Według Głównego Urzędu Statystycznego, sektor informatyczny w Polsce liczy ponad 51 tys. mikroprzedsiębiorstw i jedynie ok. 1700 firm zatrudniających 10 lub więcej osób. Dane te obejmują również podmioty w zawieszeniu, jednoosobowe działalności gospodarcze oraz firmy o śladowych przychodach. Tak szerokie spojrzenie zaciemnia realny obraz branży.

Aspirująca do znalezienia się w tabeli głównej firma musi przekroczyć przynajmniej 1 mln zł przychodów ze sprzedaży produktów i usług IT w ciągu roku, którego dotyczy aktualna edycja TOP200. Tegoroczny ranking największych firm informatycznych, podtrzymując to podstawowe założenie, prezentuje przychody 302 zgromadzonych przedsiębiorstw w kwocie ponad 50,5 mld zł.

Ranking największych firm informatycznych w Polsce

W tabeli głównej TOP200 znalazła się zasadnicza większość najważniejszych firm IT, liderów rynku nadających trendy i inwestujących w badania i rozwój. Ministerstwo Gospodarki, szacując całkowitą wartość polskiej branży ICT – w tym wspomniane we występie mikroprzedsiębiorstwa – podaje kwotę około 80 mld złotych. Ujęcie przyjęte w raporcie Computerworld TOP200 pozwala zatem spojrzeć na kluczowe przedsiębiorstwa teleinformatyczne i zestawić je ze sobą w czytelny sposób, obejmując zarazem większość rynku rozumianego jako suma przychodów firm działających w branży.

Cel projektu

Głównym celem raportu Computerworld TOP 200 jest możliwie jak najpełniejsze, kompletne opisanie kondycji polskiej branży teleinformatycznej w perspektywie przychodów firm IT, nie zaś sprzedaż produktów. To podstawowe założenie niesie za sobą poważne konsekwencje. Przykładowo, ten sam produkt (np. monitor czy serwer) może zostać policzony parokrotne: po stronie producenta, dystrybutora i dostawcy. Każdy z nich wygenerował w ten sposób przychód, który wykazany zostanie w zestawieniach.

Gromadzenie danych

Gromadzenie danych odbywa się przede wszystkim za pośrednictwem ankiety CAWI (ang. Computer-Assisted Web Interview), do której login i hasło otrzymują przedstawiciele firm informatycznych, telekomunikacyjnych oraz operatorów. W przypadku mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) najczęściej są to dyrektorzy, prezesi i członkowie zarządów, zaś w przypadku dużych firm bądź filii zagranicznych koncernów informatycznych - dyrektorzy finansów, kontrolingu bądź szefowie działów marketingu. Wypełnienie ankiety jest podstawowym warunkiem znalezienia się firmy w raporcie TOP 200.

Korporacyjne obwarowania

Opisany wyżej warunek nie dotyczy jedynie kluczowych graczy na rynku, których obecność z racji na skalę działalności jest nie do pominięcia bez uszczerbku na reprezentatywności raportu. Są to najczęściej polskie oddziały międzynarodowych korporacji IT, które nie podają informacji finansowych w wymaganym przez nas ujęciu krajowym z racji na odgórne zasady korporacyjne nałożone przez centrale. W tym przypadku odpowiednie pozycje w konsoli ankietowej uzupełnia redakcja Computerworld, w gromadzeniu i szacowaniu brakujących danych wspierana przez ośrodek analityczny IDC, siostrzaną firmę IDG - wydawcy Computerworld, Networld i PC World.

Przy braku pewności co do wysokości przychodów danej firmy regułą stosowaną przez redakcję jest posługiwanie się raczej wartościami zaniżonymi, niż potencjalnie za wysokimi. Przeszacowanie mogłoby zaciemniać obraz rzeczywistej koniunktury, zatem szacowane wartości cechuje daleko idąca zachowawczość. Stąd także biorą się korekty dotyczące przychodów firm przedstawionych w tabeli głównej, następujące niekiedy już po wydaniu raportu. Uzupełnianie i korekta danych trwa cały rok, a uzupełnione dane umożliwiają lepszą orientację przy realizacji kolejnych edycji raportu.

