Szanse dla najlepszych
- Computerworld,
- 15.11.2004
Książka Społeczeństwo wiedzy szansa dla Polski, autorstwa Krzysztofa Pawłowskiego, twórcy i rektora jednej z pierwszych prywatnych szkół wyższych w naszym kraju, stanowi kolejny głos w trwającej już od dłuższego czasu dyskusji na temat kondycji polskiego środowiska akademickiego i naukowego.
Książka Społeczeństwo wiedzy szansa dla Polski, autorstwa Krzysztofa Pawłowskiego, twórcy i rektora jednej z pierwszych prywatnych szkół wyższych w naszym kraju, stanowi kolejny głos w trwającej już od dłuższego czasu dyskusji na temat kondycji polskiego środowiska akademickiego i naukowego.
Autor pokazuje, jak wielką rolę będzie w przyszłości odgrywać edukacja młodego pokolenia, jak wielkie znaczenie dla rozwoju państwa, gospodarki czy pojedynczego człowieka będzie miał kapitał intelektualny, umiejętność korzystania z wiedzy i zarządzania informacjami. Jednocześnie zwraca uwagę, że polskie szkolnictwo wyższe nie jest przygotowane do stojących przed nim wyzwań. Badania naukowe nie mają powiązania z potrzebami gospodarki, do tego publiczne środki przeznaczane na utrzymanie uczelni państwowych są nieefektywnie wykorzystywane. Zjawiska te dotyczą zresztą nie tylko naszego kraju. Nauka europejska generalnie pozostaje w tyle za amerykańską.
Krzysztof Pawłowski, "Społeczeństwo wiedzy szansa dla Polski", Wydawnictwo Znak, Kraków 2004
Autor domaga się m.in. zwiększenia konkurencyjności między szkołami wyższymi. Chce, aby został stworzony system rzeczywistego wyłaniania najlepszych - zarówno w przypadku uczelni, jak i zespołów badawczych czy poszczególnych naukowców i studentów. Masowe kształcenie nie może się odbywać kosztem jakości. Uczelnie powinny być zarządzane przez menedżerów znających reguły efektywnego gospodarowania funduszami. Konieczne jest także stworzenie przemyślanego systemu stypendialnego - nauka na pierwszym roku studiów mogłaby być bezpłatna, ale zajęcia na dalszych latach trzeba by już opłacać.
Inną wartością tej publikacji jest to, że autor mówi głośno i otwarcie o sprawach, o których do tej pory szeptano tylko w kuluarowych rozmowach. Jego zdaniem, poprawa stanu nauki w naszym kraju będzie zależała nie tylko od zwiększenia nakładów na badania czy środków na utrzymanie uczelni. Potrzebne są też daleko idące zmiany organizacyjne. Jedną z nich musi być przecięcie zmowy i interesów rządzących na uczelniach i w instytutach korporacji profesorskich.
Jak pisze Krzysztof Pawłowski, reforma szkolnictwa wyższego w naszym kraju nie musi się koniecznie odbywać dokładnie według podanego przez niego scenariusza. To tylko jedna z możliwych do wykorzystania dróg - wymagający jeszcze wielu uściśleń i ustaleń projekt pokazujący generalne kierunki rozwoju. Bez względu jednak na wybrany sposób postępowania, zmiany muszą być kompleksowe i konsekwentne. Tylko wtedy mogą się okazać skuteczne i przynieść pozytywne efekty. Czy w naszym środowisku politycznym lub akademickim znajdzie się ktoś, kogo będzie stać na taką determinację?