Projekt, wart ponad 54 mln zł, został zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014–2020. Oprócz portalu usług elektronicznych unowocześniono też system komunikacyjny Policji. Wszystko to ma na celu przyśpieszenie i poprawę skuteczności komunikacji z obywatelami oraz obiegu informacji pomiędzy 130 tys. pracowników policji, zarówno cywilnych, jak i mundurowych. Projektem zarządza Biuro Łączności i Informatyki Komendy Głównej Policji, które odpowiada za funkcjonowanie, utrzymanie i rozwój SZK OST numeru 112.

Nowości w SZK OST 112

Powiatowe i miejskie jednostki policji zostały wyposażone w sprzęt umożliwiający obywatelom nawiązywanie połączeń wideo z dyżurnymi funkcjonariuszami poprzez portal e-usługowy. Wystarczy dostęp do internetu i sprzęt z kamerą wideo, np. komputer lub smartfon. W razie potrzeby w połączeniu może brać udział tłumacz języka migowego, którego dostępność zapewnia policja. Terminale wideo mają także przydać się policjantom w prowadzonych przez nich czynnościach, np. do prowadzenia zdalnych przesłuchań.

Nową funkcją OST112 jest możliwość wysłania wiadomości SMS ze zgłoszeniem do operatorów systemu Child Alert oraz odbierania informacji o potwierdzeniu przyjęcia zgłoszenia (Child Alert to system alarmowy stosowany do zgłaszania i rozpowszechniania informacji o zaginięciach dzieci).

Główny ciężar realizacji projektu wzięło na siebie konsorcjum firm NTT Poland i Atende. Spółki były odpowiedzialne m.in. za zmianę architektury i migrację systemu zarządzania komunikacją, przebudowę sieci w zakresie telefonii IP, dostawę i integrację systemów wideokonferencyjnych, modernizację i rozbudowę systemu bezpieczeństwa, architekturę centrów danych i systemów wirtualizacji.

Wdrożyły też e-usługę Centralnej Książki Telefonicznej.

W projekt było jednak zaangażowanych więcej podmiotów. Jak podkreśla podinspektor Piotr Pogorzelski z Biura Łączności i Informatyki KGP, policja w tym projekcie po raz pierwszy zatrudniła inżyniera kontraktu – funkcję tę pełniło konsorcjum firm InfoStrategia Sp. z o.o., InfoStrategia Andrzej Szczerba i Wspólnicy oraz Sevenet. Z kolei przygotowanie koncepcji systemu umożliwiającej realizację projektu zgodnie ze studium wykonalności przypadło konsorcjum firm S&T Poland i S&T Services Polska. Wszyscy wykonawcy wyłonieni zostali w trybie przetargu nieograniczonego.

Przebieg projektu

System Zintegrowanej Komunikacji Ogólnopolskiej Sieci Teleinformatycznej numeru 112 działa w Polsce od września 2005 roku. Pod koniec 2014 r. podjęto decyzję o jego modernizacji a w lutym 2017 r. Centrum Projektów Polska Cyfrowa i Komendą Główną Policji podpisały porozumienie o dofinansowaniu projektu modernizacji. „Przystępując do realizacji projektu dysponowaliśmy rozwiązaniem w architekturze rozproszonej w 18 centrach przetwarzania danych, która nie posiadała już wsparcia producenta, a wersje oprogramowania znacząco ograniczały uruchamianie usług i podłączanie kolejnych abonentów” – wspomina Piotr Pogorzelski.

W początkowej fazie prac została na nowo zaprojektowana architektura całego rozwiązania, ze szczególnym naciskiem położonym na bezpieczeństwo przetwarzania danych i ciągłości działania systemu. Wymieniono niemal całą infrastrukturę sprzętową pozostawiając jedynie te komponenty, które miały jeszcze wsparcie producenta. Infrastrukturę tę, z pewnymi wyjątkami, skoncentrowano następnie w dwóch centrach przetwarzania danych, tworząc klaster centralny. Nie obyło się też bez modernizacji elementów sieci WAN.

