32 czy 64-bity? Wybieramy wersję Windows

  • Robert Szyszka,

Aby można było w pełni wykorzystać zalety nowej architektury, muszą w niej być wykonane wszystkie elementy systemu komputerowego - sprzęt, system operacyjny wraz ze sterownikami oraz aplikacje. Najwięcej na zmianie skorzystają programy wielowątkowe, wykonujące działania wymagające dużej matematycznej precyzji i wydajności w obliczeniach zmiennoprzecinkowych.

Poprawią swoje działanie narzędzia obsługujące rozbudowane bazy oraz aplikacje analityczne operujące na szybko zmieniających się, dużych pakietach danych. Skorzystają arkusze kalkulacyjne, programy kryptograficzne, do obróbki wideo czy tworzenia animacji, edytory grafiki.

PAE: pamięć bez limitu

PAE (Physical Adress Extension) to rozszerzenie 32-bitowej architektury procesorów, umożliwiające adresowanie pamięci fizycznej powyżej 4 GB. Zwiększa rozmiar adresu z 32 do 36 bitów, co teoretycznie daje dostęp do 64 GB pamięci. Funkcja korzysta z mechanizmu tablicowania. Działające aplikacje nadal stosują krótkie adresy, ale zajmowana przez nie pamięć jest mapowana przez system do powiększonego obszaru.

Aby wykorzystać funkcję PAE, należy dysponować systemem operacyjnym, który ją obsługuje, czyli Mac OS X, Linuksem, FreeBSD albo NetBSD. Windows również ma wbudowaną obsługę PAE, jednak aktualne biurkowe (nieserwerowe) edycje 32-bitowe wymuszają adresowanie pamięci fizycznej w obrębie 4 GB nawet w trybie PAE. Specjaliści z Microsoftu tłumaczą to tym, że gdy niektóre sterowniki napotykają przestrzeń adresową powyżej 4 GB, okazują się niestabilne. Istnieją nieoficjalne łaty do 32-bitowej Visty, które obchodzą to ograniczenie, jednak bez gwarancji stabilności.

Atutem 64-bitowego środowiska Windows 7 są także podpisywane cyfrowo sterowniki. Domyślnie system nie zaakceptuje drivera bez certyfikatu. Znacząco zwiększa to stabilność działania. Niepodpisany sterownik można wykorzystywać w czasie jednej sesji, ale wymaga to odpowiedniego trybu uruchomienia Windows. W trakcie startu należy wcisnąć klawisz [F8] i z menu wybrać opcję Wyłącz wymuszanie podpisów sterowników.

Procesor i pozostałe podzespoły

Architektury 64-bitowe funkcjonowały już w latach 70. ubiegłego stulecia, głównie w superkomputerach. Od lat 90. zaczęły pojawiać się w serwerach i stacjach roboczych. W komputerach domowych zaczęto je stosować na szeroką skalę od 2003 roku (wcześniej zostały użyte w konsoli PlayStation 2), gdy AMD rozpoczęło produkcję Athlona 64.

Wykorzystywana w nowych procesorach architektura x86-64 zwiększa liczbę dostępnych rejestrów, definiuje między innymi 64-bitowe rejestry ogólnego przeznaczenia oraz zestaw instrukcji obsługujący rozszerzoną przestrzeń adresową. Jest w pełni zgodna ze stosowaną wcześniej architekturą 32-bitową i pozwala uruchamiać stare oprogramowanie bez pośrednictwa emulatora.

AMD Phenom

Jej specyfikację opracowało AMD. Powstała jako odpowiedź na zawierającą całkowicie nowy zestaw instrukcji, pozbawioną wielu błędów, ale drogą w implementacji architekturę IA-64 zastosowaną przez Intela w procesorach Itanium.

Dziś oprócz AMD architekturę x86-64, pod różnymi nazwami i z niewielkimi różnicami, stosują również Intel (EMT64, Intel 64) i VIA (Isaiah). W przeciwieństwie jednak do Itanium, tak naprawdę używające jej procesory nie są w pełni 64-bitowe. Mają wbudowane ograniczenia, na przykład jednostki AMD adresują 4 PB pamięci fizycznej (52 bity) i obsługują 256 TB przestrzeni adresowej (48 bitów).

Aby znaleźć informację na stronie Intela, trzeba skorzystać z filtrowania

Przed kupnem nowego komputera warto sprawdzić, czy zamontowane w nim CPU pozwoli na instalację 64-bitowego systemu operacyjnego. Najprościej wykorzystać do tego celu strony internetowe producentów. Po otwarciu witryny AMD kliknij łącze Informacje o produktach i wybierz grupę produktów, na przykład Desktop Products. Kliknij AMD Processors for. Jednostki 64-bitowe będą miały specjalne oznaczenie.

Bardziej kłopotliwa jest witryna Intela. Po otwarciu ark.intel.com kliknij łącze do modelu procesora, który cię interesuje, i wybierz Specify criteria to filter these products >. Z lewej strony okna zdefiniuj filtr. Na liście Instruction set ustaw 64-bit. (jeżeli w polu Family wybierzesz Select, przefiltrujesz wszystkie procesory Intela). Kliknij Search.