Przygotowanie do wdrożenia

Niezależnie od tego, jak dobry jest oferowany przez dostawcę system telefonii VoIP, jakość jego funkcjonowania jest uzależniona od tego, czy sieć od początku została poprawnie zaprojektowana do współpracy z VoIP. Wiele wdrożeń zakończyło się niepowodzeniem w wyniku złego przygotowania sieci danych, a nie wad platform telefonii IP. Ogromnego znaczenia nabiera wiedza integratora i zrozumienie przez niego całości zagadnień związanych z funkcjonowaniem sieci IP i sposobami jej wykorzystania - przestrzega Jarosław Skobejko z Alcatela.

Pierwsze pytanie, jakie należy sobie zadać w chwili podejmowania decyzji o uruchomieniu transmisji głosu z wykorzystaniem protokołu IP, dotyczy istniejącej sieci. Każde wąskie gardło w sieci może mieć wpływ na przesyłanie głosu w czasie rzeczywistym. Jednosekundowego opóźnienia przy pobieraniu pliku z serwera prawdopodobnie użytkownik nie zauważy, jednak nawet 50-milisekundowe opóźnienie przy przesyłaniu głosu będzie przyczyną znacznego pogorszenia jakości transmisji. Dlatego przed wdrożeniem jakiegokolwiek systemu VoIP czy telefonii IP należy przeanalizować sieć pod kątem kilku przedstawionych w dalszej części zagadnień.

Wykorzystanie i statystki ruchu w sieci

Należy przeprowadzić pomiary maksymalnego, minimalnego i średniego wykorzystania pasma, opóźnienia oraz przeanalizować informacje o zagubionych pakietach. W przypadku wydajności potencjalne wąskie gardło mogą stanowić połączenia między przełącznikami stanowiącymi szkielet sieci. Maksymalne pasmo powinno być przewidziane do wykorzystania w sytuacjach awaryjnych (w konfiguracji failover). Opóźnienia w sieci nie powinny przekraczać 100 ms, a maksymalna wartość jitter (fluktuacje opóźnienia pakietów) nie powinna być większa niż 40 ms. Najlepiej, aby utrata pakietów w sieci była na poziomie 0, z niewielką, 1-proc. tolerancją. Parametry czasowe należy sprawdzić w konkretnym zastosowaniu.

Przegląd urządzeń w sieci

Elementy, z których składa się sieć, powinny być przejrzane pod kątem potrzebnych funkcji i odpowiedniej konfiguracji. Przełączniki ethernetowe, przez które będzie kierowany ruch VoIP, powinny obsługiwać technikę VLAN. Pozwoli to na wprowadzenie segmentacji i izolowanie ruchu głosowego w sieci. Ponadto powinny być obsługiwane oparte na IP mechanizmy zapewniania jakości (QoS), takie jak TOS (Type of Service) czy Differentiated Services (Diff-Serv). W przypadku dużych wdrożeń zapewni to odpowiedni priorytet danym głosowym. Niektóre rozwiązania central IP PBX wymagają od urządzeń sieciowych obsługi transmisji multicast.

Oczywiście, trzeba te funkcje uruchomić, odpowiednio skonfigurować, a następnie - przed uruchomieniem transmisji głosowej - sprawdzić, czy nie występują problemy. Przykładowo, jeśli w sieci działa protokół Spanning Tree, to zmiany w topologii warstwy drugiej i aktualizacja konfiguracji w każdym z przełączników mogą spowodować nawet 60-sekundowe przerwy w działaniu systemu. Lepiej więc dobrze ocenić sytuację na początku, aby uniknąć problemów.

Określenie wymaganej przepustowości

Integratorzy rozwiązań telefonii IP dysponują narzędziami, które mogą nam pomóc w określeniu obciążenia naszej centrali - z rozdzieleniem na ruch wchodzący i wychodzący. Decydując się na samodzielne przeprowadzenie odpowiednich obliczeń, można skorzystać z funkcji raportowania w tradycyjnej centrali PBX. Drugi sposób to skorzystanie z kalkulatorów i przykładów umieszczonych w Internecie, m.in. na stronie:http://www.erlang.com .

Przy przeliczaniu statystyk dotyczących wykorzystania tradycyjnych systemów na potrzebną nam przepustowość należy uwzględnić największe obciążenia. Wybieramy kodek G.711 ze względu na największe wykorzystanie pasma i najlepszą jakość dźwięku. Parametr packetization rate (częstotliwość tworzenia pakietów VoIP lub długość sygnału głosowego umieszczanego w pojedynczym pakiecie) ustalamy na 20 ms - standardowe ustawienie w większości central IP PBX. Użycie G.711 i packetizaition rate o wartości 20 ms daje w wyniku pasmo potrzebne na sekundę rozmowy równe 88 kb/s. Przyjmijmy, że w szczycie co czwarty pracownik prowadzi rozmowę telefoniczną. W przypadku systemu z 1000 użytkowników trzeba więc pomnożyć nasz wynik przez 250, co daje pasmo 22 Mb/s w sieci LAN.