Zasady Ruchu Produktywności
- Andrzej Góralczyk,
- 01.06.1998
Poprawa produktywności poprzez rozwijanie procesów ciągłego ulepszania wymaga radykalnego usprawnienia procesów rutynowych ("utrzymania"), aby zajmowały one wszystkim mniej czasu. Trzeba stworzyć mechanizmy i struktury zapewniające płynny przebieg procesów ciągłego ulepszania, a także znaleźć formy bezkonfliktowego współistnienia ich z procesami rutynowymi. Zarządzanie przedsiębiorstwem musi być zrestrukturyzowane.
Strategia restrukturyzacji będzie opisana w jednym z następnych odcinków, w tym natomiast zostanie przedstawiony społeczny fundament Ruchu Produktywności. Tworzy go porozumienie społeczne oparte na trzech zasadach, wypracowanych przez światowy Ruch Produktywności i respektowanych we wszystkich (ponad 70) krajach, w których on istnieje.
W Polsce Ruch Produktywności istnieje w kilkuset przedsiębiorstwach, prowadząc działania na skalę w ośrodkach, w których menedżerowie i liderzy związkowi utworzyli Regionalne Rady Produktywności. Na skalę ogólnopolską działa Fundacja Polskie Centrum Produktywności, która odegrała decydującą rolę w upowszechnieniu ruchu. Główne zasady Ruchu Produktywności są wpisane w statut fundacji i rad regionalnych. Zostały także przyjęte w wielu przedsiębiorstwach, w których ruch przybrał formy instytucjonalne. Stanowią one podstawę zakładowych porozumień, dotyczących realizacji programów poprawy produktywności i jakości, zawieranych przez związki zawodowe i zarządy przedsiębiorstw.
Ruch Produktywności przyjął kolejną zasadę, która stanowi jeden z filarów strategii restrukturyzacji zarządzania. Jest to zasada wykorzystania sprawdzonych, najlepszych światowych doświadczeń w usprawnianiu gospodarowania i układaniu stosunków społecznych. Porozumienia zakładowe dotyczące produktywności są jednym z przykładów jej zastosowania: korzystają z wzorców wypracowanych przez amerykańską spółkę pracowniczą Saturn, niegdyś firmę skazaną na likwidację, obecnie jedno z najlepszych na świecie przedsiębiorstw branży motoryzacyjnej. Oto niektóre charakterystyczne elementy tych porozumień:
- zawierane są na czas określony, zazwyczaj na 3-5 lat
- określają wspólne cele partnerów społecznych, które zamierzają oni osiągnąć podczas trwania porozumienia, dotyczą zazwyczaj pozycji przedsiębiorstwa na rynku (cele gospodarcze) oraz docelowego poziomu lub wzrostu wynagrodzeń (cele społeczne)
- definiują podział zadań między związki zawodowe a zarząd przedsiębiorstwa w osiąganiu uzgodnionych celów
- określają zasady podziału efektów wzrostu produktywności.
1) Poprawa produktywności powinna prowadzić do wzrostu liczby miejsc pracy. Przy dążeniu do wyższej produktywności zachodzi niekiedy konieczność redukcji zatrudnienia na konkretnych stanowiskach pracy - w takich przypadkach rząd, pracodawcy i pracobiorcy muszą współpracować przy przesuwaniu siły roboczej tam, gdzie jest ona w danej sytuacji potrzebna, oraz w przygotowaniu i szkoleniu pracowników, by mogli się oni dostosować do tych zmian.
2) Kierownictwo i pracownicy, podejmując działania służące do poprawy produktywności, muszą ze sobą współpracować poprzez dyskusje, badanie i wdrażanie tych działań.
3) Efekty zwiększonej produktywności będą rzetelnie dzielone między menedżerów i pracowników, inwestorów i akcjonariuszy oraz klientów w sposób, który da wszystkim motywację do wzmożenia wysiłków w celu poprawy konkurencyjności naszych dóbr i usług, a co za tym idzie, dalszego ich pomnożenia.