Pierwsze polskie rozdania

Operatorzy systemów zgodnych z IEEE 802.16 mogą je instalować w licencjonowanych zakresach częstotliwości radiowych, przydzielanych przez poszczególne organizacje narodowe, które zarządzają krajowymi zasobami radiowymi. W Polsce do wdrażania systemów WiMAX Urząd Regulacji Telekomunikacji i Poczty przeznaczył (w 2003 r.) pasmo 200 MHz w zakresie częstotliwości 3,6-3,8 GHz, a więc nieco inaczej niż w innych krajach europejskich, gdzie takie samo pasmo mieści się w przedziale 3,4-3,6 GHz. Cała procedura przydzielania operatorom częstotliwości "dla cyfrowych systemów radiowego dostępu abonenckiego w stacjonarnych sieciach telekomunikacyjnych" została podzielona na trzy etapy.

W pierwszym przetargu (grudzień 2004) URTiP przydzielił operatorom 10 ogólnopolskich kanałów dupleksowych (2 x 3,5 MHz), czyli łącznie 10 kanałów radiowych - przy czym równocześnie prezes URTiP Witold Graboś zapowiedział kolejny przetarg, na dalsze kanały ogólnopolskie oraz inne o lokalnym zasięgu. Najlepsze oceny, a tym samym prawo do użytkowania w Polsce przez 15 lat pasma dla stacjonarnych usług radiowych typu punkt-wielopunkt, uzyskali: Polska Telefonia Cyfrowa (4 kanały radiowe), spółka internetowa E-internets (4 kanały) oraz organizacja NASK (2 kanały).

W drugim przetargu, ogłoszonym i rozstrzygniętym w lipcu 2005 r., regulator przedstawił do zagospodarowania 3 następne "podwójne" ogólnopolskie kanały dupleksowe (6 kanałów radiowych po 2 x 3,5 MHz każdy). Ogólnopolskie pary radiowe zdobyła Netia poprzez dwie swoje spółki córki - Netia Globe (2 kanały radiowe) i Netia Świat (2 kanały), a NASK - który mimo zwycięstwa w pierwszym przetargu oprotestował jego rezultaty - uzyskał brakującą mu do kompletu parę (2 kanały). Do dalszego podziału pozostały jedynie regionalne kanały radiowe o niewielkim zasięgu. Podsumowując dotychczasowe wyniki przetargowe, po długim okresie bezczynności zostały w końcu wyłonione cztery podmioty operatorskie do wdrażania systemu WiMAX w Polsce, z których każdy ma do dyspozycji po 4 dupleksowe kanały radiowe ogólnokrajowego zasięgu (łącznie 16 kanałów radiowych).

W trzecim etapie URTiP zamierza rozdysponować kilkaset pozostałych wolnych częstotliwości radiowych o zasięgu lokalnym, które jako powtórnie wykorzystywane w różnych regionach muszą spełniać kryterium kompatybilności elektromagnetycznej (brak wzajemnych interferencji). Lista rejonowych obszarów przetargowych już teraz obejmuje ponad 310 pozycji i prawdopodobnie nie jest jeszcze ostateczna. Takie rozdrobnienie obszarowe sprzyja małym inwestorom, którzy po uzyskaniu licencji na zagospodarowanie pasma (3,5 MHz) oraz uiszczeniu jednorazowej opłaty za rezerwację częstotliwości (od 2,5 tys. zł w górę) mogą rozpocząć działalność operatorską na niewielkim obszarze. Pierwsze licencje "powiatowe" już zostały wydane, a w kolejce czeka wiele zainteresowanych podmiotów. Termin trzeciego etapu zgłoszeń przetargowych prezes URTiP ustalił na 31 sierpnia br.

Wzrost zainteresowania w branży

W ostatnim czasie każdy miesiąc przynosi nowe informacje o przyśpieszeniu prac w tym sektorze komunikacji. Od dłuższego czasu Intel intensywnie działa z firmami telekomunikacyjnymi (Airspan Networks, Alvarion, Aperto Networks, Redline) w celu opracowania i wdrożenia sprzętu 802.16 z certyfikatem WiMAX wykorzystującego krzemowe rozwiązania Intela. Intel ma już w swojej ofercie układy scalone wspierające tę technologię, a większość producentów sprzętu sieciowego bierze czynny udział w pracach stowarzyszenia WiMAX Forum, które promuje te rozwiązania. Premiera krzemowego rozwiązania Intela 802.16a odbyła się w 2004 r.

Z dostawcą półprzewodnikowych chipów zamierzają współpracować także Siemens Mobile i Proxim, które planują instalować produkty WiMAX jeszcze w tym roku. W tym samym kierunki zmierzają prace Intela i ArrayComm, mające na celu opracowanie modyfikacji standardu IEEE 802.16 (WiMAX) do instalowania anten inteligentnych. Intel planuje wspomóc rozwiązania ArrayComm nowymi chipsetami, opracowanymi specjalnie dla standardu IEEE 802.16e. Od stycznia Lucent Technologies przystosowuje platformę Accelerate do specyfikacji 802.16 oraz zintegrowania jej z ofertą transmisyjną firmy Alvarion. Firmy dostarczą rozwiązanie dla sieci konwergentnych, które umożliwią operatorom wyposażenie istniejących stacjonarnych i mobilnych sieci 3G w technologię wspierającą infrastrukturę radiową WiMAX.

Pierwsze lokalne instalacje w Polsce uruchomiła Crowley Data, która w maju 2005 r. udostępniła bezprzewodowy dostęp do Internetu zgodny z zaleceniami WiMAX podwarszawskiej gminie Zielonka (zasięg ok. 12 km). Operator zapowiada jednak rozbudowę sieci wg technologii zgodnej z Forum WIMAX (Worldwide Interoperability for Microwave Access). Sieć komercyjną WiMAX w standardzie 802.16-2004 udostępnił w sierpniu br. dostawca usług sieciowych SferaNET przy współpracy z Intelem i Alvarionem (zob. str. 10). Sieć pokrywa swym zasięgiem całe miasto Bielsko-Biała oraz zapewnia bezprzewodowy dostęp do Internetu w promieniu 30 km od nadajnika (wkrótce 50 km). Również Netia, będąca zwycięzcą przetargu URTiP, poinformowała, że niebawem zagospodaruje licencjonowane pasmo radiowe dla usług w standardzie IEEE 802.16e.