W wersji 2005 Microsoft wprowadził wygodny mechanizm zarządzania gotowymi fragmentami kodu (tzw. snippets). Podobnie jak w Office XP/2003, dostępne są "inteligentne znaczniki", które podpowiadają sposób naprawy kodu w przypadku standardowych błędów. Dzięki tym wszystkim rozszerzeniom (i po odrobinie ćwiczeń) można bardzo szybko pisać fragmenty kodu, które dotychczas stanowiły "tę żmudniejszą" część pracy. Co ważne, nie przeszkadzają one w normalnym kodowaniu.

W Visual Studio .Net 2005 będzie możliwy refaktoring kodu. Zmiany wprowadzone w jednym fragmencie kodu będą automatycznie odzwierciedlane we fragmentach, które są z nim powiązane. Przykładowo, kilkoma ruchami myszy można zmienić nazwę funkcji i być pewnym, że zmieniono także odpowiednie odwołania do starej nazwy. Co ważniejsze, te zmiany będą dokonane również w innych elementach projektu. Na podstawie istniejącej klasy można też utworzyć interfejs - wystarczy raz kliknąć (i ewentualnie zmienić sugerowaną nazwę interfejsu). Większość rozwiązań refaktoringu jest bardzo czuła na nieprawidłowości w składni. W przypadku Visual Studio .Net 2005 nie jest to aż tak istotne - środowisko IDE poinformuje po prostu, że we wskazanych miejscach nie było w stanie wprowadzić odpowiednich zmian.

Kontrolki mają specjalne okno, które pojawia się obok projektowanego elementu, gdzie mogą być umieszczone "podręczne" operacje. Dla elementu "siatka" będą to np. informacje, czy użytkownik może edytować zawartość komórek itp. Lista zadań (bardzo przydatny element IDE) może prezentować dane w wielu kolumnach. Można także samodzielnie sortować, usuwać zadania itd. Słowem, dostosowuje sposób prezentowania zadań do bieżącego kontekstu pracy.

Edytor XML to zupełnie nowe narzędzie. Bardzo przypomina rozwiązania stosowane w XmlSpy (najbardziej znany edytor XML firmy Altova). Podpowiada odpowiednie elementy tagów (zgodnie ze schematem). Przeprowadza też walidację dokumentów w "locie" oraz samodzielnie zajmuje się (wg ustalonych zasad) formatowaniem dokumentów XML. Co więcej, na podstawie dokumentu z danymi potrafi zbudować schemat. Projektując transformację XSL w specjalnym oknie, można na bieżąco podglądać wynik danej operacji. Można też śledzić skrypt XSL krok po kroku i łatwo wykryć nieprawidłowo działający kod.

Do Visual Studio 2002 i 2003 są dostępne setki różnych rozszerzeń - zarówno darmowych, jak i płatnych. W wersji 2005 włączanie do środowiska nowych dodatków jest znacznie prostsze niż dotychczas - wystarczy do tego celu odpowiednio opisany "deskryptor" w XML. Nowe elementy są związane głównie z przebudowanymi elementami IDE (nowe okna narzędziowe itp.). Niestety, zmieniły się model zdarzeń i model obiektowy dodatków.

Na szczęście jest dostępna "warstwa zgodności" z poprzednią wersją.

Dużo zmian pojawi się też w całej organizacji plików pomocy. Jednym z ważniejszych elementów Visual Studio była zawsze biblioteka MSDN zawierająca komplet wiadomości potrzebnych programiście. W Visual Studio .Net 2005 jako źródło będzie można wskazać wersję biblioteki dostępną online w serwisie MSDN, a także inne witryny poświęcone programowaniu (w środowisko wbudowano nawet mechanizmy ich wyszukiwania!). Niestety, nie wiadomo, czy w wersji ostatecznej pojawią się mechanizmy pozwalające samodzielnie "dodawać" uwagi do poszczególnych zagadnień w plikach pomocy, co było prezentowane na ubiegłorocznej konferencji PDC.

Projekty na sterydach?

