Femtokomórki - prywatne stacje bazowe
- Kamil Folga,
- 17.11.2008
Jak dotąd posiadanie domowej stacji bazowej sieci komórkowej było niemożliwe. Niebawem mogą to zmienić femtokomórki - w pełni funkcjonalne stacje bazowe telefonii mobilnej o bardzo niskiej mocy, które można wykorzystywać wewnątrz budynków. Korzyści dla użytkownika to zwiększenie jakości i dostępności połączeń oraz obniżenie rachunków za korzystanie z sieci komórkowych. Dla operatora - niewątpliwie odzyskanie cennych zasobów mobilnej sieci zewnętrznej. Konieczne jest jednak zupełnie nowe podejście do modelu sprzedaży usług. Analitycy i producenci zgodnie twierdzą, że nadal pozostaje sporo do zrobienia, zanim femtokomórki zdobędą mocną pozycję na rynku bezprzewodowym.
Jak dotąd posiadanie domowej stacji bazowej sieci komórkowej było niemożliwe. Niebawem mogą to zmienić femtokomórki - w pełni funkcjonalne stacje bazowe telefonii mobilnej o bardzo niskiej mocy, które można wykorzystywać wewnątrz budynków. Korzyści dla użytkownika to zwiększenie jakości i dostępności połączeń oraz obniżenie rachunków za korzystanie z sieci komórkowych. Dla operatora - niewątpliwie odzyskanie cennych zasobów mobilnej sieci zewnętrznej. Konieczne jest jednak zupełnie nowe podejście do modelu sprzedaży usług. Analitycy i producenci zgodnie twierdzą, że nadal pozostaje sporo do zrobienia, zanim femtokomórki zdobędą mocną pozycję na rynku bezprzewodowym.
Jak działa femtokomórka (albo prywatna stacja bazowa)?
Jak działają femtokomórki?
Mobilne telefony znajdujące się w zasięgu femtokomórki automatycznie wykrywają ją i oznaczają jako preferowaną. Połączenia w ramach danej femtokomórki wykonywane są bez pośrednictwa operatora. Połączenia wychodzące na zewnątrz są kierowane przez łącza szerokopasmowe do infrastruktury operatora.
Femtokomórka zawsze musi być przyłączona zwrotnie do operatora sieci mobilnej przez szerokopasmowe połączenie sieciowe, bezprzewodowe lub DSL. Połączenie femtokomórki z operatorem jest szyfrowane przy wykorzystaniu protokołu IPSec. Z punktu widzenia użytkownika telefonu komórkowego, proces nawiązywania połączenia oraz zachowanie innych standardowych funkcjonalności (zawieszanie połączeń, przesyłanie wiadomości tekstowych i graficznych) nie ulega zmianie. Gdy sygnał z zewnętrznej stacji bazowej okaże się silniejszy, telefon przełączy się i automatycznie skorzysta z usług zapewnianych przez urządzenia operatora. Inaczej mówiąc, gdy użytkownicy znajdą się na zewnątrz budynków lub poza zasięgiem femtokomórki, rozmowy automatycznie są przełączane do zewnętrznej sieci operatora. Rozmowy są nawiązywane i odbierane identycznie jak w tradycyjnej sieci GSM.
Zasięg femtokomórki to ok. 200 metrów. Moc wypromieniowywana przez urządzenie w czasie przeprowadzania rozmowy jest niewielka - 50 mW. Warto podkreślić jednak, że omawiane urządzenia wykorzystują licencjonowane pasmo radiowe, w przeciwieństwie do Wi-Fi. To wymusza udział operatora w zarządzaniu urządzeniem. Obecnie trudno przewidzieć, jak będą przebiegały procesy prawno-regulacyjne, dotyczące wykorzystywania licencjonowanej częstotliwości w zminiaturyzowanych, ale bardzo licznych nowych elementach infrastruktury operatora.
Sygnały z femtokomórek nie przenikają zbyt dobrze przez mury. Ma to swoje zalety, ponieważ pozwala na wykorzystanie ponownie tej samej częstotliwości do innych rozmów w pobliskich budynkach.
Istotnym czynnikiem, który może wstrzymać rozwój rynku femtokomórek, są interferencje. Użytkownicy w zurbanizowanym środowisku mogą napotykać różnej natury problemy, szczególnie, gdy w sąsiadujących budynkach znajduje się kilka femtokomórek połączonych w ramach jednej lokalizacji. Producenci będą musieli rozwijać inteligentne mechanizmy pozwalające niwelować interferencje oraz szukać sposobów na wyrównanie poziomu sygnałów, bazując na analizie środowiska. W środowisku wykorzystującym wiele femtokomórek będziemy potrzebowali urządzeń automatycznie dostosowujących się do zmiennych warunków. Jeżeli femtokomórka będzie umieszczona zbyt blisko "dużej" stacji bazowej, powinna automatycznie obniżać moc.
