Aby odpowiednio zdiagnozować problemy sieciowe, awarie serwerów lub stacji roboczych, administratorzy systemów powinni dysponować odpowiednim warsztatem. Poniżej przedstawiamy 10 ważnych procesów oraz narzędzi sieciowych, będących podstawą pracy administratora.

1. Inwentaryzacja sprzętu i oprogramowania

Inwentaryzacja stacji roboczych oraz serwerów w sieci daje ogromne możliwości w rozwiązywaniu problemów. Ważne jest stworzenie kompletnej listy zainstalowanych aplikacji oraz konfiguracji sprzętowej wszystkich stacji roboczych. Operacja ta może być zrobiona na papierze, ale dane muszą być zawsze aktualne i pewne. Popularnym oprogramowaniem realizującym te zadania jest Bindview NETinventory oraz Tally System TS Census.

2. Oprogramowanie tworzące schematy sieci

Praca administratora jest bardzo skomplikowana bez znajomości użytego sprzętu oraz topologii fizycznych połączeń sieciowych. Oprogramowanie do tworzenia schematów sieci jest kluczem do rozwiązywania problemów w pracy krytycznych połączeń pomiędzy ważnymi urządzeniami sieciowymi. Dominującym oprogramowaniem realizującym powyższe zadania jest Microsoft Visio 2003.

3. System odpytywania urządzeń

Do sprawdzania poprawności działania urządzeń sieciowych - serwerów, przełączników, drukarek, routerów - stosujemy oprogramowanie automatycznie odpytujące urządzenia. Gdy urządzenie nie odpowiada na zapytanie, zazwyczaj jest to pierwszy sygnał o kłopotach. Odpytywanie jest nieinwazyjną metodą oceny zakresu problemu. Przykładowo wiele urządzeń w różnych lokalizacjach może nie pracować w tym samym czasie. Metody nie należy ograniczać wyłącznie do prostego badania odpowiedzi przez polecenie "ping". Warto stosować protokół SNMP, który pozwoli zdiagnozować pracę konkretnych usług. Przykładowymi programami realizującym powyższe zadania jest SolarWind Network Management Toolset, Netsaint/Nagios.

4. Logowanie aplikacji

Każda aplikacja - przykładowo Oracle - tworzy plik z dziennikiem (log) zawierający kody błędów. Przeglądanie dzienników we wczesnym rozwiązywaniu problemów redukuje zakres poszukiwań. Dzienniki aplikacji są szczególnie pomocne w kombinacji z logami urządzeń sieciowych. Większość aplikacji tworzy pliki błędów, które przekazują informacje, dlaczego proces został zakończony oraz z jakich powodów.

5. Logowanie urządzeń sieciowych

Przeglądanie logów urządzeń sieciowych, np. przełączników, routerów oraz innego sprzętu sieciowego, może pomóc zdefiniować i zdiagnozować zakres usterki. Przyczynę późniejszych problemów można zazwyczaj wcześniej wykryć. Warto skonfigurować system, tak aby komunikaty były wysyłane do centralnego źródła - serwera syslog. Do tego celu można użyć dowolnego serwera syslog, np. Kiwi Enterprises lub wersję Syslog systemu Unix.

6. Arkusz kalkulacyjny

Niektóre narzędzia, takie jak arkusz kalkulacyjny, warto zainstalować na komputerze administratora. Użycie arkusza do porównania wpisów dziennika wielu urządzeń sieciowych może pomóc w identyfikacji problemu. Większość logów jest oznaczana czasem, więc nie ma problemu z wyszukaniem odpowiednich sygnałów. Można m.in. użyć darmowego arkusza Open Office Calc lub komercyjnego produktu Microsoft Excel.

7. Oprogramowanie do zdalnej kontroli

W każdej organizacji, której lokalizacje są rozrzucone w terenie, narzędzia zdalnej kontroli są pomocne w sprawdzaniu usterek lub aktualizowaniu, rekonfiguracji zdalnych urządzeń lub stacji roboczych. Zdalna komunikacja znacznie redukuje czas rozwiązywania problemu. Popularne narzędzia realizujące tego typu zadania to Symantec PCAnywhere, VNC, NetOP. Do zdalnego zarządzania serwerami oraz urządzeniami można użyć protokołu SSH. Jednym z lepszych klientów SSH jest Putty.

8. Analizator protokołów oraz tester okablowania

W skomplikowanej sieci połączeń sieciowych, sprzętowy lub programowy analizator protokołów jest bardzo przydatny. Istnieją przypadki, których nie zdiagnozujemy bez dogłębnej inspekcji pakietów. Popularnym narzędziem jest Ethereal. Często nie sposób rozwiązać problemu w warstwie fizycznej sieci bez testera okablowania. Wspomagając się schematem połączeń, można tą drogą usunąć wiele usterek.

9. Internet

Internet jest niezmierzoną przestrzenią do wyszukiwania rozwiązań skomplikowanych problemów, przykładowych konfiguracji urządzeń, uaktualnień. Internet jest podstawą informacji dla każdego administratora.

10. Obraz systemu

Do tworzenia obrazów stacji roboczych można użyć oprogramowania Symantec Norton Ghost. Dysponując obrazem, posiadamy zawsze dobrą i wierną kopię systemu, wolną od wirusów. Proces przywracania systemu zabiera nam znacznie mniej czasu niż nowa instalacja.