Rozwiązania dla ludzi

Likwidacja tej bariery byłaby możliwa, zdaniem większości przedstawicieli samorządu terytorialnego, gdyby zrezygnować z wymogu korzystania z podpisu kwalifikowanego i dopuścić do stosowania podpis niekwalifikowany. "Podpis kwalifikowany to blokada w stosowaniu podpisu elektronicznego w administracji publicznej" - mówi Kajetan Wojsyk, informatyk miejski z Częstochowy. Jego zdaniem w wielu sytuacjach w zupełności wystarczy podpis niekwalifikowany, a często wręcz identyfikacja dokonywana poprzez system elektronicznego obiegu dokumentów.

W tej sytuacji wiele samorządów lokalnych szuka sposobów umożliwienia obywatelom załatwiania spraw w urzędzie na odległość bez konieczności stosowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Urzędy starają się, w ramach możliwości oferowanych przez aktualny stan prawa, proponować mieszkańcom rozwiązania zbliżone bardziej do modelu funkcjonującego w ramach bankowości elektronicznej, a więc osobistego, urzędowego konta obywatela i hasła bądź PIN-u. Urzędy zamierzają podpisywać z mieszkańcami umowy, na mocy których obie strony godzą się na stosowanie niecertyfikowanych rozwiązań jako skutkujących prawnie przy załatwianiu spraw urzędowych. W tym kierunku idą inicjatywy podejmowane m.in. w Rybniku, Szczecinie czy w województwie podlaskim. "W ramach karty miejskiej będziemy wydawać mieszkańcom, którzy podpiszą umowę z miastem, specjalne podpisy do załatwiania spraw w urzędzie" - mówi Grażyna Dudzik, naczelnik Wydziału Informatyki w Urzędzie Miasta w Rybniku. Ci, którzy będą chcieli, będą mogli skorzystać również z podpisu kwalifikowanego.

Osoby odpowiedzialne za informatykę w administracji samorządowej zapewniają, że jeżeli ustawowy termin udostępnienia możliwości korzystania z podpisu elektronicznego w kontaktach z urzędem nie zostanie tym razem przesunięty, to urzędy dostosują się do wymogów ustawy o podpisie elektronicznym. Wiele z nich, jak podkreślają, będzie to jednak robiło w poczuciu zbędnego wydatkowania środków na gadżety, z których niewielki w praktyce będzie pożytek. "Nie obserwujemy specjalnego zainteresowania wykorzystaniem podpisu elektronicznego, zarówno ze strony obywateli, jak i przedsiębiorców. Nie spieszymy się więc na razie z wyborem i wdrażaniem konkretnych rozwiązań" - wyjaśnia Krzysztof Laskowski, inspektor ds. informatyzacji w Wydziale Organizacyjnym Urzędu Miejskiego w Starogardzie Gdańskim.

Przedstawiciele urzędów miejskich i gminnych zgadzają się co do jednego: podpis elektroniczny może być dużym dobrodziejstwem w kontaktach i wymianie informacji między urzędami i instytucjami publicznymi. Dzięki temu można by w znacznej mierze odciążyć obywatela od konieczności samodzielnego dostarczania niezbędnych dokumentów i załączników. Urzędy mogłyby je wymieniać między sobą. Żeby to się jednak stało, trzeba by odejść od wciąż obecnego w naszej administracji myślenia resortowego. Wtedy, jak uważa wielu przedstawicieli administracji publicznej, w kontaktach między urzędami też nie byłby potrzebny kwalifikowany podpis elektroniczny. Dobrze skonstruowany system przepływu informacji w obrębie sektora publicznego mógłby w wielu przypadkach z powodzeniem bazować na podpisie niekwalifikowanym czy wręcz, w niektórych sytuacjach, na funkcjonalnościach systemu elektronicznego obiegu dokumentów.