Statystyczna jakość
-
- Tomasz Greber,
- 14.04.2003
Metody planowania eksperymentów są doskonałym uzupełnieniem metod statystycznego sterowania procesami (SPC). Metody SPC pokazują bowiem tylko zmienność procesu, pozwalając stale go monitorować. Gdy jednak proces wymyka się spod kontroli, często z powodu bardzo wielu czynników, trudno jest określić, co należy zrobić, aby proces powrócił do stanu statystycznie uregulowanego. W takim przypadku może być pomocne przeprowadzenie odpowiednio zaplanowanego eksperymentu (serii eksperymentów) w celu określenia optymalnego ustawienia czynników sterowalnych.
DOE jest jedną z najtrudniejszych do zastosowania metod statystycznych wykorzystywanych w ramach zarządzania jakością i chociaż opracowane są m.in. graficzne metody planowania eksperymentów, zazwyczaj metoda ta wymaga wykorzystania komputerów oraz przeprowadzenia co najmniej kilku, a częściej kilkunastu eksperymentów, tzn. przebiegów procesu w specjalnie zaplanowanych i zmienianych warunkach.
Więcej odwagi
Statystyka i metody statystycznie mają potencjalnie bardzo szerokie zastosowanie w przypadku analizy danych nieekonomicznych, w tym także związanych z zarządzaniem jakością (ale także choćby z medycyną). Stosowanie statystyki w kontekście doskonalenia jakości jest generalnie mało popularne w polskich przedsiębiorstwach z uwagi na niesłuszne wyolbrzymianie trudności, które wiążą się z ich stosowaniem oraz przesadne określanie poziomu niezbędnej wiedzy.
Większość metod statystycznych czerpie z zaawansowanej czasami statystyki (np. analizy wariancji, testów istotności, analizy czynnikowej), ale ustalone procedury ich stosowania skierowane do praktyków zarządzania są już jednak zdecydowanie prostsze. Posiłkując się znajomością podstaw matematyki (nawet nie podstaw statystyki) oraz logicznym myśleniem, można podejmować trafne decyzje dotyczące nadzorowanych procesów i produkowanych wyrobów, co może przynieść również wymierne korzyści finansowe.
Tomasz Greber jest pracownikiem naukowym w Zakładzie Zarządzania Jakością w Instytucie Organizacji i Zarządzania na Politechnice Wrocławskiej. Wszystkie rysunki i obliczenia zawarte w artykule są opracowaniem własnym autora i zostały wykonane za pomocą pakietu Statistica firmy StatSoft.