TETRA zdobywa Europę

Wobec perspektywy przystąpienia do Unii Europejskiej Polska stoi przed wyborem instalacji ogólnokrajowego systemu łączności, zapewniającego koordynację działań różnych służb publicznych i uprawnionych grup użytkowników. Łączności umożliwiającej skuteczne współdziałanie państwowych służb z krajami ościennymi oraz wzajemne komunikowanie się w stanach kryzysowych.

Podstawowym zagadnieniem skutecznego działania mobilnych służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego jest sprawny system łączności głosowej oraz sposób obiegu danych, których źródło może się znajdować w bazach zlokalizowanych w różnych miejscach.

Potrzeba opracowania międzynarodowego standardu oraz zagwarantowania kompatybilności technicznej sprzętu w celu zapewnienia współpracy pokrewnych służb publicznych w różnych krajach (zwłaszcza w obszarach nadgranicznych), stała się bezpośrednią przyczyną rozpoczęcia prac nad europejskim standardem cyfrowego przekazu trankingowego TETRA (Trans European Trunked Radio) przez grupę sygnatariuszy - Memorandum of Understanding (MoU, grudzień 1994 r.).

Zainteresowanie problemami międzynarodowej łączności przygranicznej oraz charakter tych problemów spowodowały, że prace, przejęte przez konsorcjum normalizacyjne ETSI, doprowadziły w kwietniu 1997 r. do powstania zmodyfikowanego standardu TETRA (TErrestial Trunked RAdio).

Rozwiązanie TETRA jest pierwszym paneuropejskim systemem trankingowym, przewidywanym do zastosowań w służbach o charakterze publicznym (policja, straż, pogotowie, służby celne, graniczne i porządkowe) i w cywilnej łączności komercyjnej (transport i systemy dyspozytorskie klasy PMR).

Pierwsza prezentacja pilotażowego systemu i urządzeń odbyła się w 1995 r. na wyspie Jersey, przy użyciu sprzętu komunikacyjnego Motoroli. Pierwsze komercyjne uruchomienie europejskiego systemu TETRA, z radiotelefonami firmy Motorola, nastąpiło w 1997 r.

Atrakcyjność usług systemu TETRA powoduje wypieranie dotychczas instalowanych niejednolitych, firmowych rozwiązań dyspozytorskich typu PMR (Private Mobile Radio), stosowanych w aplikacjach cywilnych. W 1995 r. ministerstwa spraw wewnętrznych kilku krajów europejskich (należących do tzw. grupy z Schengen) zaakceptowały stosowanie systemu TETRA, gwarantując jego skuteczność przez co najmniej 10 lat. Od tego czasu standard jest stosowany w wielu krajach zachodniej części Europy, rozpoczęto także jego wdrażanie na Węgrzech, w Czechach i Słowacji, a od 2001 roku również w Polsce.

System TETRA jest przeznaczony nie tylko dla operatorów cywilnych sieci łączności i transportu, ale przede wszystkim dla publicznych służb ratownictwa i bezpieczeństwa państwa, takich jak policja, straż pożarna, pogotowie ratunkowe czy obsługa celna i graniczna. Różnorodność zastosowań oraz zakres aplikacji systemu stale rosną. W 1997 roku standard TETRA został rekomendowany przez Unię Europejską dla służb ratowniczych i organizacji bezpieczeństwa publicznego w krajach Unii. Obecnie liczbę radiotelefonów działających w standardzie TETRA na terenie Europy szacuje się na około 10 mln terminali (4 mln w 2000 r.).

Niektóre cechy standardu TETRA

Cyfrowy i pakietowy sposób transmisji danych w standardzie TETRA zapewnia wysoką jakość sygnału między terminalami końcowymi na całym obszarze oddziaływania stacji bazowych. Z kolei trankingowy przekaz informacji zapewnia optymalne wykorzystanie dostępnych kanałów komunikacyjnych dzięki zasadzie natychmiastowego przydzielania przez system jakiegokolwiek wolnego kanału z wszystkich dostępnych. Jeśli wszystkie kanały fizyczne są zajęte, użytkownik otrzymuje stosowną informację i oczekuje w kolejce, aż któryś się zwolni. W sytuacji alarmowej (bądź gdy klient ma przyznany priorytet połączeń) system sam zapewnia możliwie najkrótszy czas oczekiwania na realizację inicjowanego połączenia.

Do użytkowania wyznaczono w standardzie TETRA/ETSI dwa pasma częstotliwości radiowych, w zasadzie do odrębnych zastosowań i dwóch kierunków przenoszenia. Pasmo dolne, 380-400 MHz (dokładniej: 380-385 MHz w górę, 390-395 MHz w dół), przeznaczono do profesjonalnej łączności w Policji i innych służbach rządowych oraz bezpieczeństwa (UOP, Straż Graniczna), natomiast pasmo górne, 410-430 MHz (410-420 MHz w górę, 420-430 MHz w dół), ma służyć do komercyjnego użytkowania przez miejskie organizacje publiczne (straż pożarna, pogotowie, komunikacja, służby komunalne) oraz lokalne przedsiębiorstwa prywatne.