruchu między sieciami internetowymi jest opłacalna dla operatorów, którzy w swoich sieciach mają zbliżone statystyki ruchu o podobnym charakterze. W Internecie obowiązuje zasada, że mniejszy operator płaci większemu, istotnie mniej sprawiedliwa niż np. rozliczenia usług telefonii głosowej, gdzie płaci się jedynie za ujemny bilans wykorzystanych minut. Dlatego w WIX-ie nie uczestniczą największe podmioty, jak NASK czy TP SA, które chcą, aby inni operatorzy płacili za dołączenie się do ich sieci. Internet Partners również przyjął zasadę, że przynależność do WIX-a nie gwarantuje jeszcze swobodnej wymiany ruchu, lecz jedynie poprzedza podpisanie stosowanych umów międzyoperatorskich. Z punktu widzenia użytkowników bezpośrednie połączenia między operatorami pozwalają na szybsze dotarcie do usług (serwerów) oferowanych w sieci innego operatora.

Głównym punktem wymiany ruchu w WIX-ie jest przełącznik ethernetowy. Urządzenia uczestników WIX, posiadających swój węzeł w tej centrali, są wpięte do przełącznika bezpośrednio kablem UTP i połączenie jest realizowane jako FastEthernet (100 Mb/s) bądź Ethernet (10 Mb/s). WIX nie jest jedynym takim punktem wymiany międzyoperatorskiej (poza oczywiście połączeniami między konkretnymi dwoma operatorami). Przy Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania na Uniwersytecie Warszawskim działa punkt ICM-IXP, otwarty dla wszystkich operatorów. Należy do niego kilka firm ISP oraz niektóre akademickie sieci metropolitarne.

Bramką międzyoperatorską o najdłuższej historii jest przejście z sieci NASK do TP SA. NASK nie może się doczekać przedstawienia przez TP SA nowych zasad funkcjonowania bramki (m.in. konieczne jest zwiększenie przepustowości - obecnie 155 Mb/s). TP SA nie chce zgodzić się na utrzymanie przejścia w obecnej postaci, bowiem NASK chciałby je wykorzystywać do tranzytowania ruchu obsługiwanych przez siebie firm ISP.

Radiooperatorzy z konieczności

Schemat zasięgu sieci w Polsce nie jest jedynie grafem, bowiem technologie dostępu radiowego powodują, że zasięg ten obejmuje powierzchnie dużych aglomeracji. Do niedawna dostęp radiowy do Internetu oferowały jedynie dwie firmy (Pro Futuro i Crowley), poprzez wykorzystanie technologii LDMS (łącza wysokiej częstotliwości, rozwiązanie stosowane głównie na terenie dużych aglomeracji).

Ograniczenia wprowadzone przez TP SA w udostępnianiu innym operatorom posiadanej infrastruktury (łącza dzierżawione, kanalizacja teletechniczna, miejsce na centralach telefonicznych) doprowadziły do poszukiwania przez internetowych usługodawców alternatywnych sposobów dotarcia do klienta. "TP SA tak długo utrudniała współpracę, że coraz więcej firm się od niej zaczęło odwracać" - mówi przedstawiciel jednej z większych na polskim rynku firm ISP. Takim alternatywnym rozwiązaniem jest oczywiście dostęp radiowy, który obecnie znajduje się w ofercie liczących się operatorów internetowych (m.in. Internet Partners rozbudowuje sieć radiową o innej częstotliwości i przez to znacznie większym zasięgu niż LMDS).

Rozwiązanie takie wymaga oczywiście dużych początkowych inwestycji, lecz bez niego wielu usługodawców nie byłoby w stanie obsługiwać klientów wobec trwającej obstrukcji ze strony TP SA, w której gestii znajduje się większość infrastruktury dostępowej.

Bez możliwości jej wykorzystania trudno będzie o harmonijny rozwój polskiego Internetu. Pod względem łączy szkieletowych o dużej przepustowości istniejące możliwości wyboru pozwalają mówić o rynku konkurencyjnym, podobnie problemu nie stwarza połączenie ze światowym Internetem. Nadal jednak trudno dotrzeć do użytkowników inaczej, niż przez wolne połączenie dial-up.

Schematy sieci najważniejszych polskich operatorów Internetu

#Á PROPOS... różnic między Internetem komercyjnym a naukowym#

Sieć POL-34/622 bazuje na kanałach SDH dzierżawionych od operatorów komercyjnych. Zatem choć pod względem technologicznym jest tożsama z internetową siecią komercyjną, to jednak różni się mocno pod względem aplikacyjnym. Ma bowiem służyć różnym celom, których nie muszą spełniać sieci komercyjne. Interesują nas łącza o dużej gwarantowanej przepustowości, pozwalające np. na tworzenie klastrów ośrodków obliczeniowych. W przypadku projektu sieci Pionier, która ma być następcą POL-34/622, będzie już trochę inaczej. Tutaj od podstaw chcemy tworzyć własną technologię. Położenie własnych światłowodów jest opłacalne, bowiem zważywszy na opłaty, jakie musielibyśmy wnosić na rzecz operatorów, od których moglibyśmy uzyskać łącza o ogromnej przepustowości (np. już za rok mamy szansę uzyskać łącze 10 Gb/s do międzynarodowej sieci GEANT), przedsięwzięcie powinno się zbilansować w ciągu 2 lat. Na marginesie - tak krótki czas zwrotu z inwestycji świadczy o tym, że przynajmniej pod względem cenowym polskiemu rynkowi telekomunikacyjnemu daleko do normalności. Wykorzystamy światłowody nowej generacji o niezerowej przesuniętej dyspersji, pozwalające na stosowanie technik zwielokrotniania przesyłanych sygnałów optycznych. Budowane sieci naukowo-akademickie powinny być o jedną generację technologiczną do przodu w stosunku do rozwiązań mających zastosowanie komercyjne. Dla nas sieć jest m.in. połączeniem dla maszyn obliczeniowych, rozproszonych pamięci, do czego potrzebne są przepustowości na poziomie 10-gigabitowego Ethernetu lub wyższe. Sieć Pionier ma być inteligentną siecią optyczną, pozwalającą na testowanie zastosowań, które w ten sposób wykreowane dopiero z czasem być może znajdą powszechne zastosowanie. Operatorzy komercyjni nie są w stanie dostarczyć infrastruktury potrzebnej dla eksperymentalnych wdrożeń. Stąd potrzeba budowania wydzielonych sieci dla nauki.