Rynkowym przebojem z roku na rok stały się w administracji amerykańskiej X-terminale. Ich sprzedaż w porównaniu z 1992 r. uległa w roku obrachunkowym 1993 podwojeniu. I podobno wcale się nie zanosi na zmniejszenie tempa wzrostu.

Ilustracją tego fenomenu jest sprzedaż X-terminali przez GTSI (Government Technology Services Inc.), firmę, która jest dużym dostawcą komputerów PC na rynek rządowy. Bizness związany ze sprzedażą X-terminali nie istniał w tej firmie jeszcze 18 miesięcy temu. W roku bieżącym firma GTSI sprzedała X-terminale za 2,5 mln USD. W jej ofercie są urządzenia takich firm jak NCD (Network Computing Devices), Tektronix, Hewlett-Packard Co. i Sun Microsystems.

X-terminale są urządzeniami konkurencyjnymi dla komputerów PC i stacji roboczych. Zapewniają podobne właściwości graficzne (przejawiające się w szczególności w korzystaniu z systemu okien), ale nie zapewniają przetwarzania u siebie danych i ich magazynowania na miejscowym dysku twardym.

Cena X-terminali zawarta jest przeważnie w przedziale 1000- 4000 USD, zależnie od oferowanych właściwości. Kosztują one zwykle połowę ceny porównywalnej stacji roboczej. Największym powodzeniem cieszą się wśród nabywców X- terminale kolorowe. Cena takiego urządzenia wynosi ok. 3 tys. USD.

X-Windows - droga ku otwartym systemom

Sama nazwa X-terminal pochodzi od systemu, działającego w środowisku sieciowym pod systemami Unix, opracowanego w latach 80. przez MIT (Instytut Technologii w Massachusetts) i nazwanego X Windows. Został on stworzony dla aplikacji graficznych pracujących w sieci Unix. Popularny standard systemu graficznego OSF/Motif zrzeszenia Open Software Foudation wykorzystuje jako swoją bazę właśnie specyfikację systemu X Windows.

W systemie tym został zdefiniowany specjalny protokół, nazwany X, służący do wymiany poleceń i odpowiedzi między aplikacjami graficznymi a serwerem, którym jest system graficzny oparty na X Windows. Jako warstwę transportu wykorzystuje się wiele niezależnych od systemów graficznych protokołów (jak TCP/IP, DECnet). Dzięki temu, użytkownik korzystający z X Windows może wyświetlić na swoim terminalu, stacji roboczej czy komputerze typu PC aplikacje unixowe, pochodzące z niezgodnych między sobą środowisk (komputerów o różnych architekturach i graficznych systemach operacyjnych). Wspólny dla wszystkich komputerów w sieci protokół X powoduje także, że programy mogą być wykonywane na jednych a wyświetlane na innych maszynach, o całkowicie różnych architekturach.

Kariera X-terminalowa

Najczęściej spotykane aplikacje, które korzystają z X- terminali to programy CAD (Computer Aided Design), GIS (Geographic Information Systems) i CASE (Computer Aided Software Engineering) oraz typowe zastosowania biurowe, jakim jest np. dostęp do bazy danych. Spośród producentów X- terminali należy wymienić takie firmy jak: HDS, NCD, HP, IBM, Digital Equipment Corporation i Tektronix.

Podstawowe przyczyny, które zdecydowały o rosnącej karierze X-terminali to m.in.:

* Zastępowanie komputerów typu mainframe przez środowiska otwarte, typu klient-serwer. Proces ten (tzw. downsizing) powoduje zastępowanie terminali znakowych przez komputery typu desktop lub przez terminale X.

* Rosnące koszty komputerowej obsługi administracji. Niektóre instytucje rządowe, korzystające ze sporych sieci składających się z wielu stacji roboczych i komputerów PC skonstatowały ku swemu zdziwieniu, że koszty takich instalacji znacznie przewyższyły te, związane z centralnym mainframem. X-terminale to w miarę tanie rozwiązanie takiej komputeryzacji.

* Względy bezpieczeństwa. Ponieważ X-terminale nie posiadają żadnych napędów dyskowych, nie trzeba się kłopotać danymi, które na nich mogłyby być zapisane, a także obawiać się tego, że użytkownik za ich pośrednictwem wprowadzi np. zainfekowany wirusami komputerowymi program do środowiska sieciowego.

Panuje pogląd, że rząd USA poszukuje rozwiązań, które obniżają koszty komputeryzacji - a korzystanie z X-terminali jest właśnie tą drogą. Powodują one, że prace biurowe związane z administracją są coraz łatwiejsze oraz, co jest nie bez znaczenia, bezpieczniejsze.

Zakupy X-terminali w USA są ogromne. 58 tys. sztuk tych urządzeń produkcji HDS zakupiła od firmy Boeing armia Stanów Zjednoczonych. Przedstawiciel Boeinga powiedział, że sama instalacja tych urządzeń jest o wiele łatwiejsza niż komputerów typu desktop, szczególnie pod względem integracji, dystrybucji i obsługi oprogramowania. Dodatkowym plusem są względy bezpieczeństwa związane z bardziej szczelną kontrolą wprowadzania i usuwania danych ze względu na brak stacji dysków.

Terminale X korzystają przy tym z coraz większej mocy przetwarzania stacji roboczych i serwerów. Firma Digital sprzedaje więcej X-terminali dzięki wprowadzeniu na rynek nowych RISCowych procesorów Alpha. Szef marketingu X- terminali u Digitala, Nina Hargus, oświadczyła, że dostawy dla rządu wzrosły w br. o 40% i że należy się spodziewać kontynuacji tej tendencji w roku przyszłym.

Warto przytoczyć dane IDC dotyczące X-terminalowej oferty. Zgodnie z nimi w 1992 r. sprzedano tych urządzeń na całym świecie za 563 mln USD. Przewiduje się, że w 1993 r. sprzedaż ta wzrośnie do 870 mln USD, a w 1994 r. osiągnie poziom 1,2 mld USD.

W roku 1992 sprzedano ok. 200 tys. X-terminali, co można porównać z przewidywaniem tych dostaw, wynoszących 300 tys. sztuk, w roku 1993.

Dla porównania można tu przytoczyć dane również IDC, mówiące o sprzedaży licencji na użycie oprogramowania bazującego na X Windows a przeznaczonego dla komputerów typu PC. Otóż w 1992 r. dostarczono taki software dla 180 tys. komputerów klasy PC. Wartość ta wzrośnie wg IDC do ok. 400 tys. sztuk w 1993 r.

Jak wynika z tego zestawienia, liczba X-terminali staje się porównywalna z liczbą komputerów PC, które posiadają zainstalowane oprogramowanie typu X Windows.