Polskie prawo dopuszcza już świadczenie usług telemedycznych. Zmiany w ustawie o zawodzie lekarza i lekarza dentysty umożliwiły orzekanie o stanie zdrowia pacjenta zarówno po badaniu w placówce, jak i za pośrednictwem środków teleinformatycznych. Telemedycyna pozwala na stały monitoring stanu zdrowia pacjenta oraz wykonywanie badań profilaktycznych i kontrolnych poza placówką medyczną. Zjawisko to wpisuje się w ogólnoświatowy trend określany mianem digital health, który oznacza implementację technologii cyfrowych w obszarze opieki zdrowotnej i życia ludzi. Celem jest personalizacja i poprawa efektywności leczenia. Zdalna opieka medyczna jest możliwa dzięki wykorzystaniu przenośnych urządzeń rejestrujących określone parametry życiowe. Urządzenia te współpracują z siecią telefonii mobilnej i internetem.

Korzystanie z telemedycyny przynosi wiele korzyści zarówno pacjentowi, jak i placówkom służby zdrowia, w tym m.in.: możliwość kontynuowania leczenia w środowisku domowym, poprawa bezpieczeństwa dzięki łatwemu i szybkiemu kontaktowi z personelem medycznym, wykrywanie zaburzeń zdrowia i automatyczne powiadamianie lekarza, skrócenie czasu reakcji na zagrożenie zdrowia i życia, komfort i wygoda badania, brak potrzeby rejestracji w placówce medycznej, a co za tym idzie, oczekiwania w kolejce.

Zobacz również:

• 8 błędów strategii danych, których należy unikać
• Bezpieczeństwo aplikacji zdrowotnych - jak chronić prywatność?

Według szacunków PwC, wartość rynku telemedycyny w Europie Centralnej i Wschodniej wyniosła w 2016 roku 13,9 mld euro, z czego na Polskę, będącą liderem regionu, przypadło 5 mld euro. Telemedycyna w Polsce stanowi uzupełnienie systemu ochrony zdrowia. Powstało wiele nowoczesnych firm medycznych świadczących usługi telemedyczne na światowym poziomie.

Konsekwencją zastosowania rozwiązań telemedycznych jest poprawa dostępności opieki zdrowotnej. Placówki medyczne mają możliwość obserwacji stanu zdrowia pacjenta i przekazywania zaleceń lekarskich poza szpitalem. Skraca się czas hospitalizacji, co przyczynia się do redukcji kosztów usług medycznych. Możliwość samodzielnego, zdalnego wykonywania pomiarów powoduje odciążenie personelu medycznego oraz zwiększa wydajność jego pracy. Dzięki większej liczbie badań i szybkiemu dostępowi do danych medycznych zwiększa się efektywność leczenia, co z kolei przekłada się na poprawę renomy oraz wizerunku placówek medycznych.

Według raportu Transparency Market Research „Telehealth Market – Global Industry Analysis, Size, Share, Growth, Trends, and Forecast, 2017–2025”, światowy rynek telemedycyny był wart 21 mld USD w 2016 roku. Na lata 2017–2025 przewidywany jest wzrost rynku w tempie 15% rocznie, a w 2025 roku jego prognozowana wartość osiągnie poziom 76,5 mld USD.

Z dobrodziejstw telemedycyny korzystają przede wszystkim osoby obłożnie chore i cierpiące na przewlekłe schorzenia, niepełnosprawni, kobiety w ciąży i seniorzy, zwłaszcza ci, którzy mieszkają sami. Ta forma opieki jest też odpowiednia dla osób będących w trakcie rekonwalescencji czy zmagających się z zaburzeniami wymagającymi stałego monitoringu. Zdalna opieka medyczna pomaga także monitorować stan zdrowia osób przebywających w ośrodkach i domach opieki społecznej.

Wykorzystanie urządzeń mobilnych GSM i internetu oznacza, że telemedycyna działa w obrębie technologii internetu rzeczy (Internet of Things – IoT), w ostatnich latach dynamicznie rozwijających się na całym świecie.

