Na czym polega przewaga rachunku ABC nad tradycyjnym systemem księgowania?

Według najbardziej uproszczonego systemu tradycyjnego wszelkie koszty pośrednie (suma kosztów działań wiersz 8 tabela 2; 1 174 576 USD) podzielono by wg liczby sprzedanych sztuk (43 800 reprodukcji i 16 000 reprodukcji w oprawie, co daje w sumie 59 800 sztuk i koszt na sztukę 2,87 USD). Następnie każdej z kategorii przypisano by koszty według proporcji:

• dla reprodukcji 43 800 x 2,87= 125 655 USD

• dla reprodukcji oprawionych 16 000 x 2,87=45 901 USD.

Odejmując powyższe wyniki od marż w tabeli 1, otrzymalibyśmy, że reprodukcje przyniosły ponad 750 344 USD straty! Za to reprodukcje w oprawie okazały się bardzo zyskowne, dając wynik 662 098 USD zysku.

Tradycyjną droga wprost do bankructwa

Jakie rozsądne działania można podjąć, mając takie dane? Menedżerowie mogą pokiwać ze smutkiem głowami, że obrazki w oprawach muszą utrzymywać tak bardzo nierentowne reprodukcje. Może nawet pojawić się myśl, aby skupić się wyłącznie na sprzedaży oprawionych reprodukcji. Tyle że wdrażając pomysł w życie, okaże się, że druga kategoria produktów nie jest aż tak rentowna, jak przypuszczaliśmy (różnica wynosi 662 098 - 339 794 = 332 304 USD) i na koniec miesiąca może nam zabraknąć środków na pokrycie kosztów, a idąc dalej tym tropem, doprowadzimy firmę wprost do bankructwa.

Podejmowanie decyzji na poziomie strategicznym - mając do dyspozycji wyłącznie obraz księgowy przychodów i kosztów - jest bardzo ryzykowne. To typowe w tradycyjnym systemie - produkty masowe przynoszą kiepski zysk (lub w ogóle straty), a złożone, wymagające dużego wkładu pracy okazują się (pozornie) bardzo rentowne. Dopiero rachunek kosztów działań, w którym koszty idą za produktem w miarę zużywania zasobów i wykonywania działań, przynosi wgląd w rzeczywistą rentowność, pozwalając podejmować rozsądne decyzje menedżerskie.

W tabeli 2 warto zwrócić uwagę na wiersz z numerem 5. Koszty marketingu 29% przychodów dla reprodukcji i 12% dla reprodukcji oprawionych. Około 30-proc. udział marketingu w cenie sprzedaży jest typowy dla większości firm internetowych. Fakt ten obrazuje bardzo mocną zależność między sprzedażą a poziomem reklamy. Może wskazywać również na pewną niedojrzałość medium sprzedażowego lub słabą skuteczność marketingu w stosunku do nakładów. Wgląd ten może podpowiedzieć kolejne interesujące decyzje. Ale wziąwszy pod uwagę siłę rachunku ABC, to dopiero początek.

<hr size="1" noshade>1 "Zarządzanie kosztami działań" , Robert Kaplan, Robin Cooper, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002

2 "How Art.com uses ABC to Succeed" Thomas L. Zeller, David R. Kublank; Philip G. Makris, Strategic Finance, marzec 2001, str. 24-31

Dariusz Świerk jest konsultantem i trenerem w firmie ARTHUR Edukacja Biznesu.