Pakiet ma również programy pomocne przy śledzeniu aplikacji, które pozwalają wskazać "podejrzane" miejsca w kodzie. Application Verifier automatyzuje testy zgodnie z podaną specyfikacją. PageHeap wykrywa błędy związane z niepoprawnym dynamicznym zarządzaniem pamięcią.

Cenne są też gotowe zestawy testów (w formie dokumentów), które pozwalają na dokładne sprawdzenie wszystkich krytycznych operacji w nowym Windows (a przy okazji stanowią dobry przykład jak testować aplikacje).

Także użytkownik aplikacji może określić, w jaki sposób program ma działać w Windows XP. Dla każdego pliku wykonywalnego można włączać "tryb zgodności" z Windows 9x/NT czy 2000. Wiele aplikacji ma już gotowe odpowiednie ustawienia trybu zgodności.

Sterowniki

W XP rozwinięto możliwości systemu plików. Wprowadzono mechanizm, pozwalający na obsługę FAT32 na płytach DVD-RAM i CD-ROM. Obsługuje on także funkcje szybkiego tworzenia kopii zapasowych. Dzięki specjalnemu API możliwe jest precyzyjne rozkładanie w czasie optymalnych momentów tworzenia obrazów odpowiednich fragmentów wolumenu.

System plików zawiera mechanizm odzyskiwania systemu po dużych zmianach konfiguracyjnych. Zapisywanie niektórych plików powoduje automatyczne wykonanie ich kopii, tak by można było wrócić do poprzedniej wersji. Działa inaczej niż znany Windows File Protection, gdzie po prostu był blokowany zapis pewnych plików. Tu można je zapisywać, jednak zawsze z automatycznym utworzeniem kopii.

Od wersji Windows XP 2269 udostępniono specjalny komponent, pozwalający na traktowanie zasobów HTTP, tak jak zwykłego systemu plików (analogicznie do SMB/CIFS). W XP wbudowano mechanizm przekierowywania do WebDAV. Dzięki temu użytkownik może tak samo traktować serwery HTTP, jak np. zasoby Microsoft Network.

Zmieniono API przeznaczone do defragmentacji systemu plików NTFS, np. możliwa jest pełna defragmentacja MFT, list atrybutów czy plików zaszyfrowanych bez wykorzystania pamięci cache systemu.

Windows XP DDK (Driver Development Kit) zawiera nową strukturę katalogów, a także już pełne wsparcie przyszłej 64-bitowej wersji XP. Udostępniono narzędzie, umożliwiające identyfikowanie przestarzałych funkcji jądra lub tych, które zmodyfikowano w kolejnej wersji Windows. Może więc się okazać, że dla XP szybko powstanie duża liczba nowych sterowników.

Windows XP ma wbudowany mechanizm, pozwalający cofać się do starszej wersji sterownika. Częściowo jest tu wykorzystywany mechanizm odtwarzania plików, częściowo - pakiety instalacyjne. Niemal zawsze po gwałtownych zmianach konfiguracji będzie można uruchomić system w stanie wyjściowym.

Wydajność

W XP znacznie przyspieszono mechanizm uruchomienia systemu. W Windows 2000, w momencie startu, oddzielnie był inicjowany sterownik, oddzielnie były odczytywane informacje z dysku. XP podejmuje próby odczytania informacji z wyprzedzeniem, co pozwala, by np. kontroler dysku odczytywał dane, a równocześnie inny sterownik uruchamiał się. Równocześnie XP optymalizuje kolejkę żądań odczytu z dysku, tak by minimalizować drogę pokonywaną przez głowicę napędu.

XP ma zmieniony mechanizm zarządzania tzw. czasem idle, kiedy procesy użytkowe są bezczynne i system może wykonywać pewne operacje. Zmieniono też mechanizmy zarządzania podziałem czasu procesora. Dodano np. mechanizm "samostrojenia się" procesu i dostosowywania do danego obciążenia komputera. Zmodyfikowano również mechanizmy przydzielania pamięci (zwłaszcza obsługę pamięci wirtualnej). Niestety, trudno znaleźć szczegółowe opisy w obecnej wersji dokumentacji.