W edukacji informacje występują w różnej postaci: tekstowej (w tym, w słownej i liczbowej), graficznej i dźwiękowej. Przetwarzanie różnych rodzajów informacji i łączenie ich ze sobą w jeden przekaz multimedialny wymaga użycia komputerów i narzędzi technologii informacyjnej.

Komputery i technologia informacyjna są obecnie wykorzystywane w większości dziedzin występujących w edukacji. TI stała się integralną częścią wielu dziedzin. Programy tych dziedzin powinny to uwzględniać - ogłoszone Podstawy programowe zawierają wiele zapisów odnoszących się do stosowania TI lub tylko do posługiwania się informacją, w czym jednak nie można się obejść bez środków i narzędzi TI (zob. rys. 1).

Poza kształceniem w zakresie wykorzystywania TI w różnych dziedzinach nauczania, ta technologia może być stosowana także jako pomoc, po którą może sięgać nauczyciel lub uczeń. Te z kolei mogą w znacznym stopniu poprawić, usprawnić i wzbogacić uczenie się i nauczanie.

Jest ważne, by rozróżniać występowanie TI jako elementu zintegrowanego z daną dziedziną i posługiwanie się nią jako pomocą dydaktyczną. Nie zawsze to rozróżnienie jest wyraźne, ale niemal w każdej dziedzinie można podać odpowiednie przykłady. I tak w nauczaniu matematyki posłużenie się arkuszem kalkulacyjnym do wykonania obliczeń finansowych związanych z kontem bankowym lub ubezpieczeniem jest przykładem treści i umiejętności, w których pewne operacje matematyczne zostały zintegrowane z narzędziami TI. Jednak, posłużenie się programem, który pomaga analizować wykres funkcji kwadratowej, jest przykładem skorzystania jedynie z pomocy komputera. Choć w obu przypadkach występują zarówno zadania matematyczne, jak i elementy posługiwania się TI, w pierwszym - nie można zrezygnować z posłużenia się komputerem, a w drugim - wielu uczniów, mających wyobraźnię matematyczną, na ogół nie korzysta z pomocy komputera.

Oto kilka przykładów wykorzystania technologii informacyjnej w różnych dziedzinach nauczania. TI w tych przypadkach stała się integralną częścią tych dziedzin (rys. 1).

Edytor tekstu jako pomoc w pracy nad treścią i formą tekstów - przez wielokrotne udoskonalanie obu.

Edytory tekstu i grafiki jako pomoc w przygotowaniu opracowania (raportu) tekstowo-graficznego, zawierającego również tabele liczbowe i ich wykresy; przygotowywanie prezentacji.

Użycie arkusza kalkulacyjnego do wykonywania obliczeń finansowych (matematyka), opracowywania wyników eksperymentów (chemia, fizyka).

Posługiwanie się metodami numerycznymi i arkuszami matematycznymi (takimi jak Derive) w obliczeniach matematycznych i fizycznych.

Wykorzystanie bazy danych do zbierania i opracowywania informacji na dany temat - mogą to być ankiety, dane o populacji zwierząt, dane o grupie ludzi, informacje biblioteczne itp.

Posługiwanie się specjalistycznym oprogramowaniem z danej dziedziny, np. GIS na lekcjach geografii, arkusz matematyczny na lekcjach matematyki, program do symulacji zjawisk chemicznych i fizycznych itp.

Korzystanie z zasobów multimedialnych, znajdujących się np. na płycie CD.

Wykorzystywanie globalnej sieci komputerowej do zbierania informacji na zadany temat, rozproszonych w Internecie.

Zadania szkoły w zakresie TI

Umożliwienie wszystkim uczniom zapoznania się z podstawami technologii informacyjnej.

Uwzględnienie technologii informacyjnej w programach różnych dziedzin edukacyjnych oraz umożliwienie uczniom i nauczycielom wykorzystywania jej zgodnie z tymi programami w celu nabycia umiejętności korzystania z informacji i posługiwania się w tym technologią informacyjną.

Wykorzystywanie technologii informacyjnej jako pomocy w poznawaniu i w nauczaniu innych dziedzin - w tych sytuacjach i przypadkach, gdy jest to celowe i korzystne.

Możliwości technologii informacyjnej można ogólnie scharakteryzować umiejętnościami stosowania efektywnie środków i narzędzi TI oraz źródeł informacji do analizy, przetwarzania i prezentowania informacji, modelowania, pomiaru i sterowania urządzeniami i wydarzeniami. Dotyczy to:

stosowania źródeł informacji i narzędzi TI w rozwiązywaniu problemów

stosowania źródeł informacji, środków i narzędzi TI, takich jak systemy komputerowe i pakiety oprogramowania, do wspomagania uczenia się

dostrzegania i rozumienia wpływu TI na życie zawodowe i funkcjonowanie społeczeństwa.

<hr size=1 noshade>Autorzy są pracownikami naukowymi Instytutu Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego, od lat zajmującymi się edukacją informatyczną. Opracowali m.in. program nauczania elementów informatyki oraz podręczniki dla ucznia i nauczycieli pt. Elementy informatyki. Są pomysłodawcami i organizatorami konferencji "Informatyka w szkole". Obecnie podjęli się wspólnie z Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi opracowania programu realizacji w szkołach zadań edukacji informatycznej, określonych w Podstawach programowych kształcenia ogólnego.