Popularność IoT i rozwiązań umożliwiających zdalną opiekę nad pacjentami napędzana jest m.in. rosnącą liczbą populacji ludzkiej, starzeniem się społeczeństw czy powszechnym występowaniem tzw. chorób cywilizacyjnych (cukrzyca, niewydolność układu krążenia itd.). Jednocześnie rozwojowi platform do świadczenia usług zdalnej opieki zdrowotnej sprzyja postęp technologiczny w zakresie obrazowania medycznego oraz rozwój sieci mobilnych 3G/4G i internetu. Według raportu Transparency Market Research „Telehealth Market – Global Industry Analysis, Size, Share, Growth, Trends, and Forecast, 2017–2025”, światowy rynek telemedycyny obejmujący usługi oraz technologie (hardware i software) był wart 21 mld USD w 2016 r. Na lata 2017–2025 przewidywany jest wzrost rynku w tempie 15% rocznie, a w 2025 r. jego prognozowana wartość osiągnie poziom 76,5 mld USD.

Telemedycyna w Polsce

Według szacunków PwC, wartość rynku telemedycyny w Europie Centralnej i Wschodniej wyniosła w 2016 r. 13,9 mld euro, z czego na Polskę, będącą liderem regionu, przypadło 5 mld euro. Oznacza to, że w naszym kraju telemedycyna znalazła sobie poczesne miejsce w opiece medycznej i stanowi uzupełnienie dotychczasowego systemu ochrony zdrowia. Powstało wiele nowoczesnych firm medycznych świadczących usługi telemedyczne na światowym poziomie.

iMed24

Centrum Medyczne iMed24 SA, spółka wchodząca w skład Grupy Comarch z Krakowa, oprócz działalności stacjonarnej świadczy również zdalną opiekę medyczną. Usługa jest realizowana poprzez platformę Comarch e-Care, która umożliwia odbieranie i przetwarzanie danych medycznych oraz danych zgromadzonych z urządzeń pomiarowych, kontrolujących określone parametry życiowe. Aplikacja e-Care z interfejsem web ułatwia podłączenie aparatury telemedycznej, odbieranie danych i zarządzanie nimi, generowanie graficznej wizualizacji danych, integrację z systemami klasy HIS (Hospital Information System), geograficzną lokalizację pacjentów, zarządzanie pracą i procedurami postępowania personelu interwencyjnego, kontakt z pacjentami za pomocą kanałów audio i wideo oraz prowadzenie konsultacji lekarskich.

W zakres zdalnej opieki medycznej iMed24 wchodzą: Zdalna Opieka Położnicza, Zdalna Opieka Kardiologiczna i Zdalna Opieka Senioralna.

Zdalna Opieka Położnicza Home KTG polega na monitorowaniu ciąży pojedynczej od 36 do 42 tygodnia. Za pomocą przenośnego urządzeniu Comarch KTG przyszła mama w dowolnym miejscu i czasie może wykonać nieinwazyjne badanie akcji serca dziecka oraz czynności skurczowej macicy. Zebrane dane są przesyłane poprzez sieć GSM do Centrum Zdalnej Opieki Medycznej w iMed24. Personel medyczny analizuje wyniki badań i w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia pacjentki albo dziecka podejmuje działania.

Zdalna Opieka Kardiologiczna umożliwia stały monitoring pracy serca z wykorzystaniem przenośnego rejestratora sygnału EKG – Comarch PMA. Zapis sygnału EKG jest transmitowany do Centrum Zdalnej Opieki Medycznej i poddawany analizie. W przypadku wykrycia nieprawidłowości personel medyczny przeprowadza wywiad medyczny i podejmuje decyzję dotyczącą zaleceń lekarskich, a w sytuacjach zagrażających życiu wzywa karetkę pogotowia.

