VoIP w wersji open source
- Krzysztof Krawczyk,
- 10.09.2007
Trzy lata temu Jon "maddog" Hall, prezes Linux International zapowiadał, że opensource'owe rozwiązania telefonii internetowej (VoIP - Voice over Internet Protocol), m.in. Asterisk, będą generowały większe dochody niż cały ówczesny rynek linuksowy. Okazuje się jednak, że duże firmy nadal w małym stopniu interesują się takimi rozwiązaniami. Przyczyna takiego stanu rzeczy jest bardzo prosta - większość z nich uważa, że to zbyt ryzykowne. Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, czy te zastrzeżenia są rzeczywiście słuszne.
Trzy lata temu Jon "maddog" Hall, prezes Linux International zapowiadał, że opensource'owe rozwiązania telefonii internetowej (VoIP - Voice over Internet Protocol), m.in. Asterisk, będą generowały większe dochody niż cały ówczesny rynek linuksowy. Okazuje się jednak, że duże firmy nadal w małym stopniu interesują się takimi rozwiązaniami. Przyczyna takiego stanu rzeczy jest bardzo prosta - większość z nich uważa, że to zbyt ryzykowne. Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, czy te zastrzeżenia są rzeczywiście słuszne.
Gdy nastąpi awaria sieci komputerowej, chociaż może wiązać się z utratą zysków, to pozostaje wykonanie telefonu do działu informatyki. Gdy jednak z awarią sieci wiąże się awaria systemu telefonicznego, może to oznaczać być albo nie być dla firmy. Obecnie tradycyjne centrale telefoniczne (PBX - Private Branch eXchange) dają gwarancję pracy bez przestoju na poziomie 99,999% (cały rok bez 5 min). Z tego powodu nadal znajdują nabywców.
Jednak idea wymiany tradycyjnej centrali telefonicznej na rozwiązanie VoIP kusi coraz bardziej. Z tego powodu producenci urządzeń PBX również wchodzą na rynek telefonii internetowej, oferując rozszerzenia tego typu dla swoich znanych i sprawdzonych produktów. Nawet połączenia VoIP pomiędzy różnymi lokalizacjami firmy zapewniają już istotną redukcję kosztów bez żadnego wpływu na działanie lokalnego systemu telefonicznego.
Pozostaje pytanie, co wybrać: komercyjny produkt czy rozwiązanie open source? Możliwość kontaktu z producentem w każdej sprawie związanej z działaniem wykorzystywanego rozwiązania jest sytuacją o wiele bardziej komfortową niż ponoszenie odpowiedzialności za jego poprawną pracę samodzielnie, co zdaniem klienta korporacyjnego miałoby miejsce, gdyby skorzystać z produktu open source.
Nie oznacza to jednak, że duże firmy w ogóle nie doceniają zalet otwartego oprogramowania. Wręcz przeciwnie, zanim zaczną rozważać produkty komercyjne, coraz częściej sprawdzają, czy nie istnieje tania alternatywa. Jednym z wyjątków od tej reguły są jednak systemy telefoniczne, gdyż większość korporacji nie pozwala sobie na opensource'owe eksperymenty na tym polu.
Odmiennie wygląda sytuacja w małych i średnich przedsiębiorstwach, gdzie perspektywa znacznej redukcji kosztów i większej kontroli nad rozwiązaniem bywa wystarczającą zachętą do jego wdrożenia. Realizowane jest ono samodzielnie albo przez doświadczonego integratora, oferującego najczęściej dodatkowo własne rozszerzenia.
Asterisk, SipX i inne projekty open source
Asterisk jest obecnie najpopularniejszą implementacją open source centrali telefonicznej w technologii VoIP. Coraz większe zainteresowanie wzbudza jednak SipX, oferujący pod wieloma względami dojrzalszą technologię. Rozwijane są również inne projekty, takie jak CallWeaver (dawna nazwa OpenPBX), będący odgałęzieniem Asteriska, czy FreeSwitch, napisany od podstaw. Te ostatnie nie mają jednak za sobą dużej liczby deweloperów i komercyjnego wsparcia.
Wstępna konfiguracja Asteriska jest realizowana przy użyciu prostego kreatora webowego.
Interesującym rozwiązaniem jest też Yate (Yet Another Telephony Engine), którego cechą wyróżniającą jest architektura. Zbudowany jest z powiązanych ze sobą modułów, nawet w przypadku elementarnych funkcjonalności. Mogą one być przygotowywane w popularnych językach skryptowych (Perl, PHP, Python), chociaż w celu optymalizacji warto je przepisać później w języku C++, w którym napisany jest podstawowy silnik. Wymiana informacji pomiędzy nimi następuje za pomocą wiadomości zawartych w parametrach wywołania modułu. Ułatwia to bardzo rozwijanie projektu. Opracowywany jest również dedykowany programowy telefon o nazwie YateClient.
Licencjonowanie VoIP
Narzędzie konfiguracyjne SipX ma interfejs w języku polskim.
Trochę inaczej sytuacja wyglądała w przypadku SipX, który początkowo był oprogramowaniem na prawach własności. Jego kod w marcu 2004 r. został przekazany na zasadach licencji GNU Lesser GPL do organizacji SIPfoundry przez firmę Pingtel. Chciała ona w ten sposób zwiększyć upowszechnienie tej technologii oraz powiązanej z nią kreatywności. W rezultacie oprogramowanie jest również podwójnie licencjonowane.
Wdrożenia na świecie i u nas
Projekt Yate (Yet Another Telephony Engine) obejmuje także dedykowany programowy telefon (softphone) o nazwie YateClient.
Asterisk jest rozwiązaniem, które najczęściej jest instalowane na Linuksie.