Grupa zapaleńców to nie nazwa rodzaju jednostki organizacyjnej. Nie powinna być mylona z zespołem, grupą ekspertów, radą czy komisją. To pewien stan umysłu członków grupy.

Dwie najbardziej charakterystyczne cechy grup zapaleńców to: olbrzymie poświęcenie dla wykonywanego zadania i równie głęboka wiara, że ma ono doniosłe znaczenie. Biorąc pod uwagę jedynie te dwie cechy, łatwo jest zrozumieć, dlaczego wielu organizacjom tak trudno jest zaakceptować grupy zapaleńców. Z powodu samodzielnego i niezależnego myślenia wydają się być skoncentrowane jedynie na sobie i niechętne do współpracy, a ich żarliwe poświęcenie się sprawie czasami jest błędnie odczytywane jako fanatyzm. Styl pracy grup zapaleńców charakteryzuje także wiele innych cech. Niektóre z nich wydadzą się znajome wszystkim członkom organizacji. Kilka zostanie uznanych za dziwne lub nawet absurdalne, być może dlatego że są tak niezwykłe w tradycyjnych organizacjach. Wiele tych cech oznacza zarówno koszty, jak i korzyści dla organizacji.

Uczucia członków grup zapaleńców w stosunku do innych nie odgrywają znaczącej roli.

W większości innych, niewielkich grup relacje międzyludzkie mają ogromne znaczenie. Przyjaźnie, osobiste sympatie i antypatie, status poszczególnych członków - wszystkie te czynniki mają duży wpływ na zdolność efektywnego funkcjonowania grupy.

Tego rodzaju uczucia odgrywają niewielką rolę w grupach zapaleńców. Relacje interpersonalne istnieją na marginesie ważnego zadania do wykonania. Efektywna praca takich grup nie jest wynikiem lojalności i wzajemnego zaufania ich członków. Nie jest również wynikiem przyjaźni ani zrozumienia dla dziwacznego zachowania innych. Grupy zapaleńców pracują na zupełnie innych zasadach. Uwielbiają swoje zadanie i atmosferę współpracy. Kiedy każdy członek grupy jest zaangażowany w wykonanie zadania, może pojawić się wzajemne zaufanie, choć niekoniecznie. W grupach zapaleńców często pojawiają się uczucia wzajemnego zrozumienia, lojalności i przyjaźni, ale są rezultatem, a nie przyczyną, poświęcenia się wykonaniu zadania.

Członkowie grupy ekscytują się wszystkim, co związane jest z głównym zadaniem. Poświęcają własne zasoby i stosunki z innymi ludźmi na rzecz ubóstwianego zadania i ukochanej grupy. Ignorują wady swych towarzyszy lub traktują je jak akceptowalne przejawy ekscentryczności, pod warunkiem że nie mają wpływu na pracę. Gdy zadanie dobiega końca, wady stają się coraz bardziej zauważalne. Z czasem wywołują irytację, powodującą "pęknięcia" w grupie.

Często, szczególnie w wielkich organizacjach, ludzie przydzieleni do pracy w kolejnym komitecie czują się jak skazańcy. Członkowie grupy zapaleńców nigdy nie odnoszą takiego wrażenia. Przeciwnie, chcą się aktywnie angażować w pracę grupy. Nigdy nie szukają pomocy z zewnątrz, by rozwiązać problemy międzyludzkie. Zaangażowanie każdego członka w pracę nad zadaniem sprawia, że grupa, jako całość, nie podlega wpływowi zadrażnień, niszczących tak wiele innych grup.

Pasjonaci potrzebują zróżnicowanych, ale nie skłócających metod osiągania celów.

W większości efektywne grupy zapaleńców składają się z indywidualności, których metody osiągania celów - charakterystyczne sposoby wykonywania zadań - są bardzo zróżnicowane. Jeśli niektórzy członkowie grupy są zdecydowanie nastawieni na współzawodnictwo, a inni skłonni do współpracy - z czasem w grupie pojawią się problemy. Będą oni prawdopodobnie działać sobie na nerwy. Jednak im więcej stylów w grupie, tym lepiej: po pierwsze - w grupie zawsze będzie ktoś, kto we właściwy sposób poradzi sobie z bieżącym zadaniem, po drugie - różnorodność możliwości potraktowania zadania koncentruje wszystkich na pracy, a nie na osobach.

Mało kto potrafi sprawnie posługiwać się wszystkimi metodami osiągania celów, dostosowywać je do wymagań sytuacji. To samo dotyczy grup. Grupa, która potrafi wykorzystywać wiele metod, jest w stanie rozwiązywać rozmaite problemy, pod warunkiem że jej członkowie są skłonni znieść sposób postępowania swoich kolegów. W tym kontekście grupy zapaleńców mają przewagę nad innymi grupami. Ich członkowie są skłonni aprobować i wykorzystywać nawet najdziwniejsze sposoby postępowania tak długo, jak wymaga tego ich zadanie.

Członkowie grup zapaleńców są świadomi swojego stanu i lubią go.

Członkowie grup zapaleńców czują się w pewien sposób wyróżnieni. Praca na wysokich obrotach wyzwala pokłady energii i wyobraźni. Skłania do podejmowania wyzwań, które mogą być postrzegane przez innych jako zbyt ryzykowne. Niekiedy ci ostatni mają rację. Ludzie podejmujący ryzyko czasem nieuchronnie muszą ponieść porażkę.

Pewność siebie członków grup zapaleńców ma inne wady. Jest zazwyczaj postrzegana przez zewnętrznych obserwatorów jako arogancja. Może nawet spowodować powstanie długotrwałych urazów.