Nowoczesne metody zarządzania finansami i realizację strategii biznesowej przedsiębiorstw wspomagają rozwiązania informatyczne. Dziś - w codziennej działalności przedsiębiorstw - trudno dziedziny te traktować rozłącznie.

W nowoczesnej gospodarce obserwuje się ogromny wzrost konkurencji. Przejęcia i połączenia powodują radykalne zmiany układu sił na rynku. Sprawia to, iż menedżerowie sięgają po nowe koncepcje zarządzania przedsiębiorstwem. Teoretycy tej dziedziny wspierają ich wysiłki nowymi metodologiami. Wartość dla akcjonariuszy (Shareholders Value) czy strategiczna karta wyników (Balanced Scorecard) przestają być tylko akademickimi teoriami, ale stosowane w coraz większej liczbie przedsiębiorstw w istotny sposób wspierają ich zarządzanie.

Wiele koncepcji zarządzania opartych jest na skomplikowanych modelach matematycznych oraz na olbrzymiej ilości danych finansowych i operacyjnych. Ich praktyczne zastosowanie jest możliwe m.in. dlatego że systemy informatyczne są dziś traktowane jako nieodzowne narzędzia wspierające prowadzenie księgowości i wiele innych aspektów działalności operacyjnej przedsiębiorstwa. Wykorzystywane do tego systemy zintegrowane, hurtownie danych czy inne analityczne aplikacje są zarówno źródłem danych, jak i narzędziem do sprawowania efektywnej kontroli finansowej w przedsiębiorstwie.Wykorzystanie systemów informatycznych w kontekście wsparcia zarządzania można podzielić na dwie warstwy. Pierwsza z nich, leżąca u podstaw działań związanych z kontrolą finansową i zarządczą, to obszar generowania, składowania i wymiany danych operacyjnych. Druga, bazująca na pierwszej, umożliwia odpowiednią obróbkę i prezentację danych.

Dane operacyjne z pierwszej warstwy są przekazywane do warstwy drugiej, gdzie są poddawane analizom i stanowią podstawę decyzji zarządczych. Następnie są one transferowane ponownie do warstwy pierwszej, gdzie na ich podstawie podejmowane są działania operacyjne.

Skąd dane?

Elementy pierwszej warstwy systemów to głównie tzw. zintegrowane systemy informatyczne (Enterprise Resource Planning - ERP) oraz hurtownie danych (Data Warehouse). Do warstwy tej można zaliczyć także coraz powszechniej stosowane systemy CRM (Customer Relationship Management - zarządzanie relacjami z klientami) czy SCM (Supply Chain Management - zarządzanie łańcuchem dostaw). Istotną zmianę jakościową w wykorzystaniu systemów informatycznych wprowadza także wykorzystanie koncepcji i narzędzi e-business.

Zastosowanie systemów ERP w kontekście technik kontroli finansowej i zarządczej jest często niesłusznie nie doceniane. Poprawne działanie takiego systemu, w jak największym obszarze aktywności przedsiębiorstwa, nie tylko w znacznym stopniu wpływa na kompletność i jakość danych, które można wykorzystywać do wszelkiego rodzaju analiz, ale umożliwia także wykonywanie w codziennych zadaniach zaleceń czy poleceń tworzonych na podstawie specjalistycznych narzędzi analitycznych i zarządczych. Systemy ERP to gotowe rozwiązania, choć możliwości ich parametryzacji są olbrzymie. Ich wdrożenia w pełnym zakresie są zwykle ogromnymi przedsięwzięciami wymagającymi wiedzy technicznej i biznesowej.

Hurtownie danych - drugi element omawianej warstwy - należy rozpatrywać w kontekście składowania danych z różnych źródeł, zarówno wewnętrznych, takich jak systemy ERP, CRM, SCM, jak i zewnętrznych - dane statystyczne, serwisy finansowe, itp. W przeciwieństwie do systemów ERP, będących w miarę gotowym produktem, hurtownie danych są raczej koncepcją iteracyjnego tworzenia i wykorzystywania produktów dopasowanych do specyficznych wymagań firmy. Trudno zatem mówić o gotowym rozwiązaniu. Hurtownie danych buduje się w zależności od szczegółowych potrzeb danego przedsiębiorstwa (organizacji), za każdym razem tworząc odmienne modele danych. W tym kontekście ciekawe jest pojawienie się na rynku kilku rozwiązań proponujących zastosowanie predefiniowanych modeli danych przygotowanych na potrzeby przedsiębiorstw z konkretnych branż (np. bankowość, telekomunikacja). Ma to radykalnie skrócić czas budowy hurtowni i zminimalizować ryzyko niepowodzenia projektu.

Z punktu widzenia naszych rozważań narzędzia CRM i SCM są dość zbliżone do systemów ERP. Celem działań w ramach CRM jest zebranie, przygotowanie i wykorzystanie wszelkiego rodzaju danych o kliencie w celu jak najlepszego dostosowania oferty. SCM ma natomiast za zadanie optymalizację sposobu, czasu i formy dostaw.