Często w kontraktach tego typu firmy świadczące wsparcie techniczne zabraniają dokonywania zmian w strukturze oprogramowania, jego kompletacji itp. i wprowadzają odpowiednie mechanizmy kontrolne. Jest to całkowicie legalne działanie, precyzuje bowiem pod jakimi warunkami firma zobowiązuje się do świadczenia swych usług. Jednak nawet jeżeli firma nie oferuje żadnych usług dodatkowych - sprzedaż oprogramowania objętego licencją GPL (lub inną licencją otwartą, która nie zawiera takich ograniczeń) nie jest zabroniona, oczywiście jeżeli przestrzegamy warunków zawartych w tej licencji.

Nie jest jednak dozwolone jakiekolwiek ograniczanie praw wynikających z licencji GPL, a w szczególności pomijanie danych o autorach wykorzystanych modułów programowych. Wymagane jest także co najmniej złożenie deklaracji o udostępnieniu kodów źródłowych modułów objętych licencją GPL w ciągu 3 lat od daty dostarczenia oprogramowania. Pewną odmianą licencji GPL jest licencja LGPL, przeznaczona głównie dla bibliotek programowych - w takim przypadku należy sprawdzić, na jakich warunkach autor lub autorzy udostępnili swoją pracę.

Podobnie sformułowanych, różniących się detalami licencji otwartych jest znacznie więcej, m.in. XFree86 (R) Project License, Mozilla Public License itp. Oczywiście w każdym przypadku, gdy zamierzamy dystrybuować lub zawrzeć w naszym produkcie oprogramowanie objęte tymi licencjami, powinniśmy się z nimi zapoznać i przestrzegać zawartych w nich warunków.

Za licencją stoi prawo

Co z tego wszystkiego wynika? Właściwie jest to dość jasne - przecież nie wolno włączyć np. cudzego andante do własnego koncertu bez podania nazwiska jego autora i udawać, że wszystko jest w porządku! Tymczasem na naszym rynku jest oferowanych wiele produktów, których dystrybutorzy naruszają warunki licencji otwartych. Brak informacji o autorach, warunkach licencjonowania, nieuprawnione wykorzystywanie znaku towarowego Linux i tym podobne naruszenia są liczne.

Takie praktyki poważnie zagrażają ruchowi open source, którego ideą jest właśnie ścisłe przestrzeganie osobistych praw autorskich przy równoczesnym zrzeczeniu się praw majątkowych z nich wynikających. Osoby i firmy naruszające warunki licencji GPL powinny mieć świadomość, że mogą z tego tytułu być ścigane przez prawo. Autorzy lub reprezentujące ich organizacje, np. Free Software Foundation lub wspomniany już Linux Mark Institute mają prawo dochodzenia swoich praw w sądzie.

Ideą licencji otwartych jest udzielenie pełnych praw użytkownikowi. Licencja GPL (i wiele innych) zakłada, że użytkownik zawsze korzysta z programu objętego licencją otwartą w sposób legalny - w związku z tym użytkownik nie może naruszyć praw autorskich, i co za tym idzie, nie może być za to w jakikolwiek sposób ścigany.

Jeżeli jednak użytkownik - osoba prywatna czy instytucja - dokona zmian w programie objętym licencją GPL i przekaże go (odpłatnie lub darmo!) innej osobie lub instytucji, musi to zrobić na zasadach licencji GPL - w innym przypadku łamie prawo. Licencje otwarte nakładają jednak jasno określone obowiązki właśnie na dystrybutorów. Podobnie jak w przypadku licencji komercyjnych obowiązuje zasada: jeżeli nie zgadzamy się na warunki licencji dotyczące kopiowania, dystrybucji oraz modyfikacji oprogramowania, nie wolno tego robić!

Istnieje realne zagrożenie prawne dla wszystkich firm komputerowych, które oferują produkty oparte na oprogramowaniu objętym licencjami otwartymi, a nie przestrzegają (często nieświadomie) ich podstawowych warunków.

Ograniczenia stawiane przez licencje otwarte są naprawdę bardzo mało restrykcyjne - wymagają jedynie lojalności wobec twórców oprogramowania, którzy zdecydowali się na udostępnienie swojej pracy ogółowi.

kontakt z autorem: [email protected]