Szerokopasmowe sieci dostępowe - szybkie i mobilne

  • Dariusz Niedzielewski,

Kable nadal popularne

Rosnące zapotrzebowanie na szerokie pasmo dotyczy także tradycyjnych połączeń kablowych. Według firmy analitycznej Point Topic w ciągu roku w krajach Unii Europejskiej przybyło 17,5 mln nowych użytkowników cyfrowych łączy abonenckich (xDSL) - łącznie jest ich obecnie ponad 56 mln, co stanowi jedną trzecią światowej liczby (164 mln). W badanym okresie (od 30 czerwca 2005 r. do 30 czerwca 2006 r.) w Polsce zanotowano 63,8% wzrostu abonentów xDSL i uplasowała się na 18. miejscu w podsumowaniu ogólnym.

Ważnym czynnikiem napędzającym zapotrzebowanie na stały, kablowy dostęp do sieci wciąż pozostaje telefonia internetowa (VoIP). W połączeniu z nieustannie pojawiającymi się atrakcyjnymi ofertami operatorów (np. Tlenofon, Actio, Nagłos, IPfon, EasyCall) z prawie darmowego (w niektórych przypadkach nawet całkowicie bezpłatnego) telefonowania korzysta coraz większa grupa użytkowników. Według analityków InStat/MDR już za rok 19% wszystkich rozmów będzie przeprowadzanych w sieciach pakietowych (IP). Eksperci innej firmy badawczej, Kagan Research, twierdzą, że w kolejnych latach co roku będzie przybywało 4,5 mln nowych użytkowników aplikacji Voice over IP, a przychody operatorów uzyskiwane z tych usług pod koniec 2008 r. wyniosą 5,4 mld USD. Nawet jeśli spełnią się prognozy założyciela firmy Skype, Niklasa Zennströma (w 2015 r. wszystkie rozmowy telefoniczne staną się bezpłatne), to i tak operatorzy będą czerpać zyski z udostępniania szerokopasmowych łączy dostępowych.

<hr> <hr>

Nad kształtem przyszłych rozwiązań sieciowych pracują także specjaliści DSL Forum, którzy opracowali koncepcję BroadbandSuite, definiującą techniczne właściwości zaawansowanych, szerokopasmowych usług IP. Projekt rozbudowuje istniejące systemy przesyłania danych o zaawansowane opcje dostępu i zarządzania siecią. Określa też drogę ewolucji rozwiązań ATM do sieci ethernetowych (bardziej wydajne realizowanie usług typu IPTV, Video-on-Demand czy wideokonferencji).

<hr> <hr>

Eksperci pracują również nad dostosowaniem technologii dostępowych do wymagań tzw. usługi poczwórnej (quadruple play), skupiającej w jednej ofercie głos, telewizję, dostęp do Internetu i mobilność. Na rynku rośnie konkurencja między operatorami sieci komórkowych a dostawcami usług kablowych czy satelitarnych. Ci pierwsi, mając rozbudowaną infrastrukturę telekomunikacyjną, już teraz uzupełniają ofertę poprzez szerokopasmowy dostęp do Internetu czy telewizję interaktywną (IPTV). Popularność IPTV, według analityków Gartnera, będzie dynamicznie wzrastać w najbliższych latach i już w przyszłym roku liczba jej użytkowników sięgnie 48,8 mln. Zapewnienie wszystkich usług, łącznie z mobilnością, przez dostawców usług kablowych jest kwestią dużo trudniejszą w realizacji.

Przyszłość szerokopasmowych sieci stacjonarnych to także światłowody (zarówno w odniesieniu do rdzenia sieci, jak i rozwiązań końcowych typu FTTH - Fiber To The Home). Według IDC przychody ze sprzedaży urządzeń dostępowych do sieci światłowodowych będą systematycznie wzrastać i w 2009 r. wyniosą 1,9 mld USD. Wśród najbardziej popularnych usług, oferowanych przez tego typu sieci, znajdą się głównie multimedialne rozrywki, takie jak IPTV, HDTV oraz VoD (Video-on-Demand).

