Nowe multimedialne usługi szerokopasmowe, takie jak: wideokonferencje, dostęp do Internetu, ściąganie plików, telefonia VoIP, przekaz głosu wysokiej jakości MP3, telewizja interaktywna IPTV czy usługi VoD (Video on Demand) sprawiają, że potrzeby użytkowników końcowych odnośnie do szerokości pasma zaczynają wykraczać poza dotychczasowe pojemności transmisyjne sieci.

Potrzebę instalacji szybkich sieci deklarują przede wszystkim klienci ośrodków contact center, dla których natychmiastowy dostęp do danych stanowi istotę ich działalności. Ocenia się, że tym segmencie transportu ponad 70% wszystkich użytkowników okablowania skłania się do instalacji już sprawdzonego okablowania miedzianego kategorii 6, a jedynie 16% ma zamiar instalować nowe okablowanie miedziane wg kategorii 6a (10 Gb/s) zaakceptowane przez organa normalizacyjne.

Poprzez takie okablowanie ope-ratorzy multimediów dostarczają płatne przekazy telewizyjne PPV (Pay per View), oferują coraz bardziej popularne emisje filmowe NVoD (Near Video on Demand) z wideoserwerów oraz dostarczają w czasie rzeczywistym programy telewizyjne na żądanie VoD. Te właśnie aplikacje, uzupełniane o głos przesyłany w coraz bardziej popularnej technologii VoIP, stanowią podstawę nowych usług dostępowych definiowanych dzisiaj jako: telefonia internetowa VoIP, aplikacje trójusługi lub czterousługi czy internetowa telewizja IPTV. Stawiają one rzeczywiście najwyższe wymagania systemom okablowania strukturalnego nie tylko w przedsiębiorstwie.

Do szybkiego konsumowania pasma LAN przyczyniają się duże ośrodki data center, coraz częściej agregujące wiele zewnętrznych strumieni o nominalnej przepustowości 10 Gb/s. Każdy pionowy raport klienta (czyli sięganie przez użytkownika stacji roboczej do zasadniczych zbiorów w systemie) już potrzebuje szybkości dosyłowej 30-40 Mb/s, a przejście na bardziej nowoczesne i dopiero wdrażane systemy Vista lub instalacja kolejnej wersji stacji roboczej jedynie pogarszają warunki transportowe w sieci (im nowszy system, tym więcej transmituje danych). Zwłaszcza że w stacjach roboczych już pojawiają się pierwsze porty o przepływności 10 Gb/s, a ich powszechne instalowanie dopiero się zacznie.

Coraz częściej pojawiają się nowe dziedziny nauki i badań, w których trzeba operować terabajtami danych (TB), natychmiast potrzebnych do dalszego przetwarzania w lokalizacjach odległych. Takie krytyczne sytuacje pojawiają się podczas klinicznych badań medycznych, związanych z testowaniem i identyfikacją genomu człowieka - gdzie transmisje sięgają szybkości dochodzącej do 100 Gb/s. Także w popularnej dzisiaj szybkiej diagnostyce tomografem - MRI (Magnetic Resonance Imaging), który potrafi wygenerować do 500 MB danych w ciągu każdej godziny funkcjonowania urządzenia podczas badań diagnostycznych.

Ewolucja i trendy

Po dominujących początkowo rozwiązaniach ethernetowych 10 Mb/s najpierw pojawił się Fast Ethernet, a następnie upowszechniło się okablowanie dla Gigabit Ethernet. Obserwowany od kilku lat wzrost zainteresowania instalacją gigabitową wynika z popularności komputerów terminalowych wyposażonych w kanały Fast Ethernet (100 Mb/s) i Gigabit Ethernet (1 Gb/s). Mimo zainstalowanych w nich miedzianych interfejsów sieciowych potrzebują one w bliskim otoczeniu (dom, kondygnacja, budynek, krawężnik, kampus, osiedle, firma) rozwiązań optycznych o znacznie większych szybkościach, ja-kie dają jedynie platformy optyczne. Do tej pory jedynym sposobem podniesienia ethernetowych przepływności szkieletowych jest technologia optycznego zwielokrotnienia DWDM z gęstym podziałem fal, zezwalająca na przesłanie jednym włóknem wielu (nawet kilkuset) niezależnych kanałów o wysokiej przepływności (po 2,5-40 Gb/s).

