Mobilna triple play

Chociaż potrójna usługa jest trendem w telefonii stacjonarnej i sieciach kablowych, postępujący wzrost szybkości transmisji bezprzewodowych powoduje, że usługa ta zaczyna być promowana również w sieciach komórkowych pod nazwą Mobile Triple Play. Trend ten narasta w wyniku zmian zachodzących w technologii WCDMA oraz stosowania techniki transportowej HSDPA, już zapewniających szerokopasmowy dostęp przez telefon komórkowy, porównywalny do funkcji uzyskiwanych w sieciach stacjonarnych.

Postęp w tej dziedzinie następuje nadzwyczaj szybko. W ubiegłym roku podczas Kongresu 3GSM w Cannes firmy (m.in. Ericsson) zaprezentowały pierwsze wizje wdrażania mobilnej trójusługi Mobile Triple Play. "Zachowania konsumentów w takim samym stopniu jak i postęp technologiczny warunkują kierunki rozwoju tego sektora" - powiedział wtedy Hakan Ericsson. Na tegorocznym Kongresie 3GSM w Barcelonie mobilna telewizja w telefonach komórkowych była już powszechnie eksponowaną usługą u większości dostawców infrastruktury teleinformatycznej (Alcatel, Siemens, Lucent, Ericsson, Nokia, Huawei). Za pomocą emitowanych sygnałów DVB-H (Siemens) goście korzystający z telefonów w tym standardzie mieli możliwość dokonywania wyboru jednego z kilkunastu programów telewizji komórkowej, w tym wszystkich wielkich koncernów medialnych: BBC, CNN, MTV.

Niezależnie od narzekań na jakość telewizji w komórce z udostępnionej we Francji (Orange) aplikacji LiveTV już korzysta około połowa użytkowników sieci UMTS (ponad 50 kanałów TV na żywo). Mimo raczkującego okresu podobnych prezentacji, nie ulega wątpliwości, że będzie ona stanowić przyszłość telefonii mobilnej 3G i 4G. Jednak dopiero wtedy, gdy ostatecznie zostanie rozwiązany problem zasilania aparatów komórkowych przez długi czas, bez ciągłego doładowania akumulatorów.

Ważna jest cena

Dostęp do światowych zasobów informacji staje się teraz łatwiejszy za sprawą narastającej konkurencji między operatorami telewizji kablowych a telekomami sieci stacjonarnych, które wszelkimi sposobami starają się zatrzymać malejące przychody ze swej infrastruktury przewodowej. Zwykłego odbiorcy triple play zupełnie nie interesuje, który z konkurentów dostarczy mu do domu usługę i za pomocą jakiej technologii będzie ta dostawa zrealizowana. Nie interesuje go czy dostawcą tym będzie operator telewizji kablowej czy dostawca telekomunikacyjny bądź radiowy czy jeszcze ktoś czwarty (wirtualny?). Liczą się jedynie efekty i cena, najlepiej w postaci jednej abonamentowej usługi.

Po Włoszech (FastWeb) wdrażanie usług typu triple play (Pay-TV, Internet i telefonia) spotkało się z dużym zainteresowaniem w Hiszpanii, kraju o zbliżonym do polskiego rynku teleinformatycznego. Z usługi potrójnej operatora Telefonica de Espana Imagineo korzysta obecnie 9% wszystkich gospodarstw domowych (1,38 mln), przy łącznej liczbie domostw z dostępem do telewizji wynoszącym 14 mln. Według raportu Red.es, najwięcej klientów pozyskali operatorzy kablowi (51%) i ten właśnie rynek wyprzedza satelitarną usługę Pay-TV. Już teraz kablowa trójusługa stała się tam najtańszą ofertą i obecnie wynosi 58,8 euro miesięcznie, podczas gdy u operatorów innych technologii jest wyższa co najmniej o 3 euro.

Podstawą funkcjonowania triple play w Telefonica Imagineo są ethernetowe rozwiązania Lucenta, obejmujące multipleksery DSLAM (Stinger FS+) połączone z rutowaniem pakietów w sieci szerokopasmowej VPLS MAN na firmowych routerach RS GbE (8600, 38 000). Takie rozwiązanie umożliwia dostęp do Internetu o wysokiej przepływności, telewizyjną usługę na żądanie VoD oraz korzystanie z 30-40 najbardziej popularnych kanałów TV (broadcasting). W tym roku w sieci będą dostępne: telefonia internetowa VoIP, interaktywne gry oraz inne usługi telewizyjne.