Największym poligonem była migracja usług głosowych w każdym z 18 centrów. Rozłożona została na kilka dni dla każdej jednostki. Dopiero po uzyskaniu potwierdzenia prawidłowego działania zmigrowanych usług podejmowana była decyzja o przełączeniu ośrodka na rozwiązanie centralne oraz wycofaniu z użytkowania starego sprzętu i oprogramowania.

Również przed podjęciem decyzji o udostępnieniu e-usług przeprowadzone zostały testy penetracyjne, w następstwie których wyeliminowane zostały zdiagnozowane podatności. Problematyczne było też zapewnienie ciągłości działania, zgodnie z trybem funkcjonowania całej służby. „Nie ma miejsca na przerwy w łączności. Wprowadzane zmiany nie mogą powodować przerw i niedostępności sieci telekomunikacyjnych” – mówi podinspektor Pogorzelski.

Pozostaje pytanie, w jaki sposób jest zabezpieczana, przechowywana i archiwizowana komunikacja audiowizualna pomiędzy dzwoniącym a jednostką policji. Piotr Pogorzelski wyjaśnia, że przygotowane zostały polityki bezpieczeństwa oraz szczegółowe instrukcje dla użytkowników. Polityki pozwalają na kontrolę wymiany ruchu z zewnętrznymi środowiskami bez niekorzystnego wpływu na jakość komunikacji. Ponadto dla administratorów systemu, zarówno na szczeblu lokalnym, jak i centralnym, przewidziano pakiet narzędzi ułatwiających czynności administracyjne, diagnostyczne i nadzorcze. Obejmują one rozwiązania takich producentów, jak Cisco, Zoom, F5, Hitachi Vantara, Fujitsu i Veeam. W trosce o bezpieczeństwo przewidziano też stosowne szkolenia, a bieżące wsparcie zapewnia zespół funkcjonariuszy i pracowników KGP.

Kolejne wyzwania już czekają

„Rozwiązania, które wdrożyliśmy do pragmatyki służbowej całkowicie zmieniają sposób komunikacji dotykający wszystkich funkcjonariuszy i pracowników. Czeka nas ustawiczna edukacja oraz przełamywanie barier i wewnętrznych oporów w porozumiewaniu się z osobami głuchymi dla których dedykowana jest główna e-usługa uruchomiona w ramach projektu” – tłumaczy oficer KGP.

Portal e-usługowy Policji jest dostępny pod adresem euslugi.policja.pl/. Zdaniem naszego rozmówcy system, jako pierwszy w administracji publicznej, tak kompleksowo rozwiązuje problem kontaktu osób niesłyszących z urzędnikami, który może zostać wykorzystany zarówno przy dostępie zdalnym jak i przy osobistym stawiennictwie obywatela w jednostce organizacyjnej Policji. „Prawdopodobnie jest też największym wdrożeniem telefonii VoIP w kraju pod względem zasięgu i ilości abonentów. Można śmiało stwierdzić, że wszystkie e-usługi zakładane w studium wykonalności zostały zrealizowane, a cele projektu osiągnięte” – mówi podinspektor Pogorzelski.

„Chcielibyśmy, żeby potencjał wdrożonego rozwiązania został dostrzeżony i mógł być wykorzystywany w innych jednostkach administracji publicznej w tym przy obsłudze zgłoszeń przychodzących na numer alarmowy” – dodaje przedstawiciel policji. Chodzi na przykład o usprawnienie mechanizmu lokalizacji osób dzwoniących na numer 112, któremu zarzuca się brak precyzji, szczególnie w porównaniu z funkcjonowaniem numeru alarmowego w innych krajach. Skalowalność zmodernizowanego SZK OST numeru 112, założona na etapie projektowym i realizacyjnym, ma takie poprawki umożliwiać.