Regulacja kryptowalut stała się pilniejsza dla organów regulacyjnych po spektakularnym upadku giełdy kryptowalut FTX.

Kryptoaktywa, do których zaliczają się kryptowaluty, nie są emitowane ani gwarantowane przez żaden bank centralny lub organ publiczny. Są więc one obecnie poza zakresem prawodawstwa UE, co skutkuje ryzykiem dla ochrony konsumentów i stabilności finansowej oraz może prowadzić do manipulacji na rynku i przestępstw finansowych. Ponadto mechanizmy wykorzystywane do walidacji transakcji w kryptoaktywach mają znaczący wpływ na środowisko (a po raz pierwszy w historii globalne ocieplenie przekroczyło 1,5%), szczególnie w przypadku mechanizmów proof-of-work, wymagając dużej ilości energii i powodując wysoki ślad węglowy oraz generując odpady elektroniczne. Według większości szacunków, zużycie energii przez Bitcoina jest równe zużyciu energii przez całe małe kraje.

W tym tygodniu państwa członkowskie Unii Europejskiej ostatecznie zatwierdziły rozporządzenie w sprawie rynków aktywów kryptograficznych (MiCA), pierwszy na świecie kompleksowy zestaw przepisów dotyczących kryptowalut.

„Ostatnie wydarzenia potwierdziły pilną potrzebę nałożenia przepisów, które będą lepiej chronić Europejczyków, którzy zainwestowali w te aktywa, i zapobiegną niewłaściwemu wykorzystaniu branży kryptowalutowej do celów prania pieniędzy i finansowania terroryzmu” - powiedziała na spotkaniu 16 maja w Brukseli Elisabeth Svantesson, minister finansów Szwecji, kraju aktualnie sprawującego prezydencję w UE.

Wtorkowe zatwierdzenie przez ministrów finansów każdego członka UE było ostatnim etapem procesu zatwierdzania MiCA. Ramy regulacyjne zostały po raz pierwszy zaproponowane we wrześniu 2020 r. i zostały zatwierdzone przez Parlament Europejski w kwietniu. Przepisy będą wchodzić w życie etapami, począwszy od 2024 roku.

Dzień wcześniej, w poniedziałek wieczorem unijna Komisja Gospodarcza i Monetarna przyjęła (stosunkiem głosów 31 do 4 i 23 wstrzymującymi się) swoje stanowisko negocjacyjne w sprawie nowych przepisów dotyczących kryptoaktywów. Mają one na celu zwiększenie zaufania użytkowników oraz wsparcie rozwoju usług cyfrowych i alternatywnych instrumentów płatniczych.

Przechodząc do szczegółów, przepisy dla podmiotów emitujących i handlujących kryptoaktywami (w tym tokenami powiązanymi z aktywami i tokenami pieniądza elektronicznego) obejmują przejrzystość, ujawnianie, autoryzację i nadzór nad transakcjami. Projekt ustawy rozróżnia aktywa kryptograficzne w ujęciu ogólnym, tokeny powiązane z aktywami (ART), zwane również „stabilnymi monetami” (stablecoins), oraz tokeny pieniądza elektronicznego wykorzystywane głównie do płatności. Od czerwca ub.r. emitenci „stable coins” muszą utrzymywać wystarczającą rezerwę płynną w stosunku jeden do jednego, częściowo w formie depozytów, aby zapewnić, że będą w stanie sprostać wypłatom użytkowników.

Firmy, które chcą emitować, handlować i zabezpieczać kryptowaluty, aktywa tokenizowane i stablecoiny na terenie 27 krajów unijnych, będą zobligowane do uzyskania licencji. Konsumenci mają być lepiej informowani o ryzyku, kosztach i opłatach. Ponadto ramy prawne będą wspierać integralność rynku i stabilność finansową poprzez regulację publicznych ofert kryptoaktywów. Wreszcie, uzgodniony tekst zawiera środki przeciwko manipulacjom na rynku oraz zapobiegające praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu i innym działaniom przestępczym. Przykładowo, od stycznia 2026 dostawcy usług kryptowalutowych będą musieli gromadzić informacje dotyczące nadawców i odbiorców transakcji bez względu na wysokość kwot. Intencją jest ułatwienie śledzenia transakcji kryptowalutowych w bardziej ogólny sposób.

