Skulsk. pl - tam gdzie kminili po ochweśnicku

Między Koninem a Inowrocławiem, blisko sanktuarium maryjnego w Licheniu, leży Skulsk, wieś z miejską przeszłością. Jej mieszkańcy słyną ze znajomości kminy ochweśnickiej - unikalnego na ziemiach dawnej Kongresówki żargonu wędrownych handlarzy. "Do dzisiaj żyje w naszej gminie wielu potomków ochweśników. Chcemy wykorzystać niepowtarzalną tradycję ochweśnicką zarówno do promowania naszej gminy, jak i wzmacniania poczucia tożsamości lokalnej jej mieszkańców" - mówi Jadwiga Czyściecka, koordynator programu "Rzeczpospolita internetowa" w Gimnazjum w Skulsku, które prowadzi projekt "Skulsk. pl - tam gdzie kminili po ochweśnicku". Ten program ma się stać jednym ze sposobów na popularyzację miejscowości i ożywienie ruchu turystycznego, co w konsekwencji ma się przyczynić do rozwoju gminy. "Gdy zwiększy się atrakcyjność turystyczna Skulska i okolicy, powstaną nowe miejsca pracy. Tym samym złagodzi się proces emigracji zarobkowej" - uważa Halina Wyderska, dyrektor skulskiego gimnazjum. Przy okazji pomysłodawcy projektu wierzą w pobudzenie aktywności środowiska lokalnego do działań na rzecz rozwoju gminy. "Pragniemy rozwijać aktywne podejście do rozwiązywania problemów oraz kształtować poczucie tożsamości lokalnej i związek z naszą małą ojczyzną, szczególnie wśród młodego pokolenia" - dodaje Jadwiga Czyściecka.

Pomoże w tym serwis internetowy promujący Skulsk poprzez pokazanie atutów jego środowiska naturalnego oraz kultury. Znajdą się w nim informacje o historii, zabytkach i sanktuarium Matki Bożej Skulskiej. Także pojawi się w sieci słownik ochweśnicki i zostanie ogłoszony konkurs na projekt pamiątki związanej z ochweśnictwem. Grupa działania związana ze skulskim gimnazjum (nauczyciele i uczniowie) wykorzysta również Internet do popularyzacji miejscowej pisarki Marii Leszczyńskiej - Mittelstaedt (np. znajdą się tam prace z konkursu plastycznego na ilustrację jej utworów). Zarazem sieć ułatwi kontakt ze Stowarzyszeniem Ziemi Wojnickiej z Małopolski, w której pod koniec życia mieszkała pisarka.

Skulszczanie chcą także zebrać informacje o okolicznym ziemiaństwie, o dawnych żydowskich mieszkańcach Skulska, o Ochotniczej Straży Pożarnej, wreszcie ogłosić konkurs fotograficzny "Lokalny reporter", którego zdjęcia posłużą do wydania folderu i widokówek popularyzujących walory turystyczne Skulska i okolicy. "Ale tak czy inaczej wszelkie materiały pozyskane w formie pisemnej i wizualnej umieścimy na stronie internetowej" - konkluduje Jadwiga Czyściecka. Ten projekt został uhonorowany przez Fundację Grupy TP grantem w wysokości 15 tys. zł.

Reaktywacja kontra frustracja

Parafia w Prawdziskach, wsi w północno-wschodniej Polsce, w okolicach Ełku, jest jedną z najmniejszych w Polsce. W jej skład wchodzi kilka okolicznych wsi. Do 1989 r. ich mieszkańcy utrzymywali się głównie z pracy w PGR-ach. Dzisiaj osiedla popegeerowskie stały się ostoją bezrobocia, nędzy i ubóstwa. Brak jakiejkolwiek perspektywy rozwoju, wszechobecna nuda sprawiają, że młodzi ludzie uciekają za granicę lub do większych miast. Ci, którzy zostają, popadają w marazm.