Cyfrowy Rejestrator Comarch PMA pozwala na wykonywanie wielodniowych badań. Urządzenie ma wbudowany moduł GSM/GPS, który umożliwia lokalizację pacjentów, a dzięki wbudowanym algorytmom automatycznie wykrywa zaburzenia pracy serca i na bieżąco informuje zespół medyczny w Centrum Zdalnej Opieki Medycznej. Aplikacja Comarch Holter służy do zarządzania procesem badania pacjenta, m.in. analizą wyników badań, danymi pacjenta, rejestratorami holterowskimi i personelem.

Aparat Comarch SMA zbiera dane z urządzeń peryferyjnych i transmituje je do Centrum Zdalnej Opieki Medycznej. Mogą z nim współpracować takie urządzenia, jak: termometr, ciśnieniomierz, waga, pulsoksymetr, pikflometr, spirometr, glukometr. Aplikacja mobilna mHMA łączy wybrane urządzenia pomiarowe bezpośrednio ze smartfonem i przekazuje siecią GSM wyniki badań do Centrum Zdalnej Opieki Medycznej.

Zdalna Opieka Senioralna pozwala na bieżące monitorowanie podstawowych parametrów życiowych, takich jak pomiar ciśnienia tętniczego krwi, temperatury czy masy ciała oraz konsultowanie stanu zdrowia i samopoczucia osób w podeszłym wieku. Badania mogą być wykonywane przez pacjenta lub jego opiekuna. Po badaniu wyniki przesyłane są siecią GSM do Centrum Zdalnej Opieki Medycznej.

Seniorzy mogą także skorzystać ze specjalnej opaski na rękę, tzw. „bransoletki życia" wyposażonej w przycisk wezwania pomocy SOS, detekcję upadku, czujnik tętna oraz moduł GPS umożliwiający lokalizację pacjenta. Jeśli senior poczuje się źle, może w dowolnym momencie wezwać pomoc, a zespół medyczny natychmiast otrzymuje alarm i jest w stanie interweniować.

„Telemedycyna oprócz korzyści finansowych, wizerunkowych dla placówek medycznych, kadry zarządzającej czy jednostek samorządowych jest przede wszystkim korzyścią dla nas, pacjentów. W XXI wieku żyjemy szybko, zależy nam na czasie, także w przypadku zdrowia. Nie chcemy czekać w kolejkach, a dzięki telemedycynie ten czas możemy zaoszczędzić. Nie tylko czas, pieniądze również. Zdalna opieka umożliwia pacjentom rezerwacje wizyt online, konsultacje ze specjalistą poprzez wideo, omówienie wyników badań z dowolnego miejsca, bez wizyty w placówce. Telemedycyna pozwala na skrócenie czasu hospitalizacji, dzięki specjalnym urządzeniom pomiarowym możemy kontynuować proces leczenia w najlepszych warunkach, czyli w domu. Najważniejszą zaś korzyścią jest bez wątpienia ułatwienie dostępu do świadczeń medycznych i podniesienie poziomu poczucia bezpieczeństwa pacjentów” – mówi Justyna Kalota, dyrektor konsultingu rozwiązań telemedycznych w Comarch Healthcare.

Mediguard

Platforma Telemedyczna Mediguard to wielofunkcyjny system pozwalający na wielostronną komunikację i transmisję wyników badań między pacjentami a lekarzami. Badania wykonywane są za pomocą przenośnych urządzeń diagnostycznych (ciśnieniomierz, glukometr, waga, termometr, EKG, KTG, spirometr i wiele innych) oraz automatycznie wysyłane na elektroniczną kartę pacjenta w placówce medycznej.

„Badania, które dotychczas można było wykonywać jedynie w placówce medycznej, pacjent może obecnie samodzielne wykonywać w domu. Wyniki za pomocą aplikacji mobilnej Atencare automatycznie zostają przesyłane do Platformy Mediguard, która dodatkowo może być zintegrowana z systemem szpitalnym lub oprogramowaniem w przychodni” – mówi Tomasz Kościelny, prezes zarządu Mediguard sp. z o.o. z Warszawy.

