Wybór systemu operacyjnego kontrolującego serwer implikuje też dobór dalszej części programów zarządzających i kontrolujących pracę komputerów użytkowników i sieci. Część programów tego typu - zarówno komercyjnych, jak i open source - jest przystosowana do pracy pod wieloma systemami – bądź niezależna od systemów operacyjnych - niektóre jednak nie.

Oprogramowanie komputerów klienckich

Przy dobieraniu oprogramowania dla komputerów poszczególnych użytkowników musimy wziąć pod uwagę praktyczne zastosowanie danego komputera – często dane stanowisko pracy wymusza użycie specyficznych aplikacji, które poważnie ograniczają swobodę doboru systemu operacyjnego. W praktyce przeważająca większość stanowisk biurowych pracuje pod kontrolą systemów Windows. Spowodowane jest to wspomnianą wyżej koniecznością stosowania specjalistycznego oprogramowania, które dostarczane jest przez producentów skupiających się tylko i wyłącznie na tej platformie. Wynika to zarówno z popularności systemów Windows, jak i ze stosunkowo większej trudności tworzenia oprogramowania pod platformy GNU/Linux.

Przy wprowadzaniu kompleksowych rozwiązań IT w skali działu lub firmy koszt systemu operacyjnego na jedno stanowisko nie wydaje się znaczący, jednak jeśli takich stanowisk mamy wiele, można rozważyć zastąpienie produktów Microsoftu systemami open source - Linux, trzeba jednak takie rozwiązanie gruntownie przemyśleć. Pomijając już samą komplikację procesu instalacji, pamiętać należy o odmiennej obsłudze nawet podstawowych programów. Dodatkowo, zmiana przeznaczenia danego stanowiska może wymusić zastosowanie oprogramowania nie współpracującego poprawnie z daną dystrybucją. O wiele wygodniej i rozsądniej jest zainstalować popularny Windows i skupić się na zastąpieniu płatnych programów ich darmowymi odpowiednikami.

Oferowanych jest wiele darmowych narzędzi o funkcjonalności zbliżonej lub niewiele ustępującej płatnym odpowiednikom, przy wyborze należy jednak pamiętać o dokładnym zapoznaniu się z licencją. Pewna grupa programów jest darmowa tylko do użytku domowego lub niekomercyjnego i w ramach firmy należy wykupić licencję.

Wygodne kompromisy

Znajomość popularnych rozwiązań open source pozwala zaoszczędzić znaczące środki z budżetu firmy, pamiętać trzeba jednak o ostrożności. Nadmierny entuzjazm w stosowaniu tzw. wolnego oprogramowania może spowodować komplikację pracy lub nieprawidłowości w dostępie do usług. Praktyka pokazuje, że przysłowiowym „złotym środkiem” jest wyważenie stosowania koniecznych aplikacji komercyjnych i darmowych. Pamiętajmy również, że przeciętny użytkownik nie zawsze zna wybraną przez nas aplikację niekomercyjną – co w efekcie przynieść może większe straty niż planowana przez nas oszczędność.