Witaj Jutrzenko swobody?

Zaczynający się rok 1995 może się stać dla telekomunikacji czasem przełomu.

Zaczynający się rok 1995 może się stać dla telekomunikacji czasem przełomu.

Taką nadzieję wiązać można z kilkoma czynnikami, z których za najważniejszy trzeba uznać projektowane na I półrocze wejście w życie zmian w Ustawie o Łączności. Kolejnymi ważnymi czynnikami są projektowane dalsze zwiększenie liczby abonentów telefonii powszechnej, uruchomienie łączności komórkowej w systemie GSM, wprowadzenie nowych usług telekomunikacyjnych w sieci TP S.A., rozszerzenie zakresu usług i ich dostępności w pracujących już sieciach pakietowych, nowe wdrożenia EDI (Elektronic Data Interchange), upowszechnienie łączności satelitarnej.

Wszystkie wymienione czynniki są efektem długoletnich niekiedy działań, których efekty dopiero obecnie zaczynają być widoczne. Jednocześnie trzeba pamiętać, że rysujący się już w ubiegłym (1994) roku postęp na telekomunikacyjnej mapie Polski, to nie tylko kwestia pieniędzy (chociaż bez nich ani rusz), ale to także zasługa dziesiątków tysięcy ludzi, których praca obecnie zaczyna być ogólnie widoczna.

Od 1995 r. następuje pełna liberalizacja rynku telekomunikacyjnego w Europie. W obawie przed zdominowaniem swoich rynków telekomunikacyjnych przez operatorów zagranicznych Grecja, Hiszpania i Portugalia uzyskały od Unii Europejskiej zgodę na odroczenie liberalizacji do 2003 r. Obserwacja, jak potoczą się te procesy w Europie będzie bardzo przydatna dla określenia polskiej strategii rozwoju telekomunikacyjnego rynku.

Ustawa o Łączności

Potrzeba zmian w obowiązującej od 23 XI 1990 r. Ustawie, poźniej trzykrotnie nowelizowanej, jest powszechnie postulowana przez środowiska związane z telekomunikacją. Zmiany w Ustawie (a nie nowa Ustawa!) miały być wprowadzone jeszcze w zeszłym roku. Wydaje się, że tempo prac nad tymi uregulowaniami prawnymi powinno być znacznie szybsze, szczególnie w obecnej sytuacji, gdy niekiedy hamują lub uniemożliwiają prowadzenie działalności.

Zmiany w Ustawie mają objąć m.in. * Ustalenie wymagań i trybu udzielania zezwoleń oraz odróżnienie koncensji (świadczenie usług telekomunikacyjnych) i zezwolenia (zakładanie i używanie radiokomunikacyjnych urządzeń nadawczo-odbiorczych oraz wydzielonych sieci telekomunikacyjnych). Proponowane zmiany idą w kierunku liberalizacji wymagań w odniesieniu do telekomunikacyjnych usług międzynarodowych świadczonych przez podmioty zagraniczne i spółki z ich udziałem. Jednocześnie jednak zwiększone mają być kompetencje Ministra Łączności w zakresie wydawania i cofania koncesji lub zezwolenia.

* Ma powstać rozporządzenie określające warunki świadczenia usług telekomunikacyjnych w sieci użytku powszechnego, obejmujące wszystkich operatorów, łącznie z TP S.A.

* Większy nacisk ma być położony na obowiązek homologacji urządzeń telekomunikacyjnych oraz ich odpowiedniego oznakowania, bardziej precezyjne będą przepisy dotyczące trybu i warunków wydawania i cofania świadectw homologacji.

* Mają nastąpić zmiany w zasadach tworzenia planów numeracji krajowej, a obowiązkiem uzyskania przydziału numeracji objęta zostanie także TP S.A.

* Zmienione mają być regulacje prawne dotyczące przydziału częstotliwości. Ma w tym względzie zostać osiągnięta zgodność polskiego prawa z ustaleniami Międzynarodowej Konwencji Telekomunikacyjnej. Powołana ma zostać Rada ds. wykorzystania częstotliwości.

* Organy kontrolne, jak Państwowa Agencja Radiokomunikacyjna i Państwowa Inspekcja Telekomunikacyjna mają mieć rozszerzone kompetencje. Przewiduje się także zaostrzenie odpowiedzialności karnej za nie stosowanie się do przepisów znowelizowanej Ustawy o Łączności.

