IP jako medium nie tylko głosowe

Internetowa hossa powoduje, że każda licząca się firma telekomunikacyjna opracowała własną koncepcję dochodzenia do zintegrowanych produktów teleinformatyki opartych na IP, starając się wypełnić lukę istniejącą między telekomunikacją a informatyką. Lukę polegającą na możliwości przesyłania głosu w pakietach przez sieci optyczne z protokołem IP.

Nienowa już technologia VoIP (Voice over IP), od ubiegłego roku przeżywająca renesans, umożliwia realizację rozmów telefonicznych za pośrednictwem sieci komputerowych, bez konieczności ponoszenia kosztów połączeń międzymiastowych, a zwłaszcza międzynarodowych.

Techniczne możliwości przekazu VoIP, zbliżone do usług oferowanych w sieciach pakietowych VoFR (Voice over Fmme Relay), zapewniają zestawianie połączeń wirtualnych przez programowane centrale telefoniczne klasy PABX (Private Automated Branch Exchange) z sieciami komputerowymi i komputerami użytkowników, działającymi w sieciach LAN, lub dedykowanymi aparatami telefonicznymi (włączanymi bezpośrednio do sieci komputerowej), z własnymi numerami IP. Wszystkie liczące się firmy telekomunikacyjne działające w Europie: Alcatel, Ericsson, Nokia, Nortel, Lucent czy Siemens, już zaprezentowały zintegrowane rozwiązania centralek abonenckich PABX wyposażonych (oprócz tradycyjnych usług POTS) w możliwość pakietowego przekazu głosu przez sieci IP. I chociaż jakość takich przekazów przeważnie nie dorównuje jeszcze tradycyjnej rozmowie telefonicznej (zawsze istnieje możliwość wyboru przez użytkownika odpowiedniego rodzaju przekazu), to koszt tak zestawianych połączeń jest kilkakrotnie niższy, nawet 10-krotnie.

Zdobycie internetowego rynku głosowego wymaga opanowania wielu nowych elementów technologicznych w sektorze teleinformatyki, wśród których znaczącą rolę odgrywają: optyczne technologie szerokopasmowe, pakietowy przekaz głosu o wysokiej jakości, wielousługowe oprogramowanie węzłów sieci (przełączników i routerów) z wykorzystaniem protokołów IP oraz uzyskanie transmisji pakietowych w czasie rzeczywistym przez wszystkie ogniwa rozległych sieci telekomunikacyjnych i dostępowych - niezależnie od ich konstrukcji wewnętrznej (LAN, WAN, GSM i IP). Wzrastająca popularność Internetu sprawi wkrótce, że węzły dostępowe IP znajdą się na poziomie dotychczasowych komutowanych central końcowych, a sama sieć pakietowa zbliży się do użytkownika końcowego.

Podstawowym kryterium oceny przydatności takiej sieci do przekazów głosowych jest wnoszone przez nią opóźnienie całkowite (będące sumą wszystkich elementów pośrednich między abonentami sieci), które musi spełniać dwa wymagania: winno być niewielkie (nie przekraczać 150-200 ms) i stałe w czasie (niezmienne w trakcie konkretnej usługi głosowej). W rozmowie telefonicznej transmitowanej w postaci pakietów nawet całkowita utrata kilku pakietów (maks. 5%) w dużo mniejszym stopniu wpływa na jakość prowadzonej rozmowy niż nawet nieznaczne (ale zmienne) opóźnienie. Spełnienie tak postawionych wymagań nie jest łatwe. Do tego celu potrzeba bardzo szybkich i "uczących się" routerów, działających jak przełączniki, lecz z przełączaniem transmisji IP w warstwie trzeciej lub wyższych.

Zgodna opinia ekspertów sieciowych utwierdza nas w przekonaniu, że powszechne stosowanie technologii IP do przekazu głosu w aplikacjach globalnych stanie się możliwe dopiero po dopracowaniu przełączników sieciowych z zaimplementowanymi nowymi protokołami IP, co obecnie wymaga kilkakrotnego zwiększenia ich mocy przetwarzania i bardziej efektywnych protokołów trasowania w sieciach IP. Zwłaszcza routerów trasujących z możliwością przełączania kilkudziesięciu giga-pakietów na sekundę (Gp/s).