Od niedawna w budynkowych instalacjach szkieletowego okablowania strukturalnego stosuje się prawie wyłącznie przepływności 1 Gb/s, uzyskiwane bądź na skrętce miedzianej 1GBase-T, bądź coraz tańszym włóknie optycznym. W bardziej wymagających instalacjach szybkie sieci szkieletowe tworzy się już wyłącznie w o rząd wyższym standardzie 10GbE, zapewniającym jednoczesny transport wielu multimedialnych aplikacji czasu rzeczywistego. Wszystkie te rozwiązania charakteryzuje jednakże wzajemna zgodność funkcjonalna, co w miarę potrzeb pozwala na przechodzenie bez problemów do wyższych szybkości transportowych. Nadal jednak wśród fachowców toczy się dyskusja, czy ethernetowe kanały o gigabitowej szybkości są rzeczywiście potrzebne zwykłym użytkownikom komputerów klasy PC, i to zarówno w przedsiębiorstwie, jak i w domu.

Wzrost wydajności szkieletowych systemów okablowania strukturalnego powyżej 1 Gb/s stał się konieczny w aplikacjach, które integrując wielu uczestników wymagają znacznie szerszego pasma sieci rdzeniowej. Korzystając z gigabitowego okablowania operatorzy i administratorzy już mogą dostarczać indywidualnym klientom usługi związane z szerokopasmowym internetem, także dostęp do muzyki, filmów, wideoklipów, serwerowych gier komputerowych oraz serwisów tematycznych lub przekazów telewizji cyfrowej. Uzupełnione o głos transmitowany w technologii VoIP stanowią one podstawę aplikacji określanych jako triple play.

Konieczność podnoszenia przepływności w szkielecie sieci teleinformatycznej wynika zarówno ze wzrostu zapotrzebowania abonenckiego na strumieniowe i multimedialne usługi obrazowe czasu rzeczywistego, jak i pojawiania się coraz większych mocy obliczeniowych superkomputerów i związanej z tym wymiany plików danych przez okablowanie między komputerami obsługującymi środowisko data center. Fenomen Ethernetu wydaje się dzisiaj jedyną poważną alternatywą wdrażania połączeń komputerowych o tak dużych szybkościach, stosowanych na niewielkich dystansach w ośrodkach komputerowych. Staje się również niezastąpionym medium transportowym w przekazach na terenach rozległych, związanych z wdrażaniem najnowszych aplikacji szerokopasmowych, takich jak: telewizja interaktywna IPTV, aplikacje obrazowe o wysokiej rozdzielczości HDTV oraz zaspokojenia narastającego rynku usług powszechnych, których zwiastunem staje się serwis YouTube.

Przepływność 1 Gb/s jest dzisiaj normą szkieletowego okablowania strukturalnego większości przedsiębiorstw, lecz administratorzy coraz częściej zamierzają instalować u siebie szybsze rozwiązania miedziane lub światłowodowe w technologii 10GbE (Ethernet, 10 Gb/s). Dzisiaj nie ulega wątpliwości, że rzeczywiście nadchodzi czas wdrażania przepływności 10 Gb/s - najpierw w instalacjach okablowania pionowego, a następnie w sieciach szkieletowych każdej nowoczesnej firmy. Praktyka wskazuje jednakże, iż mimo widocznych postępów w podnoszeniu szybkości transportowych, sieci LAN Ethernet o przepływności 1 Gb/s nadal pozostaje dominującym rozwiązaniem w okablowaniu strukturalnym firm.