<hr> <hr>

Szerokopasmowe sieci następnych generacji

Aplikacje technologie i pasma

Arthur D. Little, autor obszernego opracowania "Next Generation Net-works in Europe. Broadband in 2011 and beyond" (analiza wykonana na zlecenie Liberty Global) zwraca uwagę na fakt, że przyszłe sieci teleinformatyczne będą hybrydą takich pojęć, jak modularność, wysoka przepustowość, niezawodność i mobilność. Autor szacuje, że globalna wartość rynku usług szerokopasmowych wyniesie do końca br. 75 mld USD, a za cztery lata przekroczy już 145 mld USD. Duża część przychodów będzie pochodziła z uruchomienia nowych usług poczwórnych i szerszego zaistnienia na tym polu takich graczy, jak iTunes, Youtube, Google, Yahoo!, MSN - mających bogate doświadczenie w dostarczaniu treści. Z czasem, to właśnie zarządzanie treścią i usługami będzie głównym źródłem zysków dla operatorów, a samo fizyczne podłączenie klientów do sieci straci na znaczeniu (ze względu na wysoką penetrację łączy dostępowych, przede wszystkim w krajach rozwiniętych).

<hr> <hr>

Wśród najważniejszych technologii tworzących przyszłe sieci NGN (Next Generation Networks), Arthur D. Little wymienia: VDSL (Very high bit-rate DSL) z przepustowościami od 16 Mb/s do 52 Mb/s, sieci telewizji kablowej i sieci światłowodowe FTTH. Uzupełnieniem tych rozwiązań będą sieci radiowe, ułatwiające odbiór usług szerokopasmowych przede wszystkim w miejscach trudno dostępnych. Autor raportu wskazuje na prawdopodobną dominację technologii VDSL, której niewątpliwe walory jakościowe są już obecnie doceniane przez wielu operatorów. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że wszystkie wymienione rozwiązania cechują się bardzo dobrymi parametrami transmisji danych, co stwarza dodatkowy problem w jednoznacznym wyłonieniu faworyta "szerokopasmowego wyścigu". Tym bardziej że w ostatnim czasie dość ofensywnie promują i modernizują swoje usługi operatorzy sieci kablowych.

Piotr Osiadacz kierownik grupy produktów i analiz w Crowley Data Poland

Podstawowa usługa oparta na technologii WiMAX to cyfrowa transmisja danych, na bazie której może być świadczona usługa dostępu do Internetu. Dużo mówi się również o usługach głosowych (opartych na VoIP) dostępnych za pomocą tej technologii, chociaż tu brak jeszcze odpowiednich urządzeń dla końcowych użytkowników (np. zapewniających możliwość mobilności podobnej do tej dostępnej w telefonii GSM). Docelowo, oczywiście usługi głosowe będą dostępne przy wykorzystaniu urządzeń zgodnych ze standardem WiMAX.

Jeszcze w ubiegłym roku panowało przekonanie, że w momencie, w którym dostępne będą urządzenia pracujące w standardzie WiMAX, nastąpi prawdziwa rewolucja w radiowym dostępie do Internetu. W wielu prezentacjach można było przeczytać o mitycznych zasięgach rzędu 50 km. W rzeczywistości jednak pojawiły się przeszkody, które spowolniły wzrost wdrożeń WiMAX-u. W wielu krajach (w tym w Polsce) dostępne pasmo zostało podzielone pomiędzy wielu chętnych, uniemożliwiając w konsekwencji rozwój usług i wykorzystanie wszystkich możliwości WiMAX-u. Ideałem byłoby więc przyznanie częstotliwości 2-3 graczom, którzy mają odpowiedni potencjał, doświadczenie oraz chęć i pomysł na działalność biznesową w zakresie dostępu do Internetu.

Mobilny WiMAX to technologia, która według różnych szacunków pojawi się w latach 2007-2010. UMTS próbuje konkurować z WiMAX-em w zakresie dostępu do Internetu w momencie, gdy większość z nas za niezbędne do sprawnej komunikacji uważa przepływności 512 kb/s lub wyższe i oczekuje odpowiednich gwarancji jakości działania usług. Porównując cechy obu technologii, być może najlepszym rozwiązaniem będzie korzystanie z technologii GSM do przesyłania głosu i WiMAX-a jako technologii dostępu do Internetu. Tą drogą zaczynają już podążać tacy operatorzy GSM-owi, jak Vodafone, porzucając rozwój UMTS-u jako drogiej i nie do końca spełniającej wymagania rynku technologii.