UMTS - nowe możliwości sieci

  • Adam Urbanek,

Nowe telefony komórkowe mają być wyposażone w inne środowisko aplikacyjne, o nazwie MEXE (Mobile Station Application Execution Environment), o podobnych, lecz znacznie rozszerzonych funkcjach w stosunku do dzisiejszego standardu WAP (Wireless Application Protocol) - zezwalającego jedynie na interpretowanie prostych skryptów (WML, HTML) i prezentację treści w postaci tekstowej i nieskomplikowanej grafiki. Aplikacja MEXE dotyczy środowiska z wirtualną maszyną Javy i pełnym ruchem obrazu, wraz z już wbudowanymi mechanizmami bezpieczeństwa, a także z rozpoznawaniem klasy odbiornika i adaptacją przesyłanych usług wedle możliwości odbiorczych terminalu.

Duża przepływność kanałów radiowych w technologii 3G (od 144 kb/s do 2 Mb/s), a zwłaszcza transmisje obrazów z zastosowaniem techniki kodowania MPEG-4, pozwoli odbierać na ekranie przenośnego telefonu komórkowego obrazy z pełnym ruchem, oglądać filmy, mecze czy programy informacyjne. Jedynym mankamentem, jednakże dość istotnym dla zwykłego użytkownika, jest brak w produkcji seryjnej i w sprzedaży telefonów trzeciej generacji, a demonstrowane na wystawach przez wielu producentów egzemplarze są bądź na etapie modelu, bądź ciągle w modernizowanej prototypowej wersji. A przecież pierwsze sieci 3G mają rozpocząć działanie w pierwszej połowie 2001 r.!

Zakresy widmowe

Zakresy widma dla europejskiego systemu UMTS

Dla zapewnienia postawionych przez technologię 3G wymagań jest potrzebna budowa całkowicie nowej infrastruktury radiokomunikacyjnej, integrującej funkcje wielu dotychczasowych systemów w jeden system przekazu i sygnalizacji o różnych formach realizacji transmisji. Bezwzględnie będą potrzebne przewodowe sieci szkieletowe o gigantycznych przepływnościach, a przede wszystkim znacznie więcej pasma radiowego o łącznej szerokości nie mniejszej niż 230 MHz.

W aktualnym stanie prac normalizacyjnych widzimy, że rozlokowano pasmo UMTS w pięciu przydzielonych przez WARC zakresach: pasmo o szerokości 170 MHz dla segmentu naziemnego 1885-1980 MHz, 2010-2025 MHz, 2110-2170 MHz, oraz pasmo o szerokości 60 (2x30) MHz na potrzeby segmentu satelitarnego 1980-2010 MHz i 2170-2200 MHz. Przypuszcza się, że do 2010 r. zapotrzebowanie na kolejne pasma radiowe dla UMTS może wzrosnąć nawet wielokrotnie - do szerokości 550 MHz dla segmentu naziemnego i do 85 MHz w segmencie satelitarnym.

Niektóre podzakresy pasma radiowego UMTS zostały pogrupowane w pary (pasma sparowane, parzyste lub symetryczne) z przeznaczeniem dla dupleksowego rozdziału częstotliwościowego FDD (Frequency Division Duplex), inne, nie mające pary (pasma nie sparowane), będą wykorzystywane w transmisjach z dupleksowym podziałem czasu TDD (Time Division Duplex). Dla każdego krajowego operatora publicznego Forum UMTS zaleca jedno pasmo sparowane 2x15 MHz i pasmo nie sparowane 5 MHz. Istniejące rozbieżności w zagospodarowaniu poszczególnych fragmentów pasm w różnych krajach i kontynentach wymagają dodatkowych uzgodnień zarówno państwowych, jak i międzyoperatorskich co do ich wykorzystania oraz ewentualnych zmian w ich użytkowaniu.

Kształtowanie standardu UTRA

Historia technologii 3G sięga końca lat osiemdziesiątych, kiedy to w ITU zaczęły powstawać pierwsze propozycje globalnego łączenia niekompatybilnych sposobów komunikacji bezprzewodowej działających w różnych stronach świata. Duża złożoność problematyki ogólnoświatowego systemu szerokopasmowej radiokomunikacji ruchomej spowodowała powstanie kilku narodowych wersji globalnego standardu IMT-2000, uwzględniających dodatkowo istnienie lokalnych rozwiązań radiokomunikacyjnych.

Pierwsze propozycje szerokopasmowego systemu 3G w technologii W-CDMA (Wideband Code Division Multiple Access) złożyła (1996 r.) Japonia, podczas gdy amerykańskie środowiska telekomunikacyjne promowały własne rozwiązania oparte na wąskopasmowej technologii CDMA. W tym samym czasie w Europie - mocno zaangażowanej w rozwijanie standardu GSM - rozważano dwa sposoby: dostępu szerokopasmowego W-CDMA i dupleksowego systemu szerokopasmowego w dziedzinie czasu TD-CDMA (Time Division-CDMA), oznaczanego również jako W-TDMA.