Dużo zmian wprowadzono w koncepcji projektów w IDE. Po pierwsze, pojawiły się projekty "tymczasowe" - takie, które nie muszą być zapisywane na dysku, a służą tylko do szybkiego sprawdzenia pewnych elementów. Rozwiązania (zestawy projektów) mogą być także grupowane w strukturę drzewiastą. Ponadto wszystkie ustawienia związane z projektami są dostępne z jednego, wspólnego środowiska projektowego. Można w nim np. ustalić wszystkie podpisy cyfrowe pakietów .Net czy zarządzać zasobami. Plik EXE może być przy tym traktowany jako "biblioteka", która udostępnia funkcje na zewnątrz.

Ciekawą opcją jest tworzenie projektu na podstawie zbioru plików na dysku. Można po prostu wskazać, które pliki mają być dodane do rozwiązania, a Visual Studio .Net 2005 samodzielnie wyszuka te, które są dodatkowo potrzebne. Bardzo rozbudowano mechanizm szablonów projektowych. Szablon jest de facto nowym typem projektu. Można go definiować tak, jak dowolne inne elementy pisane w Visual Studio. Po zapisaniu taki wzorzec jest dostępny jako "nowy element" i dotyczy to zarówno całych projektów, jak i poszczególnych ich elementów. W ten sposób można dodać do projektu np. wzorzec standardowej czy też firmowej formatki.

Dostępne są też tzw. Starter Kits - gotowe przykładowe aplikacje, które mogą stanowić podstawę własnych rozwiązań. Microsoft opracował kilka takich wzorców, ale jednocześnie określił zasady samodzielnego tworzenia tych elementów.

To wymarzone rozwiązanie do wszelkiego rodzaju szkoleń. Zamiast Template Description Language - mechanizmu, za pomocą którego w Visual Studio .Net 2003 określano zasady tworzenia poszczególnych warstw aplikacji - w Visual Studio .Net 2005 jest dostępny specjalny schemat XML ze stosownymi narzędziami do projektowania.

W wersji 2005 pojawia się MSBuild - nowe narzędzie służące do budowy całej aplikacji wg definicji w XML. Rozbudowany język pozwala tworzyć dowolne relacje pomiędzy składowymi, dodawać własne zadania itp. Rozwiązanie przypomina znany pakiet nAnt. Niestety, MSBuild w wersji beta nie obsługuje projektów Web ani projektów w C++.

Pojemnik na diagramy

Jednym z komponentów Visual Studio .Net 2005 będzie Whitehorse - uniwersalny pojemnik pozwalający rysować diagramy. Niektóre z nich będą służyć do opisu struktury aplikacji czy połączeń z bazami danych, inne zaś do przedstawiania schematu wdrożenia. Warto dodać, że diagram będzie wygodną formą komunikacji pomiędzy członkami zespołu - m.in. ze względu na dobrą współpracę z narzędziami do kontroli wersji.

Microsoft opracował prosty, a przez to bardzo czytelny diagram pokazujący strukturę kodu. Nie wykorzystuje on UML, ale pozwala wyrazić podstawowe związki pomiędzy klasami, interfejsami czy delegatami. Innym typem diagramu jest Application Connection Designer (ACD), który pozwala zobaczyć, jak funkcjonuje rozproszona aplikacja i w jaki sposób moduły w aplikacji są połączone. Taki diagram może stanowić podstawę do tworzenia diagramów wdrożenia i świetnie nadaje się do pokazania członkom zespołu założeń działania aplikacji.

Dużą zaletą VS 2005 jest to, że te wszystkie diagramy projektuje się "równolegle" - obok diagramu ACD powstaje diagram LDD, który pozwala planować fizyczne rozłożenie komponentów pomiędzy serwery, a także definiować zasady komunikacji. Wraz z rozwiązaniem powstaje więc schemat wdrożeniowy. Elementy diagramu LDD są w Visual Studio .Net 2005 predefiniowane, ale można także dodawać nowe, dostarczane np. przez producenta serwera. LDD wymusza, aby każdy obiekt miał dedykowane narzędzie konfiguracyjne, by np. łatwo można było określić sposoby autoryzacji danego serwera.