Sztuka w komputerze czy komputer w sztuce?

Nowe technologie i nowe media zawsze inspirowały artystów. Komputer jako jedno z ważniejszych urządzeń końca XX w. także stał się dla nich prawdziwym wyzwaniem.

Nowe technologie i nowe media zawsze inspirowały artystów. Komputer jako jedno z ważniejszych urządzeń końca XX w. także stał się dla nich prawdziwym wyzwaniem.

Twórcy sztuki nie mogą być obojętni na zmiany zachodzące w społecznościach ludzkich spowodowane rozwojem nowych form przekazu. Ich zdaniem, misją sztuki jest przełożenie zmian zachodzących w świecie na postrzegane elementy rzeczywistości. Rewolucja elektroniczna ostatnich kilkunastu lat wprowadziła do świata sztuki nowy, niezwykle użyteczny środek wyrazu i narzędzie pracy. Komputer osobisty - dziś podstawowe narzędzie pracy wielu ludzi musiał stać się także nośnikiem myśli artystycznej. Animatorom świata sztuki zaczynają służyć także globalne techniki telekomunikacyjne, nowe środki łączności itp.

Artyści stosunkowo szybko dostrzegli możliwości tkwiące w nowych technologiach. Wraz z ewolucją komputerów pojawiały się coraz ciekawsze manifestacje artystyczne. Twórcy sztuki zaczęli korzystać w swoich dziełach z tak użytecznych i powszechnie stosowanych narzędzi, jak komputery wraz z oprogramowaniem, modemy, drukarki, skanery i sieci WAN.

Na początku komputer znalazł miejsce w pracowniach wzornictwa użytkowego. Projektanci natychmiast dostrzegli możliwości tkwiące w nowym medium. O ile prościej jest przecież szkicować projekty na ekranie, a nie na kalce technicznej.

W tym samym czasie komputery zaczęły także trafiać do agencji reklamowych, studiów graficznych i do pracowni fotograficznych. Wraz z błyskawiczną ewolucją sprzętu komputerowego pojawiła się możliwość wykorzystania go w studiach filmowych przez scenografów, reżyserów, a przede wszystkim trudniących się tworzeniem efektów specjalnych. Już prawie 20 lat temu powstał pierwszy film stworzony w całości na komputerze - TRON wytwórni Disneya. Takie zastosowania sprzętu komputerowego nikogo dziś nie dziwią. Artyści rozwijają wciąż swój techniczny warsztat pracy i zasypują świat coraz to nowymi, nieraz awangardowymi dziełami.

Najbardziej prężnymi ośrodkami sztuki multimedialnej, korzystającymi głównie z technik elektronicznych są Niemcy, Japonia i USA. Techniki multimedialne nieraz w szokujący sposób oddziałują na odbiorcę. Ich zadaniem jest próba zaskoczenia, oszołomienia ale także i wywołania u odbiorcy refleksji nad nowym środkiem przekazu jakim staje się komputer.

Ciekawymi rozwiązaniami, obok krótkich prezentacji multimedialnych, filmów krótkometrażowych, tworzonych za pomocą połączonych technik wideo i komputera, są trójwymiarowe rzeźby. Rzeźby projektowane są zazwyczaj przy użyciu programów do wizualizacji trójwymiarowej i uzupełnione dźwiękiem. Jedynym sposobem ich prezentacji jest komputerowy ekran.

Inne "rzeźby" multimedialne wykorzystują melanż technik komputerowych z przemysłem. Przykładem mogą być instalacje wykorzystujące kamerę wideo, komputer i podnośnik widłowy. Obraz filmowany przez kamerę widać na ekranie komputera ustawionego na poruszającym się podnośniku widłowym. Kamera przekazuje te elementy, na które nakierował ją komputer sterujący wózkiem.

Innymi "obiektami sztuki" są instalacje, często wykorzystujące nowoczesne techniki prz ekazu. W części takich projektów użyto rozległych sieci komputerowych. Dzięki Internetowi dwie osoby, jedna znajdująca się w Japonii, druga w Niemczech, dopasowywały połówki trójwymiarowej bryły. Pokryta teksturą kula wyświetlana była interaktywnie na ekranach komputerowych obu uczestników pokazu.

Twórcy nowej sztuki wykorzystują także możliwości telekonferencyjne. W Niemczech stworzono system pozwalający, znajdującym się w dwóch odległych punktach uczestnikom, na wzajemną obserwację. Dwie pary siedzących na kanapie obserwatorów mogły wykonywać różnorodne czynności. Komputer przetwarzał ich pozycje i łączył wszystkie postacie na ekranie. W efekcie zachodziła pełna interakcja czterech osób, mimo iż w każdym z miejsc znajdowało się tylko dwóch ludzi.

Jedna z najnowszych dziedzin technologii komputerowych - wirtualna rzeczywistość została stworzona przez Jarona Laniera, m.in., w celu udostępnienia twórcom nowej formy przekazu artystycznego. Guru VR (Virtual Reality) uważa, iż "jego dziecko" będzie wspaniałym medium umożliwiającym artystom tworzenie interakcyjnych, trójwymiarowych, w pełni odbieralnych przez zmysły, dzieł sztuki.

W najbliższym czasie odbędzie się w Polsce pierwszy festiwal twórczości multimedialnej. W marcu we Wrocławiu na WRO mają pojawić się najsłynniejsi twórcy multimedialni z Osnabruck w Niemczech. Ci którzy nie mogą dotrzeć na festiwal, a są zainteresowani nowymi formami sztuki, mogą także oglądać cotygodniowy magazyn telewizyjny ART NOC.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200