Tendencje w zastosowaniach wizualizacji

Coraz częściej w aplikacjach biznesowych ekran pełni rolę dynamicznie aktualizowanego opracowania ekonomicznego, zawierającego umiejętne połączenie różnych, graficznych metod prezentacji. Pozwala to przeprowadzać analizę danych na dowolnym poziomie szczegółowości.

Na rysunku 1 przedstawiono przykładowy ekran z systemu CDN XL firmy Comarch, ilustrujący zastosowanie wizualizacji pozwalającej na dochodzenie "od ogółu do szczegółu". Dobrze przygotowany raport powinien umożliwiać odbiorcy - w pierwszej kolejności - pozyskanie ogólnych, najważniejszych wniosków wynikających z tego opracowania (prezentowanych najczęściej za pomocą wykresów lub schematów), a dopiero później informacji szczegółowych dotyczących konkretnych zdarzeń (wyświetlanych często w tabelach).

Menedżerowie oczekują od aplikacji biznesowych czytelnych raportów, zawierających istotne i prawdziwe informacje, oraz łatwości ich obsługi. Ten drugi warunek wynika z faktu, że ich czas jest zbyt cenny, aby poświęcać go na poznawanie interfejsu użytkownika kolejnego, nowo wdrażanego systemu informatycznego w przedsiębiorstwie. Problem ten pozwala rozwiązać portal korporacyjny poprzez przeprowadzanie personalizacji ekranu zgodnie ze specyficznymi ich potrzebami oraz udostępnianie przyjaznego, jednolitego graficznego interfejsu, umożliwiającego korzystanie z rozproszonych zasobów informacyjnych i aplikacyjnych istniejących w firmie.

Na rysunku 2 przedstawiono ekran portalu korporacyjnego firmy SAS Institute, który pełni funkcję punktu integrującego oraz udostępniającego rozproszone zasoby informacyjne i aplikacje istniejące w firmie, uwzględniając przy tym specyficzne potrzeby użytkownika. Wygląd ekranu jest zaprojektowany odpowiednio do upodobań menedżera oraz do niezbędnego dla niego zestawu informacji związanych z podejmowanymi przez niego działaniami. Może on wybierać zarówno dowolny, potrzebny w danej chwili raport, jak i skorzystać z koniecznej w danym momencie aplikacji. Wszystko to odbywa się za pomocą jednolitego graficznego interfejsu portalu. Istotne informacje są prezentowane za pomocą różnych obrazów graficznych, dobranych właściwie do prezentowanej informacji.

Zastosowano tutaj alertowe rozwiązanie, ostrzegające o możliwościach zaistnienia niepożądanych sytuacji związanych z prowadzoną działalnością. Bazuje ono na regule sygnalizacji świateł ulicznych, gdzie istotnym elementem graficznym jest barwa ilustrująca trzy stany wskaźników: zły (kolor czerwony), niepokojący (żółty) oraz dobry (zielony). Pozwala to już na pierwszy rzut oka uzyskać informacje o tych parametrach, które wymagają działań wyjaśniających lub korygujących. Jest to najprostsze, ale i zarazem najefektywniejsze rozwiązanie stosowane coraz częściej w aplikacjach biznesowych do sygnalizacji potencjalnych zagrożeń dotyczących funkcjonowania danego przedsiębiorstwa.

Wykorzystanie wizualizacji w aplikacjach biznesowych jest cenne nie tylko podczas prezentacji wyników, lecz także nabiera znaczenia w trakcie przetwarzania danych, gdzie - jak w przypadku eksploracji danych - jest jedną z metod w procesie wydobywania informacji (wiedzy) z posiadanych przez przedsiębiorstwo danych. Normą stało się, że programy umożliwiające statystyczne oraz eksploracyjne analizy danych zawierają zaawansowane moduły graficzne. Wizualizacja jest tutaj podstawowym narzędziem wspomagającym m.in. analizę weryfikowanych hipotez stawianych a priori oraz identyfikowanie zależności w wielowymiarowych zbiorach danych. Na rysunku 3 przedstawiono przykładowy ekran z programu STATISTICA firmy StatSoft, ilustrujący właściwe zastosowanie wykresów pozwalających na badanie zbiorów danych w celu wykrycia powtarzających się prawidłowości zachowań danych z upływem czasu.

Menedżerowie nie tylko oczekują, że uzyskają z systemów informatycznych znajdujących się w przedsiębiorstwie informacje w odpowiednim czasie, ale również w dowolnym miejscu, w którym akurat się znajdują. Umożliwiają to technologie mobilne, gdzie również za pomocą telefonu komórkowego można uzyskać potrzebne informacje pochodzące zarówno z systemów informatycznych istniejących w przedsiębiorstwie, jak i z jego otoczenia. Jest to istotne zwłaszcza wówczas, gdy są niezbędne w danym momencie i w danym miejscu określone informacje, a użycie choćby palmtopa jest niewygodne lub niemożliwe. Również tutaj można zauważyć trend wykorzystywania wizualizacji do analizy i prezentacji potrzebnych informacji. Na rysunku 4 przedstawiono rozwiązanie firmy MiStudio. Na wyświetlaczu telefonu komórkowego znajdują się dynamicznie aktualizowane wykresy pokazujące sprzedaż towaru w danym dniu oraz miesiącu. Menedżer nie tylko otrzymuje informację wskazującą, jak ta sprzedaż wygląda w porównaniu z poprzednimi dniami czy miesiącami, ale na bieżąco może śledzić dynamikę zmian w ciągu dnia.

Przedstawione przykłady ilustrują trend wykorzystania wizualizacji w aplikacjach biznesowych w celu efektywniejszego wspomagania procesu pozyskiwania potrzebnych informacji z posiadanych przez przedsiębiorstwo zasobów danych. Na uwagę zasługuje dążenie do stosowania obrazów graficznych zarówno odpowiednich do celu prezentacji, jak i "czytelnych" dla kadry kierowniczej czy analityków danych, co przekłada się na szybszą oraz trafniejszą ich interpretację. Ma to ogromne znaczenie, ponieważ niewłaściwe lub nieumiejętne zastosowanie graficznej prezentacji informacji może nieświadomie zafałszować rzeczywisty obraz danych i doprowadzić do sytuacji, w której decyzje wspomagane takim rozwiązaniem będą niekorzystne dla przedsiębiorstwa.

Dr Helena Dudycz jest adiunktem w Katedrze Teorii Informatyki Instytutu Informatyki Ekonomicznej w Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.