Nie wszyscy jednak załamują ręce. W parafii jest grupa aktywnych osób, które próbują działać na rzecz zmian na lepsze. Szans na poprawę sytuacji w swoim środowisku lokalnym upatrują również w realizacji projektu związanego z wykorzystaniem Internetu. Mieszkańców Prawdzisk i okolic nie stać na posiadanie komputera i utrzymywanie łącza internetowego. Problem braku dostępu do sieci może jednak rozwiązać otwarta dla wszystkich świetlica ze stanowiskami komputerowymi. Dzieci i młodzież szkolna zyskają możliwość korzystania z zasobów wiedzy znajdujących się w Internecie, dorośli będą mogli nawiązać kontakt z potencjalnymi pracodawcami, czy odbiorcami świadczonych przez siebie usług.

Pomysłodawcy projektu "Reaktywacja kontra frustracja" liczą też na to, że społeczność wsi zintegruje się wokół świetlicy i programu internetowego. Realizacja projektu ma być okazją do zaktywizowania mieszkańców, budowania wśród nich postaw prospołecznych, rozwijania tożsamości lokalnej.

Oprócz wyposażenia świetlicy w komputery podłączone do Internetu, stworzona zostanie również strona internetowa www.prawdziska.pl. Będzie ona służyła zarówno promocji okolicy, jak i budowaniu poczucia wspólnoty wśród mieszkańców parafii (znajdą się na niej m.in. teksty i fotografie poświęcone historii, obyczajom, walorom przyrodniczym). Prowadzone będą także warsztaty i szkolenia w zakresie korzystania z Internetu - zarówno dla dzieci i młodzieży, jak i dla dorosłych. Grupa działania skupiła się wokół Caritas Diecezji Ełckiej. Koordynatorem projektu jest Halina Prawdzik, mieszkanka Prawdzisk. Fundacja Grupy TP przyznała na jego realizację grant w wysokości 15 tys. zł.

Gross Gablick wczoraj, Gawliki Wielkie dziś. Medialne wędrowanie z tradycją i kulturą przez krainę Mazur

Gawliki Wielkie to wieś leżąca w sercu Mazur w gminie Wydminy, powstała w 1547 r. Po II wojnie światowej przyjechali tam mieszkańcy Suwalszczyzny, Podlasia, Lubelszczyzny, zaś w wyniku akcji "Wisła" Ukraińcy z Rzeszowskiego. "Jest to zlepek ludności różnej kulturowo i religijnie. Każda grupa społeczna ma określone tradycje, obyczaje, zwyczaje, obrzędy" - tłumaczy Dorota Kurpiewska, kierownik projektu "Gross Gablick wczoraj, Gawliki Wielkie dziś. Medialne wędrowanie z tradycją i kulturą przez krainę Mazur". Jak uznają autorzy projektu z miejscowej szkoły podstawowej, kierowanej przez Alicję Klukowską, szkoła nie jest w pełni wykorzystywana na potrzeby lokalne. Ale projekt w ramach "Rzeczpospolitej internetowej" stwarza właśnie szansę na zaktywizowanie środowiska lokalnego i rozwijanie tożsamości lokalnej przy współudziale młodzieży, rodziców oraz starszego pokolenia.

"Stworzymy izbę regionalną, której zbiory udostępnimy również w Internecie. Potraktujemy to medium jako sposób na poznanie różnorodności regionu" - wyjaśnia Alicja Klukowska. Jak opowiada nauczycielka Anna Skrypoczka, w samej gawlikowskiej szkole uczą się dzieci czterech kultur religijnych - nie ma wyjścia, musi nastąpić rozbudzenie świadomości poszanowania odmienności etnicznej i religijnej. W tym celu przewidziano w projekcie rozpisanie konkursu literackiego Moje korzenie. Uczniowie będą także gromadzić przepisy kulinarne babć. W trakcie trwania projektu przewidziano również festyn z okazji otwarcia izby regionalnej.

Tym duchowym przedsięwzięciom będą towarzyszyć bardzo przyziemne, jak uaktualnianie oprogramowania w pracowni komputerowej, czy też przeszkolenie mieszkańców w obsłudze komputera i Internetu. Grupa działania ze Szkoły Podstawowej w Gawlikach Wielkich otrzymała grant od Fundacji Grupy TP w wysokości 15 tys. zł.