Ustalono również kroki w celu zwalczania uchylania się od opodatkowania i wykorzystywania transferów kryptowalut do prania pieniędzy poprzez ułatwienie śledzenia transakcji. Osiągnięto również porozumienie w sprawie zmiany zasad współpracy między krajami członkowskimi w zakresie opodatkowania w celu uwzględnienia transakcji w kryptoaktywach oraz wymiany informacji na temat interpretacji podatkowych dla najbogatszych osób fizycznych. Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) ma nadzorować emisję tokenów powiązanych z aktywami, podczas gdy Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) będzie odpowiedzialny za nadzór nad tokenami pieniądza elektronicznego.

Coraz więcej mówi się o wpływie wydobycia kryptowalut na środowisko naturalne. Aby zmniejszyć wysoki ślad węglowy kryptowalut, w szczególności mechanizmów wykorzystywanych do walidacji transakcji, posłowie zwrócili się do Komisji Europejskiej o przedstawienie posłom wniosku ustawodawczego w sprawie włączenia do unijnej taksonomii (systemu klasyfikacji) zrównoważonych działań wszelkich działań związanych z wydobywaniem kryptoaktywów, które w znacznym stopniu przyczyniają się do zmian klimatycznych, do 1 stycznia 2025 roku. Jednocześnie zauważono, że inne branże (np. przemysł gier wideo i rozrywki, centra danych) również zużywają zasoby energetyczne, które nie są przyjazne dla klimatu. Stąd wezwanie Komisji Europejskiej do podjęcia prac nad przepisami dotyczącymi tych kwestii w różnych sektorach.

Stefan Berger (EPP, DE), główny eurodeputowany, powiedział we wtorek: „Przyjmując sprawozdanie MiCA, Parlament Europejski utorował drogę do przyjaznej innowacjom regulacji kryptowalutowej, która może wyznaczać standardy na całym świecie. Tworzone rozporządzenie jest pionierskie pod względem innowacji, ochrony konsumentów, pewności prawnej i ustanowienia wiarygodnych struktur nadzorczych w dziedzinie kryptoaktywów. Wiele krajów na całym świecie będzie teraz uważnie przyglądać się MiCA”.

MiCA jest częścią większego pakietu finansów cyfrowych UE, który ustanawia również pilotażowy system dla infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru (DLT), ogólną strategię finansów cyfrowych oraz ustawę o cyfrowej odporności operacyjnej (DORA). Celem unijnej strategii finansów cyfrowych jest wspieranie konkurencyjnego i innowacyjnego sektora finansów cyfrowych w UE, przy jednoczesnym ograniczaniu zagrożeń, takich jak pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu, stwarzanych przez nowe technologie. „Pakiet ten wypełnia lukę w istniejącym prawodawstwie UE, zapewniając, że obecne ramy prawne nie stanowią przeszkód dla korzystania z nowych cyfrowych instrumentów finansowych, a jednocześnie zapewniają, że takie nowe technologie i produkty wchodzą w zakres regulacji finansowych i zarządzania ryzykiem operacyjnym firm działających w UE” - stwierdziła Rada Europejska.

Jak dotąd Wielka Brytania nakreśliła kolejne kroki, poczynając od stablecoinów, a później rozszerzając się na niezabezpieczone kryptoaktywa, ale nie ma konkretnego harmonogramu. Stany Zjednoczone skupiły się na wykorzystaniu istniejących przepisów dotyczących papierów wartościowych do egzekwowania prawa w tym sektorze, jednocześnie decydując, czy wprowadzić nowe, dostosowane do potrzeb przepisy i kto miałby je stosować. Władz federalne i stanowe próbują ustalić, jaką rolę nadzorczą mogłyby odegrać w sektorze kryptowalut.

Również Grupa G7 romawiała globalne zasady dotyczące kryptowalut na spotkaniu w Japonii w miniony weekend.

Firmy kryptowalutowe twierdzą, że chcą pewności w zakresie regulacji i wywierają presję na kraje, aby skopiowały zasady UE, jak również na organy regulacyjne, aby opracowały globalne normy dotyczące działalności transgranicznej.

Źródło: Informacje KE