Na rynku jest dostępnych co najmniej kilkanaście wersji systemu operacyjnego Linux. Poddaliśmy ocenie trzy - dystrybuowane przez firmy Red Hat, Caldera i SuSE. O kolejności w zestawieniu decydowały: łatwość instalacji, narzędzia do zarządzania systemem, interfejs użytkownika, dokumentacja i wsparcie techniczne.

Historia Linuxa rozpoczyna się w 1991 r., kiedy Linus Torvalds, student uniwersytetu w Helsinkach, opracował własny system operacyjny. Nieco później, po wdrożeniu mechanizmów wielowątkowości, opublikował kod źródłowy systemu w Internecie. Powszechna dostępność kodu źródłowego systemu spowodowała, że nad poprawianiem i udoskonalaniem Linuxa rozpoczęli pracę programiści z całego świata. Dzięki spontanicznej twórczości wielu osób, kontaktujących się między sobą za pośrednictwem Internetu, powstało specyficzne, zbiorowe dzieło programistyczne.

Wokół jądra systemu

W węższym ujęciu Linux to jądro (kernel) systemu operacyjnego. W szerszym rozumieniu jest to system operacyjny zbudowany na bazie tego jądra, przyjmujący formę różnych odmian tzw. dystrybucji - Red Hat, Caldera OpenLinux, SuSE Linux, Debian Linux, TurboLinux i wiele innych. Wokół jądra Linuxa powstał system operacyjny, systemy zarządzania oknami, środowiska graficzne, wreszcie oprogramowanie użytkowe. Prace nad jądrem do dziś koordynuje Linus Torvalds, obecnie inżynier oprogramowania w kalifornijskiej firmie Transmeta.

Linux jest systemem wielozadaniowym, wielodostępnym, może korzystać z maszyn wieloprocesorowych. Obsługuje praktycznie wszystkie protokoły sieciowe, m.in. TCP/IP czy IPX, pracuje na komputerach z procesorami Intel, Alpha, PowerPC i SPARC.

Dzięki swojej uniwersalności Linux znalazł szerokie zastosowanie, począwszy od kontrolowania pracy prostych komputerów zajmujących się kierowaniem ruchem w sieci, poprzez serwery wydruków, poczty elektronicznej czy baz danych. Do dzisiaj jednym z ważniejszych zastosowań Linuxa jest udostępnianie zasobów oferowanych w Internecie.

Linux jest systemem prawie bezpłatnym. Podobnie jak większość napisanych dla niego aplikacji, jest rozpowszechniany na licencji GNU (GNU General Public Licence), pozwalającej na bezpłatne korzystanie z programów, z zastrzeżeniem, że wszelkim wprowadzanym do programów zmianom będą towarzyszyły dokumentacje kodów źródłowych. Niewielkie, czasem symboliczne kwoty trzeba płacić za wersje dystrybucyjne - jest to zwykle koszt nośnika, opracowania dokumentacji, serwisu czy komercyjnych pakietów dostarczanych z wersją dystrybucyjną. Nie bez znaczenia dla użytkowników jest łatwość dotarcia do informacji o systemie czy do dokumentacji, nie tylko pochodzącej od producenta, ale i z niezależnych źródeł - wszystko jest dostępne w Internecie. Początkowo Linux był systemem trudnym do zainstalowania i konfigurowania, ale ostatnie jego wersje są produktami zdecydowanie łatwiejszymi w obsłudze.

Powiększ

Wzrost zainteresowania Linuxem zanotowano przed rokiem. Szacuje się, że obecnie z Linuxa korzysta prawie 10 mln osób (dla porównania z Windows - ponad 250 mln). Obecność Linuxa jest szczególnie zauważalna na rynku serwerów. Użytkownicy uświadomili sobie, że jest to system bardzo tani, o dużej elastyczności, zaawansowanych możliwościach i stale ulepszany. Sprzedawcy Linuxa liczą zaś, że bezpłatne udostępnianie kodów źródłowych systemu operacyjnego będzie zrekompensowane niebawem wzrostem zapotrzebowania użytkowników na związane z nim usługi.

Charakterystyczną cechą Linuxa jest fakt, że nie stoi za nim żaden pojedynczy producent. Każda z dystrybucji ma zalety i jest przeznaczona dla określonego kręgu odbiorców. Klient może wybrać jedną z wersji, kierując się prostotą instalacji, łatwością obsługi i skutecznością narzędzi do administrowania, jakością narzędzi programistycznych czy wsparciem technicznym.

Jaki Linux wybrać?

Na rynku jest co najmniej kilkanaście różnych dystrybucji Linuxa. Dzięki powszechnej dostępności kodu źródłowego jądra systemu możliwe jest tworzenie i dołączanie własnego oprogramowania. Która wersja jest najlepsza? W zasadzie wszystkie dystrybucje różnią się między sobą pakietami instalacyjnymi i standardowym wyposażeniem - bibliotekami, aplikacjami, zestawem sterowników. W porównaniu ocenialiśmy kilka linuxowych ofert z punktu widzenia typowych zastosowań. Założyliśmy przy tym, że administrator ma niezbyt duże doświadczenie w zarządzaniu Unixem. Dlatego przykładaliśmy wagę do łatwości instalacji, przyjaznego zarządzania systemem, dobrze opracowanego interfejsu użytkownika, prostej dokumentacji i solidnego wsparcia technicznego.

Ocenie poddaliśmy trzy komercyjne wersje: system Red Hat, OpenLinux i SuSE Linux. Najlepsze okazały się Red Hat i SuSE Linux, m.in. za łatwość instalacji w jęz. polskim i dużą liczbę dołączonego oprogramowania. Przedstawiamy najważniejsze właściwości tych systemów.