Lubiewo krainą trzech wież nad borami - oazą dla mieszkańców i turystów

Gmina Lubiewo położona jest na południu Borów Tucholskich. To typowa gmina wiejska, o charakterze rolniczo-turystycznym. Prawie połowę jej powierzchni zajmują grunty rolne, tyle samo lasy i jeziora. Wspaniałe walory krajobrazowo-przyrodnicze stanowią doskonałą bazę dla rozwoju rolnictwa, turystyki oraz agroturystyki. Problem w tym, że mieszkańcy gminy nie są jeszcze w pełni świadomi wartości posiadanych zasobów, możliwości ich wykorzystania dla poprawy warunków swego życia, tworzenia nowych miejsc pracy. Rolnictwo, turystyka czy agroturystyka nie rozwijają się tak, jak by na to pozwalały istniejące warunki. Zauważalne jest zbyt małe zaangażowanie społeczności lokalnej w działania na rzecz swojego środowiska.

Jedną z inicjatyw na rzecz pobudzenia społecznej aktywności mieszkańców gminy ma być udział w projekcie "Rzeczpospolita internetowa". W ramach projektu "Lubiewo krainą trzech wież nad borami - oazą dla mieszkańców i turystów" powstanie portal internetowy www.lubiewo.pl, który posłuży promocji naturalnych i kulturowych walorów tego miejsca. Prace przy jego tworzeniu mają być również okazją do uświadomienia mieszkańcom znaczenia składników otoczenia, w którym żyją oraz możliwości połączenia ich z programem ożywienia ekonomicznego wsi, wykorzystania do poprawy własnych warunków życia, wzrostu dochodów.

Na stronach internetowych umieszczone zostaną informacje o zasobach, inicjatywach i ofercie gminy w dziedzinie kultury, folkloru, tradycji, turystyki, sportu i rekreacji, oświaty, zdrowia, samorządu, organizacji pozarządowych, rolnictwa, ekologii i ochrony środowiska oraz przedsiębiorczości. Do zbierania i opracowywania informacji ma być zaangażowana jak największa liczba osób z wszystkich grup wiekowych - od uczniów po emerytów, od rolników po nauczycieli. Chodzi o to, by zmobilizować jak największą część społeczności lokalnej do działań na rzecz wspólnego dobra.

Młodzież będzie miała szansę nauczyć się nowych umiejętności - przy zespołach szkół w Lubiewie i Bysławiu powstały kluby młodych dziennikarzy, których członkowie będą przy pomocy nauczycieli redagować internetowe strony. Przeprowadzone zostaną specjalne warsztaty na temat zbierania i opracowywania informacji, wykonywania fotografii krajobrazu i zdarzeń oraz tworzenia stron WWW.

Grupa działania powstała przy Stowarzyszeniu Rozwoju Gminy Lubiewo "Bory". Kierownikiem projektu jest Łucja Koniarska - informatyk w Urzędzie Gminy Lubiewo (finalista konkursu Lider Informatyki 2005). Fundacja Grupy TP wsparła realizację tego projektu grantem w wysokości 20 tys. zł.

<hr>

Pierwsze granty programu „Rzeczpospolita internetowa” wręczono na spotkaniu w Gimnazjum w Kalinowie w województwie warmińsko-mazurskim. Od lewej: Jan Pospieszalski (dziennikarz TVP, prowadzący spotkanie), Łucja Koniarska (informatyk w Urędzie Gminy Lubiewo, koordynator projektu), Wioletta Szymczak (prezes Stowarzyszenia Rozwoju Gminy Lubiewo „Bory”), Anna Darska (szefowa Przedstawicielstwa UNDP w Polsce), Dorota Kurpiewska (kierownik projektu „Gross Gablick wczoraj, Gawliki Wielkie dziś”), Alicja Klukowska (dyrektor Szkoły Podstawowej w Gawlikach Wielkich), Marek Józefiak (prezes zarządu Telekomunikacji Polskiej), Jadwiga CzyÂciecka (koordynator programu „Rzeczpospolita internetowa” w Gimnazjum w Skulsku), Wojciech Adamczyk (nauczyciel w Gimnazjum w Skulsku), Michał Dżoga (prezes zarządu Fundacji Grupy TP), Jacek Rajnowski-Janiak (członek zarządu Fundacji Grupy TP)