Historia wyników badań zgromadzonych na platformie jest udostępniana pacjentowi w aplikacji mobilnej na smartfon lub tablet oraz lekarzowi poprzez komputer z zainstalowaną przeglądarką internetową. Wyniki przeprowadzonych badań są dzięki temu stale dostępne w intuicyjny sposób. Poza tym lekarz może szybko dokonać analizy danych, skontaktować się z pacjentem (poprzez SMS, chat) a następnie podjąć decyzję o ewentualnym leczeniu.

„Stosowanie rozwiązań telemedycznych Mediguard daje możliwość wczesnej diagnostyki chorób, pozwala na skuteczną profilaktykę zdrowotną oraz wpływa na wzrost efektywności leczenia dzięki większej liczbie informacji o stanie zdrowia pacjenta. Dotyczy to nie tylko ludzi już chorych, ale również zdrowych; monitoring stanu zdrowia umożliwia ratowanie życia ludzi w różnym wieku” – tłumaczy Tomasz Kościelny.

Do wykonywania badań w domu – lub dowolnym innym miejscu – służą przenośne urządzenia telemedyczne, takie jak: ciśnieniomierz, EKG, spirometr, pulsoksymetr, KTG, termometr, waga, glukometr, analizator moczu itp. Dostępna jest również walizka telemedyczna, zawierająca zestaw dowolnie wybranych urządze,ń oraz tablet z aplikacją telemedyczną Atencare. Walizka wykorzystywana jest do monitorowania stanu zdrowia pracowników w zakładach pracy. Używają jej też pielęgniarki środowiskowe, które mogą dzięki niej przeprowadzić wybrane badania w domu pacjenta. Nowością jest wprowadzony ostatnio kiosk telemedyczny, wyposażony w ekran dotykowy i aparaty diagnostyczne zintegrowane z Platformą Mediguard. W kiosku telemedycznym można wykonać badania, uzyskując automatyczną informacją o ewentualnych wykrytych nieprawidłowościach.

Telemedycyna Polska

To firma z Katowic należąca do czołówki placówek medycznych, umożliwiających pacjentom całodobowy, zdalny monitoring serca. Flagową usługą Telemedycyny Polskiej SA jest Kardiotele – system teleopieki kardiologicznej, który znacznie zwiększa bezpieczeństwo osób cierpiących na choroby układu krążenia.

„W Telemedycynie Polskiej już od 13 lat dbamy o serca Polaków. Dziś w ramach Kardiotele opiekujemy się blisko 3,5 tys. pacjentów. Rokrocznie ponad 350 razy nasi lekarze podejmują decyzję o wezwaniu do pacjenta zespołu ratownictwa medycznego. 50 takich wezwań to interwencje ratujące ludzkie życie. Dobre decyzje naszego personelu medycznego to wypadkowa bogatego doświadczenia zdobytego na renomowanych oddziałach kardiologicznych oraz sprawdzonych procesów opieki nad pacjentem” – mówi Anna Szymczak, prezes zarządu Telemedycyny Polskiej SA.

Pacjenci Kardiotele otrzymują osobisty aparat EKG wielkości telefonu komórkowego. Za jego pomocą mogą wykonać spoczynkowe badanie pracy serca. Wystarczy podpiąć elektrody oraz wcisnąć znajdujący się na aparacie przycisk „serce”. Wyniki badania są wysyłane przez wbudowany moduł GSM do całodobowego Centrum Telemedycznego (CT24), w którym personel medyczny analizuje je, opisuje oraz przeprowadza telefoniczną konsultację z pacjentem. Co najważniejsze, badanie można wykonać o dowolnej porze dnia i nocy, a niewielki rozmiar aparatu sprawia, że pacjent może zabrać go gdziekolwiek zechce: na wakacje, wycieczkę, czy spotkanie z przyjaciółmi.

