Ile jest takich sieci? "Tego dokładnie nikt nie wie. Na pewno jest kilkadziesiąt sieci, które mają po kilka i więcej tysięcy użytkowników. Takich, które obsługują ich do tysiąca, jest pewnie z kilkaset" - mówi Miłosz Segowia. W dużych miastach działa przynajmniej po kilku takich operatorów. Na przykład w Rybniku to sieć Rybnet, o której pewnie poza lokalną okolicą mało kto słyszał, a która ma kilka tysięcy użytkowników dostępu ethernetowego. Często tacy operatorzy lokalizują się na obrzeżach dużych aglomeracji, gdzie widać bardzo gwałtowny napływ nowych mieszkańców, a gdzie za rosnącym popytem zupełnie nie nadążają duzi operatorzy. Tak rośnie np. firma Konstancin .Net działająca na południowych obrzeżach Warszawy - dynamicznie i elastycznie dopasowując się do lokalnych potrzeb klientów, całkowicie pozbawiona obciążeń korporacyjnych charakterystycznych dla każdego dużego operatora.

Te podmioty są bardzo poważnym klientem dla wielu liczących się, dużych operatorów w Polsce - jak ATM, Energis czy Crowley. To lokalni operatorzy, a nie korporacje, kupują łącza o naprawdę dużej przepustowości, nawet po kilkaset Mb/s. Dlatego funkcjonowanie tych małych operatorów tworzy pewnego rodzaju ekonomiczny ekosystem, zapewniający przetrwanie lokalnym dealerom sprzętu sieciowego, jak i rozwój dużych alternatywnych operatorów transmisji danych. Polska B budzi duże zainteresowania dostawców sprzętu dostępowego - mali operatorzy dostępu szerokopasmowego tworzą bowiem rynek, który jest mniejszy jedynie od Telekomunikacji Polskiej.

"Operatorzy lokalni wyrośli na prostym dostępie, ale dzisiaj klienci chcą mieć nowe usługi, jak VoIP, triple play czy Video on Demand" - uważa Miłosz Segovia. Okazuje się jednak, że wiele tych lokalnych sieci jest pod względem infrastruktury mocno niedoinwestowanych, tak że ich sieć nie pozwala na proste oferowanie takich usług. Liczy się także efekt skali - żeby usługi IPTV były opłacalne, trzeba mieć przynajmniej kilkadziesiąt tysięcy klientów, podobnie kilka tysięcy dla telefonii VoIP. Dlatego też m.in. pojawiła się oferta outsourcingu takich usług, nakierowana właśnie na małe lokalne sieci - na tym wyrosła np. poznańska spółka Inotel.

Mali operatorzy nadal jednak wygrywają ceną (na poziomie 40 zł miesięcznie za łącze 1-4 Mb/s), jak i możliwością działania w ramach swojej sieci z dostępem o przepustowościach 100 Mb/s. Wiele z tych sieci bowiem to rozwiązania ethernetowe, czasem uzupełnianie szybką "radiówką", a więc takie, których nie zapewniają żadni duzi operatorzy koncentrujący się na rozwiązaniach xDSL. Tajemnicą poliszynela jest również efekt owego społecznościowego charakteru małych sieci, przejawiający się w funkcjonowaniu lokalnych repozytoriów wszelakiego multimedialnego, lokalnego kontentu - chociażby najnowszych hitów filmowych DVD. Takie osiedlowe wideo na życzenie jest oczywiście na bakier z prawem, ale o ile w publicznym Internecie takie repozytorium byłoby rychło rozbite przez antypirackie działania policji czy prokuratury, o tyle w małej, lokalnej sieci jest trudne do wykrycia i na pewno stanowi silny element lojalnościowy dla jej użytkowników, kuszonych kolejnymi kampaniami reklamowymi Neostrady.

Sytuacja na rynku może się jednak istotnie zmienić za spra-wą dwóch czynników. Po pierwsze, masowe usługi dostępowe w technologii WiMAX będzie oferować w przyszłym roku Netia i Clearwire - tutaj jednak wiele zależeć będzie od poziomu cen usług dostępowych w tych sieciach. Po drugie zaś, w przyszłym roku powinno być już widać efekty regulacji rynku telekomunikacyjnego w postaci uwolnienia pętli lokalnej i bitstream acces, kiedy prawdopodobnie bardzo duża rzesza różnych podmiotów pod własnym brandem będzie oferować różnorodne usługi dostępowe w technologii xDSL. Nadal jednak pozostanie "twarda" grupa lokalnych sieci zainteresowanych naprawdę szybkim dostępem realizowanym w technologii ETTH (Ethernet to the Home). Jak na razie żaden z dużych operatorów w Polsce nie mówi nic o świadczeniu takich usług na rynku masowym.

***

Pełny program konferencji dostępny jest na witrynie III Forum na Rzecz Usług Szerokopasmowych. Relacje z konferencji publikujemy w naszej sekcji poświęconej broadbandowi.