Wizja na dzisiaj

Gdy nowoczesne miasto zaczęło się rozrastać, powiększać zajmowany obszar, gdy zaczęły powstawać nowe dzielnice i osiedla, czynnikiem scalającym przestrzeń miejską stała się komunikacja. Środki transportu zarówno publicznego, jak i prywatnego oraz drogi pozwalały dalej utrzymywać pączkujący organizm miejski w stanie integracji.

Dzisiaj jednak już sam ruch drogowy staje się problemem. Rozczłonkowanie miasta, jego pokawałkowanie na osobne wręcz przestrzenie, wzmaga ruch pojazdów - mieszkańcy muszą się coraz więcej przemieszczać, żeby móc funkcjonować w mieście. Coraz większe korki to tylko jeden z najbardziej widocznych, patologicznych przejawów tej sytuacji. Pojazdy miast integrować, dezintegrują, miast jednoczyć, jeszcze bardziej rozbijają miasto.

Poradzić sobie można z tym problemem m.in. przez koordynację ruchu ulicznego i reorganizację komunikacji miejskiej. Czynnikiem sprzyjającym jego rozwiązaniu może być też praca na odległość. W tej sytuacji, w sposób naturalny systemy i rozwiązania informatyczne mają szansę stać się nowym czynnikiem integrującym współczesne miasto.

Zapewnienie sprawnego funkcjonowania całego organizmu miejskiego wymaga dostępu do coraz większej ilości aktualnych, rzetelnych, przekrojowych i powiązanych ze sobą informacji. Organy administracji miejskiej i służb publicznych muszą mieć możliwość stałej, wzajemnej obserwacji swoich poczynań, możliwość ciągłej wymiany informacji na temat sytuacji w obsługiwanych przez nie obszarach życia w mieście. Tylko wtedy są w stanie właściwie i efektywnie reagować na zaistniałe wydarzenia.

Jak fundamentalne znaczenie może mieć dostęp do odpowiednich informacji, pokazują zdarzające się od czasu do czasu w polskich miastach przypadki, kiedy straż pożarna nie może od razu podjąć koniecznych działań, bo w pobliskim hydrancie akurat spadło ciśnienie wody z powodu remontu, o którym nie poinformowano właściwych służb miejskich. Najbardziej naturalnym szkieletem integracyjnym dla obiegu i wymiany informacji o sytuacji w mieście między różnymi instytucjami i służbami działającymi w mieście wydaje się być dzisiaj system informacji przestrzennej GIS.

Żeby organizm miejski mógł sprawnie funkcjonować, dostęp do odpowiednich informacji muszą mieć zapewniony także obywatele. Tylko wtedy, gdy będą wiedzieli, co się naprawdę aktualnie dzieje w ich mieście, będą mogli się sprawnie po nim poruszać i skutecznie działać. Na przykład wiedząc, gdzie są korki, będą mogli podejmować racjonalne decyzje o pozostaniu w domu i skorzystaniu z możliwości telepracy. W ten sposób nie będą powodować jeszcze większego zagęszczenia ruchu w newralgicznych punktach. Integracja infrastruktury informacyjnej miasta staje się więc nieodzowna dla zapewnienia jego dalszego, sprawnego funkcjonowania.

Dla lepszego życia

Prorocy "trzeciej fali" zapowiadali, że wraz z rozwojem technik informacyjnych będzie postępowała dekoncentracja skupisk ludzkich. Możliwości telepracy, nieograniczonego niemalże komunikowania się na odległość, przesyłania danych miały spowodować ucieczkę ludzi z przeludnionych miast na obszary mniej zurbanizowane. Tymczasem widać, że napływ ludzi do miast wcale nie ustał, co więcej, nawet przybiera na sile. Dzisiaj żyje w nich ok. 3 mld osób. A na przełomie XX i XXI w. urodził się sześciomiliardowy mieszkaniec Ziemi. Według szacunków ONZ, do 2010 r. w miastach ma mieszkać większość ludności. "Kiedyś miasto było symbolem całego świata. Dzisiaj cały świat staje się powoli jednym, wielkim miastem." - pisał w połowie XX w. Lewis Mumford, amerykański urbanista i historyk architektury.

Takimi skupiskami ludzkimi nie da się już dzisiaj zarządzać bez udziału technik informacyjno-komunikacyjnych. Trzeba jednak zadbać o to, aby projekty informatyczne w miastach zbiegały się z procesami społecznymi zachodzącymi w miejskiej przestrzeni. Chodzi o to, aby możliwości techniczne narzędzi informatycznych współgrały z rzeczywistymi, współczesnymi potrzebami i oczekiwaniami mieszkańców oraz umożliwiały faktyczne, sprawne rozwiązywanie problemów nurtujących społeczność miejską i utrudniających sprawne funkcjonowanie miejskiego organizmu. Ważne jest, by procesy informatyzacji i komunikacji społecznej w przestrzeni miejskiej nie biegły obok siebie, lecz łączyły się ze sobą.

Władze miast muszą pamiętać, że sfera informacyjna staje się coraz bardziej znaczącym obszarem funkcjonowania miasta i ich zadaniem jest również zapewnienie mieszkańcom jak najlepszych, najdogodniejszych warunków uczestniczenia w niej. Na komfort życia w mieście w coraz większym stopniu będzie wpływać również stan i charakter miejskiej infosfery. Nie można jej jednak sprowadzać tylko do samej infrastruktury teleinformatycznej, co często czynią jeszcze piony marketingowe firm z sektora IT.

Rolą systemów IT jest przetwarzanie i udostępnianie informacji. A wytwarzanie i przekazywanie informacji jest ściśle związane ze społeczną aktywnością człowieka. Wspomagające funkcje miasta systemy teleinformatyczne nie mogą być celem samym w sobie, ale muszą być środkiem do realizacji celu, jakim jest lepsze życie mieszkańców i rozwój całej wspólnoty miejskiej.