„Kardiotele jest usługą monitoringu serca. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych pacjentów, Telemedycyna Polska wprowadziła także usługi zdalnej diagnostyki serca, wykorzystując do tego zaawansowane technologicznie oraz proste w użyciu przez pacjenta urządzenia. Od niedawna można skorzystać z usługi Event Holter – holterowski aparat EKG można zamówić w internecie, a przesyłkę dostarczy kurier wprost do naszego domu. Nie trzeba czekać w kolejce ani umawiać się na często odległy termin wizyty w przychodni. Badasz się, gdziekolwiek jesteś! Tak działa Telemedycyna” – tłumaczy Anna Szymczak.

Usługa Event Holter służy do rejestracji zaburzeń rytmu serca oraz diagnozowania rodzaju schorzenia. Wszystkie przesłane przez pacjenta zapisy rejestrują się na jego indywidualnym koncie. Po zakończeniu, lekarz przygotowuje raport zawierający szczegółowy opis przesłanych badań – wprost na e-mail pacjenta.

„Kiedyś trafiali do nas ludzie w podeszłym wieku. Dziś o pomoc proszą coraz młodsze osoby. Żyjące w stresie, prowadzące siedzący tryb pracy czy stosujący złą dietę. Zawał serca w młodym wieku przestał już dziwić i stał się wyznacznikiem aktualnej kondycji zdrowotnej polskiego społeczeństwa. 50% zawałów przytrafia się ludziom w wieku produkcyjnym. Dzięki telemedycynie nasi pacjenci oszczędzają czas i zyskują wiedzę na temat swojego zdrowia, co bezpośrednio przekłada się na poprawę jakości ich życia” – podsumowuje prezes Telemedycyny Polskiej SA.

Nestmedic

Firma medyczna Nestmedic SA z Wrocławia oferuje przyszłym matkom teleKTG Pregnabit – urządzenie telemedyczne do zdalnego badania kardiotokograficznego (KTG), jednego z najważniejszych badań w trzecim trymestrze ciąży. Pregnabit wykorzystuje cztery sensory: sondę FHR do badania akcji serca płodu, znacznik ruchu płodu, sondę TOCO umożliwiającą zmierzenie poziomu skurczów mięśnia macicy oraz opaskę na rękę lub klips na palec do pomiaru tętna matki.

Badanie KTG przeprowadzane jest samodzielnie w domu, a zebrane dane przekazywane są poprzez GSM/GPRS/3G na platformę telemedyczną do Medycznego Centrum Telemonitoringu. Badanie może być wykonywane w dowolnym miejscu i o dowolnej porze, co daje pełną elastyczność monitorowania dobrostanu płodu. Personel Medycznego Centrum Telemonitoringu pracuje całą dobę, 7 dni w tygodniu. Wyniki badań są przesyłane zwrotnymSMS-em. W przypadku podejrzenia zagrożenia dla zdrowia matki lub dziecka personel uruchamia odpowiednie procedury medyczne.

„Pregnabit to urządzenie telemedyczne znacznie poprawiające opiekę okołoporodową nad pacjentką. Działa bezbłędnie, dodatkowo jest rozszerzane o nowe funkcje i cechy. Z systemu Pregnabit pacjentka może korzystać w domu, czyli najbardziej komfortowym dla siebie środowisku. Świetnie sprawdza się także w szpitalach i gabinetach ginekologicznych, zastępując stacjonarne urządzenia KTG. Skalowalny globalnie ekosystem urządzeń i aplikacji, których celem jest nie tylko bieżące procesowanie pomiarów i badań, ale także systemy predykcyjne wykorzystujące sztuczną inteligencję, wspiera specjalistów w podejmowaniu właściwych decyzji. W swoim życiu pracowałem przy wielu projektach medycznych i telemedycznych, ale ten to coś więcej niż znakomite urządzenie oraz sprawnie działające oprogramowanie – pozytywnie wpływa na stan psychiczny przyszłych mam” – mówi Maciej Stachowiak, dyrektor ds. rozwoju i badań w NestmedicSA.

