Do pracy w PKN Orlen przyciąga informatyków przede wszystkim warsztat informatyczny. Wiele z realizowanych w ówczesnej Petrochemii Płock SA projektów miało pionierski charakter w skali kraju.

W biurze informatyki, znajdującym się w siedzibie głównej Polskiego Koncernu Naftowego Orlen SA w Płocku, zatrudnionych jest 54 informatyków. Podlega im ok. 2 tys. stanowisk komputerowych. Dodatkowo ponad 3 tys. komputerów działa w terenie, ale zajmują się nimi głównie specjaliści zatrudnieni w biurach regionalnych. Komórki centralne w Płocku koordynują działania informatyczne w ramach koncernu. Każdy z pracowników przed przyjęciem nawet na okres próbny poddawany jest testom psychologicznym. Następnym etapem selekcji jest egzamin stażowy następujący po zakończeniu okresu próbnego. Nie wszystkim kandydatom jednak udaje się zdobyć pracę.

Dokładna selekcja

Celem testów psychologicznych jest określenie predyspozycji kandydata. Początkowo były one jednakowe dla większej grupy pracowników. Strategia ta okazała się jednak nieskuteczna, dlatego dział zarządzania personelem przygotował nowe, przeznaczone wyłącznie dla informatyków. Zostały one opracowane przy udziale dyrektora Biura Informatyki, który określił pożądane u informatyków cechy psychologiczne, przede wszystkim umiejętność pracy w zespole oraz zdolność do szybkiego przyswajania nowej wiedzy. Po zaliczeniu testów pracownicy przyjmowani są na okres próbny. W tym czasie poznają zakład i przechodzą typowe szkolenia. Są też sukcesywnie wprowadzani w specyfikę pracy w zakładzie i stosowane w firmie technologie.

Po zakończeniu okresu próbnego następuje tzw. egzamin stażowy, w którym uczestniczą przedstawiciele działu szkoleń, kierownictwa oraz przełożeni. "Pracownik musi potwierdzić, że zrealizował postawione przed nim cele, właściwie wykorzystał okres próbny. Upewniamy się, że będzie to wartościowy pracownik" - mówi Lech Barszczewski, dyrektor Biura Informatyki w PKN Orlen. "Trudno jest znaleźć pracowników mających doświadczenie w pracy przy bardziej zaawansowanych systemach. Z tego powodu mamy kilka wakatów, ale nie spieszymy się" - dodaje. Informatycy pracujący w PKN Orlen to specjaliści wysokiej klasy. Często podejmowane są próby ich przejmowania przez innych, ale ostatecznie Orlen nie traci zbyt wielu pracowników. Zdaniem Lecha Barszczewskiego świadczy to o tym, że w firmie udało się stworzyć bardzo dobre warunki pracy.

Każdemu według potrzeb

Informatycy w PKN Orlen nie mogą jednak liczyć na specjalne traktowanie. Zasadniczo nie mają żadnych uprawnień nie przysługujących innym pracownikom firmy. Koncern to zakład o dużej dyscyplinie pracy, dlatego wszyscy muszą pracować na miejscu. Obowiązuje ich 8-godzinny czas pracy, ale często zdarza się, że zostają w firmie dłużej. Dotyczy to zwłaszcza okresu wdrożeń systemów i końca roku. Tak jak wszystkich, obowiązują ich zasady ewidencji czasu pracy.

W PKN Orlen szkolenia dzieli się na obowiązkowe i dobrowolne. Pierwsze, które wynikają z potrzeb zakładu, są dla pracowników bezpłatne. Za te, o które sami występują, muszą zapłacić. Mogą jednak ubiegać się o dofinansowanie, standardowo w wysokości 50% kosztów, które w indywidualnych negocjacjach może być zwiększone. Dofinansowanie zostaje przyznane, jeśli przełożeni uznają, że rozwój pracownika w danym kierunku będzie korzystny dla firmy. Częściowo finansowane są np. studia magisterskie dla pracowników, mających stopień licencjata, kursy językowe lub szkolenia specjalistyczne. "Szkolenia informatyczne dobierane są wyłącznie według potrzeb. Nie mamy zasad mówiących o przysługującej pracownikowi liczbie szkoleń" - mówi Lech Barszczewski. Dla informatyków nie układa się szczególnych ścieżek kariery. "Większość oczekuje stworzenia im warunków odpowiednich do rozwoju umiejętności zawodowych. W mniejszym stopniu chcą wspinać się po stopniach firmowej hierarchii" - dodaje. Wynagrodzenie stanowi przede wszystkim pensja. Premie wiążą się z realizowanymi projektami. Pracownicy nie otrzymują dodatków w postaci deputatów paliwa.

Przeszłość i przyszłość

Koncern powstał z połączenia największej polskiej rafinerii Petrochemii Płock i głównego krajowego dystrybutora paliw Centrali Produktów Naftowych. PKN Orlen stoi na czele grupy kapitałowej, której roczne przychody ze sprzedaży wynoszą ok. 16 mld zł.

Historia informatyki w płockiej Petrochemii sięga jeszcze lat 70., kiedy został tam zainstalowany pierwszy komputer Honeywell HB2040. Wkrótce napisano oprogramowanie obsługujące gospodarkę materiałową, ewidencję majatku, raportyzację produkcji i fakturowanie. Z biegiem czasu ujmowano w nim kolejne obszary pracy przedsiębiorstwa: planowanie produkcji benzyny, kadry i płace. Na początku lat 90. uruchomiony został drugi komputer IBM 9377, a wkrótce potem w Petrochemii pojawiły się pierwsze systemy mikro- i minikomputerowe. W roku 1992 została opracowana koncepcja komputeryzacji zakładu i rozpoczęto prace nad jej wdrażaniem, m.in. uruchomiono pilotażową instalację sieci komputerowej oraz powołano pełnomocnika dyrektora generalnego ds. komputeryzacji. Cztery lata temu rozpoczął się proces wdrażania systemu SAP R/3.

Połączenie Petrochemii z CPN wpłynęło na zmianę strategii informatycznej firmy. Położono nacisk na informatyzację ponad 1400 stacji benzynowych i wdrożenie systemu zarządzania nimi. W efekcie SAP R/3 musiał być dostosowany do obsługi części detalicznej koncernu. Biuro Informatyki koordynowało w tym czasie również prace nad tworzeniem sieci korporacyjnej oraz systemem kart lojalnościowych dla klientów stacji benzynowych. "W najbliższym czasie największy wysiłek zostanie włożony w rozwój systemów internetowych oraz zagadnienia związane z optymalizacją pracy zakładu np. łańcucha dostaw" - mówi Lech Barszczewski. PKN Orlen prowadzi obecnie prace nad stworzeniem własnych serwisów: internetowego i intranetowego.