Koniec centralizmu

Jini i JavaSpaces to radykalne odejście od obecnego modelu usług działających centralnie, w którym usługi systemowe są zarządzane z jednego punktu, zwykle systemu operacyjnego. Współczesny system operacyjny to zbiór mniejszych funkcji. Zajmuje się on wieloma czynnościami: usuwaniem z pamięci aplikacji i zmiennych już nieczynnych, kieruje ruchem, przydziela zadania i określa priorytety.

Jini w połączeniu z JavaSpaces to w zasadzie rozbicie systemu operacyjnego na oddzielne funkcje i rozrzucenie ich w sieci na stanowiska klientów i serwery. Dzięki obiektowości Javy i możliwości wykonywania przenośnego kodu Jini może dystrybuować różnorodne obiekty w sieci. Zależnie od potrzeb użytkownika w sieci można przesyłać samodzielne aplikacje lub obiekty Java.

Systemy rozproszone zmniejszają złożoność działań w sieci. W większości przedsiębiorstw trzeba obsługiwać wiele różnorodnych urządzeń obliczeniowych, w tym PC, drukarki, komputerki przenośne, telefony komórkowe i serwery. Jeżeli nastąpi awaria drukarki, to nagle wszyscy użytkownicy sieci muszą zmienić ustawienia w swoich programach. Jini rozwiązuje problem samoczynnie, gdyż rozpoznaje zmiany w sieci i w sposób niewidoczny dla użytkownika przenosi sterowniki.

Idea Jini tworzy również nowe rodzaje transakcji biznesowych, np. wynajmowanie przestrzeni na dużym zestawie dyskowym. Sun ma nadzieję, że w przyszłości rozwiną się nowe modele działalności. W miarę jak przedsiębiorstwa zaczną poszukiwać nowych źródeł dochodów, Jini może zapewnić niezbędną infrastrukturę, w której każde z urządzeń przetwarzających zamortyzuje się w sposób do tej pory nieznany.

Kierunki rozwoju

Nie ma wątpliwości, że technologie dla systemów rozproszonych będą głównym czynnikiem rozwoju informatyki w następnym dziesięcioleciu. Masowe rozprzestrzenianie się sieci wymaga usług rozproszonych. Moc obliczeniową potrzebną systemom rozproszonym zapewnią tysiące komputerów w różnej postaci połączonych szybkimi sieciami.

Mimo to obecnie aplikacje Jini są fantazją. Dzisiaj Jini to niewiele więcej niż podstawowy zestaw narzędziowy do pisania aplikacji lepiej wykorzystujących zasoby sieciowe. Nie da sie udzielić odpowiedzi na pytanie, ile trzeba czasu i wysiłku, aby Jini znalazło zastosowanie w produktach przemysłowych.

Podstawą Jini jest naturalnie Java, gdyż idea dystrybucji usług w sieci i przenośnego kodu to właśnie Java. Podstawowa infrastruktura Jini korzysta z RMI i programowania obiektowego. Jeżeli więc nawet pewne aspekty programowania dla Jini są oczywiste dla programisty, pisanie aplikacji rozproszonych jest znacznie trudniejsze niż aplikacji monolitycznych.

Przykładowo, w modelu z centralnym systemem operacyjnym do wyświetlania pewnego hasła na ekranie wystarczy napisanie kilku linii kodu i każdy początkujący programista poradzi sobie z tym problemem. W systemie rozproszonym programista musi zająć się jeszcze takimi problemami, jak awaria sieci, opóźnienia i bezpieczeństwo. Jini i JavaSpaces zapewniają podstawowy model bezpieczeństwa w rozproszonej sieci obiektowej, ale i tak programistę czeka wiele szkoleń i pracy, zanim opanuje tworzenie bezpiecznych, solidnych usług i aplikacji rozproszonych.

Poparcie przemysłu

Wielcy w przemyśle informatycznym nie zdecydowali się jeszcze wspierać Jini, ale kilka firm już to uczyniło. Technologii tej używają już Quantum i Ericsson. Novell zapowiada stworzenie usług katalogowych dla Jini. Mało znana malezyjska firma Datek wprowadziła już na rynek aplikację do obsługi przedsiębiorstwa opartą na technologii Jini. Sun Microsystems zapowiada, że kod Jini będzie powszechnie dostępny, zgodnie z zasadami licencji GNU, tak jak ma to miejsce w przypadku Linuxa lub Web serwera Apache.

Jini może spowodować, że tradycyjne systemy operacyjne staną się przestarzałe. Nic więc dziwnego, że Microsoft i inni pracują nad własnymi wersjami systemów rozproszonych. Na razie Jini ma przewagę. Po pierwsze, można już tworzyć aplikacje dla Jini, a programiści dzięki popularności Javy znają już wiele aspektów tego środowiska. Rozpowszechnienie maszyn wirtualnych Java w różnych systemach pozwoli zintegrować różnorodne środowiska. Choć chętnych do zdefiniowania i stworzenia rozproszonego środowiska przyszłości jest wielu, to największe szanse ma Sun i Microsoft. Przewagą Suna jest to, że Jini korzysta z powszechnego zainteresowania Javą. Z kolei Microsoft, jak żadna inna firma, decyduje o tym, jakich systemów operacyjnych używamy.

Na podstawie tygodnika InfoWorld, wydawanego przez IDG, opr. Marian Łakomy.