- Operator wstępnie konfiguruje femtokomórkę do współpracy z własną siecią.
- Klient kupuje femtokomórkę od operatora i instaluje, przyłączając do niej połączenie szerokopasmowe do internetu. Femtokomórki standardowo będą wyposażane w interfejs Ethernet, ale będą także dostępne modele z modemem xDSL i Wi-Fi.
- Po włączeniu zasilania, femtokomórka automatycznie zarejestruje się w sieci operatora. Zestawiony zostanie tunel IPSec do infrastruktury operatora. Jeżeli okaże się to niezbędne, urządzenie wykona aktualizację oprogramowania. Dostęp do internetu dla komputerów przyłączonych do femtokomórki, realizowany jest bezpośrednio przez połączenie szerokopasmowe, omijające sieć operatora sieci komórkowej.
- Telefony GSM użytkownika pozostające w zasięgu femtokomórki, rejestrują się i mogą korzystać z wszelkich standardowych usług operatora.
- Modyfikacja konfiguracji femtokomórki może zostać wykonana z poziomu przeglądarki internetowej zainstalowanej na komputerze przyłączonym bezpośrednio do urządzenia. W ramach mechanizmów bezpieczeństwa wprowadzamy listę telefonów, które mogą korzystać z danej femtokomórki.
Jaka architektura systemu?
Technologia UMA (Universal Mobile Access)
Część operatorów będzie wymagała możliwości współpracy między femtokomórkami różnych dostawców, a jednocześnie nie zamierza wprowadzać znaczących zmian w infrastrukturze. Ta grupa operatorów z pewnością poczeka na standard. Pozostali zakupią kompletne rozwiązania: bramy i femtokomórki pochodzące od jednego dostawcy. W rezultacie trudno wskazać dominującą architekturę sieci, a w przyszłości należy raczej spodziewać się fragmentacji rynku.
DVG834GH Femtocell Voice Gateway firmy Netgear to dostępowe "wszystko w jednym": prywatna stacja bazowa, modem ADSL2+, router, switch LAN 10/100, access point 802.11g, Voice over IP (VoIP) i firewall SPI (Stateful Packet Inspection).
Walka o dominację toczy się przede wszystkim pomiędzy zmodyfikowanym systemem 3G RAN (niektórzy producenci sieci RAN promują takie rozwiązanie, ponieważ wykorzystuje już istniejące produkty RNC) a technologią UMA (zupełnie nowym systemem), pozwalającą na obsługę znacznie większej liczby rozmów i koegzystencję z łącznością IP. Rozwiązania oparte na SIP mogą być interesujące w przypadku specyficznych wymagań operatora.
Femtokomórki są bardzo ciekawą koncepcją rozszerzenia zarówno pokrycia sieci, jak i jej pojemności. Dzięki konwergencji usług szerokopasmowych opartych na łączach stałych i usług telefonii komórkowej klienci mogą wykorzystać szerokopasmowe połączenie dostępowe nie tylko dla stacjonarnego dostępu do internetu, lecz także dla mobilnych połączeń głosowych, SMS, MMS i transmisji danych oraz całej bogatej oferty telefonii komórkowej. Lepszy zasięg jest oczywistą korzyścią dla klienta posiadającego femtokomórkę.
Niestraszne jest mu oczekiwanie np. na budowę nowej stacji bazowej poprawiającej sygnał GSM lub coraz częściej 3G. W szczególności pokrycie sygnałem 3G wymaga z jednej strony poszukiwania miejsc na budowę stacji bazowych bardzo blisko siedlisk ludzkich, co bardzo często spotyka się z protestami mieszkańców obawiających się np. utraty wartości gruntów. Blisko stuprocentowe nasycenie komórkami wśród Polaków świadczy o bardzo wysokim stopniu akceptacji usług telefonii komórkowej przy jednoczesnym dość powściągliwym nastawieniu do budowy wież nadajników, czemu dają wyraz w tzw.szerokich konsultacjach społecznych, będących częścią procesu budowy obiektów na potrzeby realizacji pokrycia dla telefonii komórkowej. Dzięki femtokomórkom możliwe jest zapewnienie własnego pokrycia bez oczekiwania na realizację inwestycji przez operatora. Oczywiście, nie oznacza to, że nie są potrzebne stacje bazowe budowane na wieżach i innych wyższych budynkach. Po opuszczeniu obszaru pokrywanego przez femtokomórkę telefon automatycznie może przełączyć naszą rozmowę na pokrycie realizowane przez stacje operatora i bez przerywania pozwolić na jej kontynuowanie. Połączenia w femtokomórkach mogą być również taryfikowane wg niższych stawek, ale taryfikacja zależna od miejsca abonenta jest rozwiązaniem dostępnym na rynku polskim od ponad ośmiu lat dla klientów biznesowych i od co najmniej pięciu lat dla klientów indywidualnych. W przypadku femtokomórek użytkownicy powinni wyposażyć się w telefony wspierające technologie W-LAN i UMA.