W kraju pierwsze Multimedia

Krajowy dostawca telewizji kablowej Multimedia Polska (450 tys. abonentów CATV, 105 tys. internautów) pierwszy udostępnił szerokopasmowy Internet wraz z telefonią VoIP. Multimedia są pierwszym operatorem w Polsce, który na skalę komercyjną wprowadził do swojej oferty w postaci pakietu "3 w 1" potrójną usługę (telewizję CATV, Internet i telefon) pod handlową nazwą multiPAK. Dzisiaj operator świadczy ją w 11 miastach dla ponad 27 tys. abonentów. W ramach programu multiPAK, w zależności od własnych potrzeb czy możliwości finansowych, abonent ma do wyboru kilka wariantów różniących się liczbą, zakresem i zasięgiem świadczonych usług (Gorzów, Szczecin, Stargard Szczeciński). Operator po połączeniu się z TeleNet Polska ma zamiar istotnie zwiększyć ich zasięg.

Tańsze usługi w UPC

W listopadzie ubiegłego roku największy dostawca telewizyjny UPC Polska (1,8 mln abonentów domowych, ponad 100 tys. internautów, do 12 Mb/s) udostępnił w swej sieci kablowej usługi telefoniczne IP, które uczyniły z operatora czołowego usługodawcę pełnego pakietu potrójnej usługi w kraju. Dla nowych klientów zdecydowanych na wszystkie trzy usługi medialne operator przygotował promocję, w której przez pierwsze 5 miesięcy można korzystać z telewizji, Internetu (chello - do 1 Mb/s) oraz telefonu za jedyne 99 zł miesięcznie. Dostępne w UPC dwa typy planów taryfowych (Tanie Rozmowy i Darmowe Rozmowy), uzupełnione wieloma usługami dodatkowymi (poczta głosowa, identyfikacja numeru, inne) oraz pozostałymi elementami triple play, również wyglądają zachęcająco pod względem kosztów (umowa na 12 miesięcy) w porównaniu z TP. Na razie operatorzy telewizji kablowej są więc tańsi od telekomu, chociaż ich szerokopasmowa oferta jak dotąd dotyczy jedynie kilkunastu większych miast.

MPEG-4 w Telefonii Dialog

Niezależny operator telefonii stacjonarnej w Polsce Telefonia Dialog SA (450 tys. abonentów; 90 tys. z dostępem do Internetu, telefonia VoIP) w budowie trójusługi wykorzystuje technologię IP NGN firmy Cisco Systems. Firmowe produkty Cisco Internet Protocol Next Generation Network na routerach serii 12000 tworzą sieć szkieletową nowej generacji, która umożliwi operatorowi dostarczanie usług multimedialnych oraz świadczenie komunikacji IP. Dialog zamierza za pośrednictwem spółki zależnej Televideomedia udostępnić w połowie roku potrójną usługę za pomocą modemów ADSL 2+ (24 Mb/s), zaś celem ostatecznym firmy jest uzyskanie przepustowości 6-8 Mb/s z kodowaniem MPEG-4 do prawie wszystkich abonentów.

Tworzona za pomocą routerów Cisco (12410 i 12006) sieć IP ma umożliwić transport danych z szybkością 2,5 Gb/s oraz łatwą jej rozbudowę do 10 Gb/s. Telefonia Dialog jako pierwsza w kraju zamierza udostępniać te usługi z efektywnym kodowaniem MPEG-4 w tym roku: To obecnie najlepsze rozwiązanie. Nie ma jeszcze operatorów krajowych, którzy świadczyliby komercyjne usługi w tym standardzie, a zainstalowany sprzęt (Cisco) umożliwi w przyszłości migrację do telewizji wysokiej rozdzielczości HDTV - zapowiada Lech Młodawski wiceprezes ds. techniki w Telefonii Dialog.

Triple play TP jeszcze w tym roku

Telekomunikacja Polska udostępnia w swej sieci trójusługę etapami. 16 lutego TP wdrożyła zapowiadaną wielokrotnie usługę głosową VoIP (drugi etap), skierowaną do użytkowników neostrady tp. Mogą z niej korzystać abonenci stałego łącza o szybkości 512 kb/s lub wyższej (opcje 1024, 2048 lub 6144 kb/s), zaopatrzeni w domowe urządzenia dekodujące typu livebox tp. Mimo początkowych kłopotów, w 2005 r. liczba abonentów neostrady wzrosła o 71%, a przed końcem roku firma zapowiada uzyskanie ponad 1,6 mln klientów.

