Strategia dla giełdy warszawskiej

Jest to wiarygodne i zgodne z nowoczesnymi standardami światowymi analizowanie cząstkowego popytu i podaży, wyrażanych w powierzonych przez pośredników obrotu zleceniach kupna i sprzedaży papierów wartościowych oraz instrumentów pokrewnych, w celu określenia i niezwłocznego podania do publicznej wiadomości warunków zawierania transakcji, w tym zwłaszcza ich cen, w sposób realizujący właściwymi według praktyki obrotu technikami możliwie dokładne zrównoważenie globalnego popytu i podaży na te papiery i instrumenty. Oraz: podawanie do publicznej wiadomości wskaźników charakteryzujących papiery wartościowe i instrumenty pokrewne, ich emitentów, uczestników rynku oraz ekonomiczne trendy na nim panujące i z niego wynikające.

Jest to tylko przykład. Uwzględniając dystans dzielący polski rynek papierów wartościowych od rozwiniętych rynków światowych, misja może być też sformułowana jako nadrobienie tego dystansu w zakresie stosowanych rozwiązań do wybranego rynku zagranicznego lub innej giełdy.

Z kolei strategia działania stanowi najważniejszy element procesu zarządzania jako złożenie misji, wizji strategicznej, celów i zadań. Należy podkreślić, że strategia działania nie może być mylona z wizją strategiczną, która jest wynikiem wiedzy, praktyki oraz racjonalnej analizy, a także ambicji, fantazji, inwencji, powinna być wielostronnie zweryfikowana. Strategia działania jest zestawem koncepcji, działań i decyzji o możliwie najwyższym stopniu konkretyzacji, mających zapewnić organizacji osiągnięcie założonych celów.

Zarządzanie strategiczne jest procesem działania: elastycznym, niebiurokratycznym, wielowarstwowym, zmiennym, obliczonym na obserwację praktyki, tj. rozwiązań, które sprawdzają się w realizacji, oraz bazującym na swobodnej aktywności niepowtarzalnej jakości, jaką jest intelekt pracownika organizacji, jego inwencja, przedsiębiorczość, ambicja, lojalność.

Zadania dla organizatora

Organizator obrotu powinien znać tendencje światowe, zamiary instytucji centralnych, stan badań trwających i planowanych, czynniki krytyczne, zasoby, możliwości, atuty i słabości, aktualne procedury postępowania. W tym celu należy ściśle współpracować z decydentami i uczestnikami polskiego rynku papierów wartościowych, a także mieć pełny obraz przemian obecnie dokonujących się w Unii Europejskiej.

Musi on również określić oczekiwaną pozycję, a także sprecyzować wewnętrzne warunki realizacji strategii, czyli zdolności wprowadzenia zasadniczych przewartościowań. Zależy to od zasobów materialnych i ludzkich, w tym intelektualnych, innowacyjnych, organizacyjnych. Prowadzi zaś do ustalenia dziedzin-filarów strategii, nowych szans i możliwości, posiadanych już atutów.

Nie można zaniechać kontroli słabości, wynikających np. z nie ukończonej formalizacji statusu giełdy warszawskiej, która choć została pomyślana jako spółka akcyjna domów maklerskich, cierpi jednak na ubezwłasnowolnienie spowodowane dominacją Skarbu Państwa. Wolna od tej słabości jest natomiast spółka CeTO, prowadząca obrót pozagiełdowy, będąca spółką domów maklerskich. Możliwe działania można przypisać jednej z trzech grup środków strategicznych: restrukturyzacji, intensyfikacji działań lub ich podejmowania w nowych obszarach. Szczególnie łatwo zapomnieć o ostatnim elemencie, a przecież w Polsce pozostają do rozstrzygnięcia kwestie np. organizacji obrotem derywatami finansowymi.

Organizator obrotu "skazany" jest na trudny wybór najbardziej korzystnego wariantu strategii. Wybór ten jest tym trudniejszy, im większa istnieje przepaść między jego bieżącą sytuacją a wizją strategiczną, oznacza bowiem konieczność ustalenia skomplikowanej drogi rozwoju o dużym stopniu niepewności szczegółów. Jest to przykład giełdy warszawskiej, która możliwie szybko powinna wdrożyć nowy i nowoczesny system obsługi obrotu.

Organizator obrotu musi również opracować plan strategiczny, szacując cele i zagrożenia w odniesieniu do dysponowanych aktualnie i planowanych w przyszłości środków finansowych, materialnych i ludzkich, dzieląc go na poszczególne obszary działalności statutowej i struktury wewnętrznej.

Organizator obrotu powinien zabiegać o poparcie pracowników, co wymaga przełamania stereotypu kierowania autokratycznego na rzecz ich aktywnego i świadomego włączania się do realizacji strategii, identyfikowania się na poziomie dowolnego stanowiska pracy z misją firmy oraz nadania załodze uprawnień do krytycznej oceny elementów strategii.

Kierownictwo organizatora obrotu powinno zapewnić koncepcyjną i strukturalną kontrolę realizacji strategii, posługując się odpowiednio przygotowaną do tego celu rachunkowością, z której muszą wynikać wskaźniki ocen. Nadzór nad planowymi procesami ewolucji strategicznej jest elementem krytycznym w operacyjnym urzeczywistnianiu zadań strategii. Jest to również proces zarządzania, określany mianem sterowania w kierunku sukcesu (controlling). Obejmuje on działania, które w swych podstawach odwołują się do naturalnego prawa harmonii, podniesionego już przez "ojca" polskiej nauki organizacji - Karola Adamieckiego.

Controlling zmierza bowiem do harmonizacji poszczególnych sfer działania organizacji w relacji planów i zamierzeń, zwłaszcza strategicznych, które w toku długotrwałej realizacji są narażone na liczne zakłócenia, powodowane przez niestabilne otoczenie i zmienną kondycję wewnętrzną. Polski rynek papierów wartościowych, dopiero kształtowany w gospodarce zmierzającej od centralnie sterowanej do rynkowej, której formuła będzie dopasowywana do rozwiązań Unii Europejskiej, na co Polska nie ma wpływu, wymusi na organizatorach obrotu ewolucję nadążającą za tymi przemianami. Potrzeba controllingu zaś obejmuje: planowanie, analizy i sprawozdawczość, ocenę i badania społeczno-gospodarcze.

Potrzeba heroicznych przemian

Porównanie tradycyjnych i polskiego rynku giełdowego wskazuje na konieczność rewolucyjnych, heroicznych wobec aktualnych umiejętności, przemian. Przeprowadzenie ich nie będzie łatwe, a bez przygotowania organizatorów i uczestników obrotu do nowoczesnej organizacji ich wprowadzania oraz do równie nowoczesnego zarządzania ewolucją rynku, może być nawet niemożliwe.