Abonenci telefonii powszechnej

W bieżącym roku liczba abonentów telefonicznych po przekroczeniu 5 mln ma wzrosnąć o dalsze ok. 400 tys. Dalej budowana będzie nowoczesna struktura kablowa wraz z systemem łączy światłowodowych pozwalających na wprowadzenie technologii SDH. Operatorami powszechnej łączności telefonicznej coraz w większym zakresie będą spółki i organizacje niezależne od TP S.A., dysponujące niekiedy sporymi funduszami na budowę własnych sieci. Jako przykład można podać RP Telekom, który uzyskał 77 mln USD prywatnych kredytów zachodnich na budowę sieci w Pile i na Śląsku i jest zaangażowany w budowę 11 lokalnych sieci telekomunikacyjnych. Również inne, działające głównie lokalnie firmy angażują coraz większe kapitały w telekomunikację, przede wszystkim na obszarach wiejskich. Należy sądzić, że w 1995 r. współpraca pomiędzy nimi a TP S.A. układać się będzie pomyślnie, bowiem już wkrótce działać będą wg tego samego, generalnego regulaminu, a kwestie rozliczeń mają już swoje prekursorskie rozwiązania.

Telekomunikacja Polska S.A. ponosić będzie oczywiście główny wysiłek w osiąganiu wyznaczonego za 5 lat wskaźnika 25-30 telefonów na 100 mieszkańców. Kończąca się przebudowa systemu połączeń międzymiastowych, już zawarte umowy a także te, które prawie na pewno zawarte zostaną w 1995 r. na dostawy centrali telefonicznych przez głównych partnerów TP S.A. (Alcatel, AT&T, Siemens) zapewni nie tylko znaczną poprawę jakości połączeń, ale i wzrost liczby abonentów. Pod koniec br. każda miejscowość w Polsce ma mieć łączność telefoniczną (na koniec 1994 r. miejscowości bez takiej łączności było jeszcze ok. 2300). Na terenach wiejskich ma nastąpić eliminacja central ręcznych, być może uda się wprowadzić nowe rozwiązania techniczne (cyfrowa telefonia radiowa). Bardzo ważną częścią planu telefonizacji terenów wiejskich będzie koordynacja wysiłków lokalnych komitetów telefonizacji, których jest obecnie przeszło 4 tys. Wszystkie te działania mają umożliwić osiągnięcie powyżej 4 (może ok. 5) wskaźnika liczby telefonów na wsi na 100 mieszkańców.

Łączność komórkowa w systemie GSM

Na początku roku 1995 możemy się spodziewać ogłoszenia przetargu na cyfrową sieć telefonii komórkowej w pasmie 900 MHz. Według nieoficjalnych wiadomości przetarg ma wyłonić dwóch operatorów sieci GSM. Poza ostrą walką o status operatora sieci będziemy też świadkami konkurowania ze sobą największych światowych dostawców sprzętu do budowy sieci oraz samych komórkowych aparatów telefonicznych. Uruchomienie sieci GSM wprowadzi polskich użytkowników do systemu paneuropejskiego, oferującego znacznie więcej możliwości i dodatkowych usług. Wprowadzenie GSM zapowiada też rywalizację między tym systemem, a obecnie używanym NMT 450. W telefonii komórkowej rok 1995 będzie więc przełomowy i nadzwyczaj ciekawy.

Nowe usługi w sieci TP S.A.

W sieci "Komertel" wprowadzone zostaną na zasadach w pełni komercyjnych usługi ISDN. Możliwe będzie prowadzenie jednoczesnej pracy na komputerach połączonych tą siecią oraz równoczesne przesyłanie głosu i obrazu. Usługi ISDN uruchomiono po raz pierwszy w Warszawie, w innych centralach mają być uruchamiane zgodnie z potrzebami. Na początku br. nastąpi uruchomienie usług EUROISDN ze Szwecją i Danią (a za ich pośrednictwem także z innymi krajami europejskimi) oraz połączenie ISDN organizowane przez AT&T.

Wprowadzone zostaną pierwsze połączenia typu "800". Na razie ze względu na brak możliwości pełnego wprowadzenia sygnalizacji "nr 7", usługi typu "800" będą umożliwiały połączenia bezpłatne (na koszt posiadacza numeru "800"). Jednak w niektórych typach central dzwoniący obciążony zostaje jednym impulsem taryfowym (niezależnie od czasu trwania rozmowy), usługa nie wszędzie byłaby więc całkowicie bezpłatna.