W połowie marca tego roku ofercie TP pojawiły się dwie nowe usługi związane z szerokopasmowym dostępem do sieci, rozprowadzane jako pakiety DSL 15000 (15 Mb/s) oraz DSL 8000 (8 Mb/s). Są one skierowane głównie do małych i średnich firm, jako że abonament za korzystanie z tych opcji dostępowych wynosi odpowiednio 608,78 zł i 486,78 zł brutto. Mimo raczej wysokiej ceny, propozycja ta stanowi krok w kierunku szerokopasmowych rozwiązań, niezbędnych do etapowego wdrażania usługi potrójnej w sieci TP. Po wdrożeniu drugiego etapu trójusługi (VoIP), operator zamierza uruchomić jeszcze w tym roku ostatni składnik, czyli telewizję internetową i wideo na żądanie VoD. Podobne zamiary największy operator ma też w telefonii komórkowej: Jeszcze w tym roku udostępnimy pierwsze pakiety mobilnej usługi triple play - deklaruje prezes Centertela Jean-Marc Vignolles.

Kablowcy czy telekomy?

Programowa oferta telewizyjna operatorów kablowych związana z trójusługą jest bardziej interesująca od udostępnianej przez telekomy - co wynika z odmiennej natury stosowanych technologii. Z powodu istotnych ograniczeń pasma, telekomy nigdy nie będą mogły przekazywać setek programów TV w czasie rzeczywistym, które już teraz udostępniają operatorzy CATV. Jednak przyszłość operatorów kablowych jest mniej różowa. Ich największym zmartwieniem w rozszerzaniu oferty jest stosunkowo mały zasięg sieci, który ogranicza się jedynie do metropolii i obszarów miejskich. A takich kłopotów nie mają dominujące telekomy.

W Polsce działa obecnie ok. 500 operatorów telewizji CATV, którzy obsługują 4,5 mln abonentów, w tym ponad 1,8 mln z dostępem do Internetu. Telekomunikacja Polska, która zapowiedziała uruchomienie triple play w tym roku, ma tutaj większe możliwości. W stosunkowo krótkim czasie może ona dotrzeć z trójusługą do większości swoich klientów na terenie całego kraju, a potencjalnych odbiorców ma ok. 11 mln. Na niekorzyść operatorów kablowych działa ich wielkie rozdrobnienie, a bez odpowiedniej konsolidacji sił i środków w miarę upływu czasu mogą się oni znaleźć na drugoplanowej pozycji. Decydującym wskaźnikiem w tym wyścigu przetrwania, oprócz jakości dostarczanych treści, będzie cena usługi. Dzisiaj jest ona korzystna dla operatorów kablowych, monopolistów telewizyjnych na każdym obszarze w Polsce.

Czy to wszystko nie oznacza aby przegranej w przyszłości partii przez operatorów CATV? Niekoniecznie. Inwestycje związane z modernizacją rozległej sieci telekomunikacyjnej TP, potrzebne do uzyskania łączy o dosyłowej przepustowości kilkudziesięciu Mb/s (niższe nie będą konkurencyjne do CATV), wymagać będą ogromnych nakładów finansowych rozłożonych w czasie. A więc i triple play operatorów telekomunikacyjnych nie będzie tańsze prawdopodobnie jeszcze długo.

Od niedawna najszybsza wersja krajowej neostrady tp (TP) ma przepływność 15 Mb/s, a wśród operatorów kablowych najszybszym abonenckim Internetem (12 Mb/s) może się pochwalić UPC Polska. Nadal nie są to wielkości wystarczające do uzyskania pełnych funkcji trójusługi i coraz częściej mówi się o potrzebie wdrażania wyższych przepływności, sięgających 50 Mb/s. Testy nad takimi rozwiązaniami w sieci kablowej CATV prowadzi holenderskie UPC, a jeden z japońskich operatorów kablowych już dostarcza 100 Mb/s do gniazdka abonenta. Wszyscy operatorzy zapowiadają jednak, że będą stymulować rynek w kierunku rozwiązań o wysokiej rozdzielczości HDTV. Jest prawie pewne, że aplikacje te nie ukażą się na rynku wcześniej niż za klika lat.