Moduł Bluetooth pozwala dowolnie rozbudowywać urządzanie o dodatkowe peryferia. W przyszłości zebrane informacje będą mogły być wykorzystanie do tworzenia algorytmów medycznych. Lekarzy i położne będą docelowo wspierały rozwiązania machine learning, które pomogą ustalać priorytety analizy wykonanych badań.

Braster

Wzrost zachorowalności kobiet na raka piersi staje się problemem społecznym. Kluczowe w skuteczności leczenia tego nowotworu jest jego wczesne wykrycie – do tego potrzebna jest ciągła diagnostyka. Mammografia lub biopsja należą do metod inwazyjnych, a możliwość bezinwazyjnego badania piersi daje metoda termograficzna, którą wykorzystuje firma medyczna Braster SA, mająca biuro na PGE „Narodowy” w Warszawie.

Autorskie urządzenie Braster za pomocą matrycy termograficznej, zbudowanej z ciekłych kryształów, rejestruje obszary podwyższonej temperatury w piersiach, mogące świadczyć o złośliwych zmianach. Trwające 15 minut badanie pacjentka przeprowadza samodzielnie w dowolnym miejscu i czasie. Aplikacja Braster Care zainstalowana na smartfonie lub tablecie łączy się bezprzewodowo z urządzeniem Braster i intuicyjnie prowadzi pacjentkę przez cały proces. Zgromadzone dane są następnie wysyłane do Centrum Telemedycznego Braster. Algorytmy sztucznej inteligencji oceniają równowagę termiczną prawej i lewej piersi. Dodatkowo po sześciu badaniach uruchamiany jest drugi algorytm, który porównuje aktualny obraz z obrazami pochodzącymi z poprzednich badań. Wyniki badania przechodzą wyrywkową kontrolę przez ekspertów medycznych. W ciągu 48 godzin pacjentka otrzymuje wynik badania na swoje indywidualne konto. W przypadku wykrycia niepokojących zmian wysyłane jest zalecenie kontaktu z lekarzem. Wyrób medyczny Braster jest w stanie wskazać potencjalnie niebezpieczne zmiany na wczesnym etapie choroby. Skuteczność urządzenia została potwierdzona w badaniu obserwacyjnym ThermaALG, obejmującym łącznie 1500 pacjentek. W grupie kobiet poniżej 50 roku życia czułość metody badania wyniosła 81,5% (95% CI: 64,1; 92,6), a swoistość 87%, co oznacza niewielką liczbę fałszywie dodatnich wskazań. Natomiast wśród kobiet powyżej 50 roku życia czułość metody wyniosła 77,8% (95% CI: 67,2; 86,2), a swoistość 62,5%. System jest w stanie wykryć zmiany nowotworowe wielkości już od 3 mm. Takie wyniki dają szansę na zmniejszenie liczby przypadków nowotworu piersi wykrywanych na zbyt późnym etapie.

„Świadomość znaczenia profilaktyki raka piersi w Polsce ciągle pozostawia wiele do życzenia. Kobietom wydaje się, że jeśli zrobią badanie mammograficzne lub USG piersi raz na dwa lata lub nawet raz na rok, to w zupełności wystarczy. Tymczasem rak piersi może rozwinąć się bardzo szybko i osiągnąć niebezpieczne stadium pomiędzy badaniami kontrolnymi u lekarza – mówimy tu o tak zwanych rakach interwałowych. Dlatego tak duże znaczenie odgrywa regularna, comiesięczna samokontrola piersi w domu, która pozwala na wykrycie potencjalnych zmian na wczesnym etapie. Chcąc ułatwić im to niezwykle ważne zadanie, stworzyliśmy urządzenie, dzięki któremu comiesięczna kontrola piersi stała się prosta, wygodna i, co najważniejsze, bardziej wiarygodna” – mówi Marcin Halicki, prezes zarządu Braster SA

Od sierpnia br. na rynku dostępny jest także Braster Pro – nowe rozwiązanie do gabinetów lekarskich. Jego zaletą jest niska cena w porównaniu z innymi metodami badań piersi oraz to, że osoba wykonująca badanie nie musi być radiologiem.