Dostępne będą polskie usługi typu "Audiotekst", realizowane przez wyspecjalizowane firmy. Operator, czyli na początku TP S.A., dostarcza odpowiednie systemy rozliczania tych usług ze swoimi abonentami, dzieląc się z dostawcą usług przychodami. Dla prawie wszystkich abonentów w kraju usługa dostępna będzie przez wskaźnik "700".

Rozwijać się będą systemy bilingowe, zarówno w warstwie rejestracji połączeń, jak i ich późniejszego opracowywania. Istnieją szanse na wprowadzenie jednolitego w całej TP S.A. systemu opracowywania danych bilingowych i formułowania dostarczonych przez biling wniosków.

Sieci pakietowe

W 1995 r. nastąpi znacząca rozbudowa sieci Polpak. Instalacja nowych dużych węzłów i 18 koncentratorów zwiększy pojemność sieci 2,5- krotnie (kontrakt z Alcatel CIT). Łącza między węzłami w Warszawie, Katowicach, Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie i Gdańsku będą przesyłać dane w systemie cyfrowym z szybkością do 2 Mb/s w protokole Frame Relay. Cyfryzacja pozostałych łączy międzywęzłowych pozwoli na przesyłanie danych z szybkością min. 64 Kb/s. Zmianie (o dwie generacje) ulegnie oprogramowanie sieciowe, co umożliwi m.in. tworzenie sieci wirtualnych i efektywne przesyłanie danych między sieciami. Z Polpakiem połączone będą krajowe sieci Telbank, Kolpak, Nask i Cupak. W Warszawie powstanie sieć ATM budowana przez Ericsson-Schrack we współpracy z NASK, przy wykorzystaniu central ATM produkcji General DataComm. W sieci Kolpak uruchomiony zostanie I etap wdrażania systemu zarządzania i kontroli przejazdów. Rozpocznie się realizacja budowanych przez TP S.A. sieci miejskich, wykorzystujących zakończenia łączy światłowodowych w centralach tranzytowych i wolne linie włókna światłowodowe. TP S.A. chce wybudować sieci MAN (metropolitalne) w 12 miastach, najpierw w Warszawie i Krakowie.

Wdrożenia EDI (elektronicznej wymiany danych)

Wszystko wskazuje na to, że nastąpi szybki wzrost znaczenia elektronicznej wymiany danych, bez której nie można dzisiaj myśleć o efektywnej międzynarodowej współpracy gospodarczej. Wymiana ta odbywa się zgodnie z ustalonymi standardami i formatami w ten sposób, że dane mogą być bezpośrednio przetwarzane przez połączone ze sobą systemy komputerowe bez konieczności ponownego wprowadzania danych i bez udziału człowieka.

Przesyłanie komunikatów EDI może odbywać się z wykorzystaniem różnych mechanizmów transferu danych, a jednym z najpopularniejszych jest poczta elektroniczna X.400. Przepisy stosowania EDI w połączeniu z X.400 opracowane zostały przez Wspólnotę Europejską i są znane jako przewodnik TEDIS. Między innymi w związku z rozwojem EDI nastąpi rozwój poczty elektronicznej X.400. Poczta ta uruchomiona będzie m.in. w sieci pakietowej Polpak. EDI i poczta X.400 stosowana być może także przy innych sposobach transmisji danych, nawet przez powszechnie dostępne linie telefoniczne.

Łączność satelitarna

Niegdyś egzotyczna dwustronna łączność satelitarna obecnie dzięki miniaturyzacji i znacznej obniżce kosztów sprzętu i jego eksploatacji stała się atrakcyjnym sposobem uzyskiwania połączeń tam, gdzie brak jest sieci telefonicznej, a także jako łączność zapasowa. Stacjonarne połączenia satelitarne systemu V-SAT prawdopodobnie oferować będzie nie tylko Telewizja Satelitarna TP S.A., Telbank czy Telewizja Satelitarna S.A.

Rok 1995 i zmiana przepisów prawnych może przynieść także otwarcie Polski na ruchomą łączność satelitarną, np. w systemie Inmarsat C i B. Taki typ połączeń umożliwia nie tylko nawiązanie łączności wszędzie i zawsze, ale także rozwiązuje problem monitorowania przewozów (m.in. coś dla cła) oraz automatyczne przekazywanie danych z oddalonych stacji monitorujących (np. przy zagrożeniach ekologicznych).

Na koniec przewidywań, co czeka nas w 1995 r. prawie na pewno można założyć znaczny wzrost łączności radiowej, która coraz częściej stosowana będzie obok, a niekiedy zamiast tradycyjnej łączności kablowej praktycznie we wszystkich zastosowaniach.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200