Zestawianie danych

Każdą firmę opisuje od kilku do kilkudziesięciu parametrów w ramach ankiety, niezależnie od tego, czy wypełniła ją ona sama, czy też dane zostały wprowadzone po stronie redakcji. Przygotowanie stanowiącego podstawę Computerworld TOP200 materiału tabelarycznego to skomplikowany proces analizy i zestawiania danych kilkuset przedsiębiorstw do ponad pięćdziesięciu tabel zgromadzonych w sześciu kategoriach, przedstawiających przychody firm IT w ujęciach: koniunktury, sektorów, do których prowadzą sprzedaż produktów (działy dotyczące usług, sprzętu i oprogramowania) oraz kategorii specjalnej – telekomunikacji.

• Kategoria koniunktury: „Branża IT”

  Otwierające raport zestawienia odnoszą się do aktualnej koniunktury. Zawierają zestawienia dotyczące przychodów firm informatycznych (tabela główna) i ich grup kapitałowych, a także wyników finansowych, eksportu, zatrudnienia czy wydatków na R&D.

• Kategoria sektorów gospodarki: „Rynek IT”

  Przedstawia przychody firm IT w perspektywie sektorów gospodarki, do których prowadzą sprzedaż, bez względu na rodzaj oferowanych produktów i usług. W tym ujęciu sprzedaż do sektora medycznego mogą np. wskazać zarówno firmy tworzące specjalistyczne oprogramowanie typu HIS, jak i te oferujące narzędzia do analityki biznesowej, o ile jako odbiorców wskażą placówki medyczne – zarówno prywatne, jak i publiczne.

• Kategorie produktowe: „Usługi IT”, „Oprogramowanie”, „Sprzęt IT”

  Analizując poszczególne tabele w ramach tej kategorii należy pamiętać, że w tabelach produktowych ten sam produkt (czy usługa) może zostać pokazany w różnych kontekstach – tabele nie sumują się w prosty sposób do wartości wskazanej np. w tabeli Największych dostawców oprogramowania. Tabele zebrane w kategoriach produktowych pokazują przychody firm IT ze względu na rodzaj sprzedawanego rozwiązania czy produktu – odwrotnie niż w przypadku tabel sektorowych, w tabelach produktowych przedmiotem zainteresowania są produkty i usługi, niezależnie od sektora gospodarki, w którym działa odbiorca.

• Kategoria specjalna: „Telekomunikacja”

  Kategoria wydzielona ze względu na specyfikę dostawców, tj. firm działających w branży telekomunikacyjnych. Operatorzy telekomunikacyjni nie są firmami informatycznymi, które klasyfikowane są w pozostałych kategoriach. Oprócz tabeli operatorów, kategoria ta zawiera także tabele charakterystyczne dla kategorii sektorowych (Najwięksi dostawcy rozwiązań i usług IT dla sektora telekomunikacyjnego) oraz produktowych (Najwięksi dostawcy rozwiązań i sprzętu telekomunikacyjnego).

Nie zawsze wyniki wskazywane w tabelach będą sumowały się do 100%. O ile „Przychody ze sprzedaży produktów i usług IT” w rozbiciu na oprogramowanie, usługi oraz sprzęt muszą się sumować, o tyle szczegółowe tabele, dotyczące np. rodzajów sprzętu czy oprogramowania już nie. Przykładowo, przychody firmy ze sprzedaży chmurowej usługi obrony przed atakami DDoS mogą zostać wskazane w ramach ogólnej tabeli dotyczącej usług, oraz w ramach tabel szczegółowych, dedykowanych rozwiązaniom bezpieczeństwa czy usługom w modelu cloud. Zaletą takiego rozwiązania jest pokazanie szerokiego spektrum zagadnień, przy jednoczesnym braku konieczności wprowadzania sztucznych rozgraniczeń pomiędzy nimi. Precyzyjne wyniki ze sprzedaży określonego rodzaju usług czy rozwiązań IT pokazujemy w tabelach produktowych zbiorczych (otwierających działy „Usługi IT”, „Oprogramowanie”, „Sprzęt IT”), do których dane wypełniane są oddzielnie w ramach ankiety.

Podobne zjawisko wystąpić może w przypadku tabel sektorowych. O ile z perspektywy dostawców IT brak jest punktów wspólnych między sektorem opieki medycznej a energetyką, o tyle np. łatwo sobie wyobrazić, że sprzedaż wykazana w sektorze handlu może w jakiejś części pojawić się także w sektorze MSP, rozróżnianym z racji na wielkość przedsiębiorstwa, a nie charakter jego działalności.